Tại sao nhiều người lại bị lừa bởi các dự án tiền ảo

Các đối tượng liên quan đến dự án tiền ảo AntEx. Ảnh: CACC

Hàng loạt các dự án tiền ảo bị triệt phá

Mới đây, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an Thành phố đã ra Quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với Nguyễn Hòa Bình và 9 đối tượng khác về tội danh Lừa đảo chiếm đoạt tài sản quy định tại Điều 174 Bộ luật Hình sự và tội danh Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng quy định tại Điều 221 Bộ luật Hình sự.

Công an xác định từ tháng 8/2021 đến tháng 11/2021, các đối tượng phát hành và bán 33,2 tỷ "đồng tiền số AntEx" cho khoảng 30.000 nhà đầu tư trên các sàn giao dịch, thu về ví điện tử trên sàn giao dịch là 4,5 triệu USDT (bằng khoảng 117 tỷ đồng).

Theo cơ quan chức năng, từ tháng 11/2021 đến tháng 12/2021, Shark Bình đã sử dụng uy tín và tầm ảnh hưởng của bản thân để đăng tải thông tin trên mạng xã hội về việc ra mắt Quỹ đầu tư "Next100 Blockchain" và cam kết đầu tư vào các dự án công nghệ số với tổng số vốn 50 triệu USD trong 10 năm, nhằm quảng bá dự án AntEx và các công ty có liên quan.

Thực chất, đây là các dự án chưa được thẩm tra, xảy ra tình trạng thao túng trên AntEx (giao dịch sản phẩm giá trị đồng tiền ảo) để rút tiền khỏi dự án.

Trước shark Bình, cũng có nhiều nhóm đối tượng bị khởi tố liên quan đến đầu tư tiền ảo. Tháng 8/2025, Công an TP Hà Nội cho biết đã bắt giữ nhóm đối tượng cầm đầu các dự án Wingstep và Game Naga Kingdom, huy động tới 7,86 triệu USD (khoảng 200 tỉ đồng) từ hơn 3.000 nhà đầu tư.

Cơ quan chức năng xác định Đặng Quốc Thắng (trú tại Hà Nội) đã thành lập Công ty Maxx Group để quảng bá, giới thiệu các dự án tiền ảo. Trong đó, hai dự án quan trọng là Wingstep và Game Naga Kingdom.

Theo đó, nhà đầu tư sẽ tải các ứng dụng, nạp đồng tiền ảo BUSD (1 BUSD tương đương 1 USD) vào tài khoản, sau đó mua giày NFT, hằng ngày bật ứng dụng Wingstep đi bộ hoặc chạy để nhận tiền thưởng bằng đồng tiền ảo WST sau đó quy đổi ra đồng BUSD. Dự án hoạt động từ 5/2022 đến 8/2022 thì mất thanh khoản, khiến khoảng 50 nhà đầu tư với tổng số tiền 300.000 USD (7,2 tỉ đồng) bị chiếm đoạt.

Đối với dự án Game Naga Kingdom, người tham gia sẽ mua các NFT nhân vật game có giá từ vài chục triệu đến hàng trăm triệu đồng. Nhóm cũng tiếp tục hứa hẹn lợi nhuận 5–8%/tháng, tặng hoa hồng 10% cho người giới thiệu, nhưng dự án nhanh chóng sập chỉ sau 3 tháng, khiến hàng chục nhà đầu tư mất trắng.

Tháng 9, Cục Cảnh sát hình sự, Bộ Công an phối hợp Công an Hà Nội đã triệt phá đường dây lừa đảo qua dự án tiền ảo WorldMall.app.

Các đối tượng lập trình ứng dụng riêng, phát hành đồng WM, tổ chức hội thảo, livestream quảng bá rầm rộ, thậm chí dựng hình ảnh ban lãnh đạo "người nước ngoài" để tạo lòng tin. Họ cam kết lợi nhuận 8–21%/năm, thu hút hàng ngàn người tham gia chỉ trong vài tháng.

Cảnh sát xác định đây là mô hình Ponzi trá hình, khi tiền của người sau được dùng để trả cho người trước – cho đến khi dòng tiền đứt gãy…

Kỳ vọng vào lợi nhuận "siêu khủng" và làm giàu nhanh chóng

Thực tế, không ít người “dở khóc, dở cười”, trắng tay, tán gia bại sản chỉ vì lao vào mua tiền ảo với mục đích “đổi đời”. Thực tế cho thấy hầu như chưa có ai có thể “phất lên” nhờ đầu tư tiền ảo, vậy mà vẫn có không ít người chỉ vì những lời đường mật của các đối tượng lừa đảo vẫn sẵn sàng lao vào “cơn đỏ đen” ôm ấp hy vọng “thoát nghèo”.

Lý giải điều này, chuyên gia cho rằng, việc dễ dàng bị thu hút bởi các dự án thực ra cũng không quá khó hiểu. Bởi lẽ, hầu như những người tham gia vào các dự án này đều kỳ vọng vào lợi nhuận "siêu khủng" và làm giàu nhanh chóng.

Thực tế thấy rằng, tiền ảo, đặc biệt là các đồng tiền lớn như Bitcoin, Ethereum, đã từng có những đợt tăng giá phi mã trong thời gian ngắn, mang lại lợi nhuận gấp nhiều lần so với các kênh đầu tư truyền thống (chứng khoán, vàng, bất động sản). Điều này kích thích lòng tham và hy vọng "đổi đời trong nháy mắt" của nhiều người.

Và khi các dự án lừa đảo thường vẽ ra mức lợi nhuận "khủng" (ví dụ: 5-8% mỗi tháng, 8-21% mỗi năm) để thu hút nhà đầu tư. Lòng tham khiến người ta dễ dàng bỏ qua các dấu hiệu cảnh báo về rủi ro.

Ngoài ra, người ta dễ bị thao túng bởi tâm lý đám đông. Sự tăng giá liên tục và những câu chuyện thành công cá nhân được chia sẻ rầm rộ trên mạng xã hội, các diễn đàn tạo ra một "cơn sốt", khiến nhiều người sợ bị bỏ lỡ cơ hội (FOMO) và vội vàng tham gia mà không tìm hiểu kỹ.

Bên cạnh đó, điều dễ khiến người ta tin tưởng nhất đó là ảnh hưởng từ những người nổi tiếng, người có uy tín. Nhiều vụ lừa đảo lợi dụng hình ảnh, uy tín (thật hoặc giả mạo) của người nổi tiếng, doanh nhân (như trường hợp các vụ án liên quan đến những người được gọi là "Shark" hoặc KOLs) để tạo niềm tin và lôi kéo nhà đầu tư.

Vấn đề này, như đã có lần Tiến sĩ, Thượng tá Đào Trung Hiếu nhận định, khi một “shark” - người từng xuất hiện dày đặc trên truyền hình với hình ảnh trí thức, bản lĩnh, nói về khởi nghiệp, công nghệ - đứng ra “bảo chứng” cho dự án, công chúng dễ bị cuốn vào ảo tưởng an toàn. Họ tin rằng “người nổi tiếng thì không thể sai”, và từ đó chuyển tiền thật để mua token ảo, mà không đọc whitepaper, không tra cứu cấu trúc ví, không hiểu rằng blockchain có thể bị thao túng bởi nhóm nắm khóa kiểm soát.

Còn theo luật sư Đỗ Thị Thanh Nhàn, Đoàn Luật sư TP Hà Nội, nhiều nhà đầu tư tham gia thị trường với kiến thức hạn chế, dễ bị lôi kéo bởi những lời mời gọi "siêu lợi nhuận", "đánh theo lệnh chuyên gia" mà không nhận thức được rủi ro hoặc bản chất lừa đảo (mô hình Ponzi, đa cấp trá hình). Trong khi đó, hiện tại các quy định pháp lý của Việt Nam về mảng này lại có 1 khoảng trống. Tiền ảo chưa được công nhận là phương tiện thanh toán hợp pháp và chưa có khung pháp lý quản lý đầy đủ. Điều này khiến nhà đầu tư gần như không được pháp luật bảo vệ khi xảy ra tranh chấp, mất mát, nhưng đồng thời cũng khiến nhiều người nhìn nhận đây là một "vùng đất mới" với nhiều cơ hội "chưa bị kiểm soát".

	Triệt phá nhóm đối tượng phát hành dự án tiền ảo, chiếm đoạt tiền của hơn 3.000 nhà đầu tư
	Xác minh, làm rõ việc Shark Bình bị tố cáo có liên quan đến dự án tiền ảo Antex