Người cao tuổi được tăng quyền tiếp cận công lý từ hoạt động trợ giúp pháp lý

Trợ giúp viên pháp lý Nguyễn Tất Doanh (Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước TP Hà Nội) trao đổi với ông Nguyễn Hữu Thọ, đối tượng được trợ giúp pháp lý là người có công với cách mạng, người cao tuổi về các quy định của pháp luật liên quan đến nội dung tranh chấp đất đai. Ảnh: Tất Doanh

“Vô tư” lấn chiếm đất

Tháng 11/2022, Trợ giúp viên pháp lý (TGVPL) Nguyễn Tất Doanh tham gia tố tụng trong vụ án dân sự về tranh chấp đất đai tại huyện Chương Mỹ (Hà Nội). Theo đó, TGVPL Nguyễn Tất Doanh tham gia bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho nguyên đơn là ông Nguyễn Hữu Thọ (SN 1954, trú tại thôn Đồng Nanh, xã Tiên Phương, huyện Chương Mỹ, TP Hà Nội) thuộc đối tượng được trợ giúp pháp lý là người có công với cách mạng, người cao tuổi.

Trong đơn khởi kiện, ông Nguyễn Hữu Thọ có tranh chấp đất đai với anh Nguyễn Văn Nam (trú tại xã Tiên Phương, huyện Chương Mỹ, TP Hà Nội). Ông Thọ yêu cầu anh Nguyễn Văn Nam trả lại phần diện tích đất đã lấn chiếm của gia đình ông là 3,6m², đồng thời phải tháo dỡ các công trình xây dựng trên phần đất lấn chiếm.

Căn cứ giấy tờ pháp lý, ông Nguyễn Hữu Thọ là chủ sử dụng 2 thửa đất số 694 (diện tích 1.175m2) và thửa đất số 695 (diện tích 581m2), tờ bản đồ số 5, tại địa chỉ thôn Sơn Đồng, xã Tiên Phương, huyện Chương Mỹ, TP Hà Nội đều là do ông cha để lại từ trước những năm 1980.

Hai thửa đất trên đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền trên đất theo đúng quy định pháp luật. Năm 2001, ông Thọ tiến hành xây dựng mốc giới và tường bao xung quanh thửa đất của ông.

Đến ngày 14/1/2007, ông Nguyễn Hữu Thọ có lập văn bản với ông Nguyễn Văn Tách (nguyên là cán bộ địa chính xã) là người có đất giáp ranh với nhà ông Thọ với nhà ông Nguyễn Văn Thắng, qua đó ông Thọ có chuyển ngõ đi về phía khu vực tiếp giáp giữa đất của ông Tách với nhà ông Thắng. Trong biên bản ghi kích thước ngõ đi của ông Thọ là 3m x 23m.

Gia đình ông Thọ sử dụng đất và ngõ đi ổn định mà không có bất cứ ai thắc mắc hay khiếu kiện gì. Đến tháng 3/2021 anh Nguyễn Văn Nam mua phần diện tích đất giáp ranh với ngõ đi của gia đình ông Thọ.

Được biết, phần diện tích đất này là do vợ chồng anh Nguyễn Đình Phương mua của anh Nguyễn Văn Thắng rồi bán lại cho vợ chồng anh Nguyễn Văn Nam. Phần diện tích đất này không có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Sau khi mua diện tích đất trên thì vợ chồng anh Nguyễn Văn Nam tiến hành xây nhà và xây tường bao xung quanh thửa đất và có lấn sang phần đất của gia đình nhà ông Thọ tại khu vực ông Thọ xây tường bao và khu vực đường đổ bê tông.

Cụ thể, tại khu vực tường bao nhà ông Thọ thì anh Nam đã xây vượt qua phần tường bao nhà ông Thọ một diện tích đất hình tam giác. Theo kết quả đo đạc do TAND huyện Chương Mỹ tiến hành thì tam giác này có diện tích là 1,6m².

Tại khu vực ngõ đổ bê tông, gia đình anh Nam xây tường lấn sang diện tích ngõ, đè lên phần đường mà ông Thọ đã đổ bê tông với diện tích lấn chiếm rộng 8cm, dài 22,99m, tổng là 1,8m².

Lý do của việc anh Nam xây dựng lấn chiếm sang phần đất của ông Thọ vì cho rằng xây theo diện tích đất mà anh đã mua của anh Nguyễn Đình Phương từ biên bản xác nhận kích thước thửa đất lập ngày 29/3/2010. Trong biên bản này có ghi diện tích đất của anh Nguyễn Đình Phương có hình bình hành với các cặp cạnh có chiều dài là 22,9m và 5m và tổng diện tích là 114,5m.

Ông Thọ không nhất trí với việc gia đình anh Nam xây dựng lấn chiếm sang phần diện tích đất đất giáp ranh ở hai vị trí nên ông đã nộp đơn ra UBND xã Tiên Phương để yêu cầu giải quyết tranh chấp đất đai. UBND xã Tiên Phương đã tiến hành hòa giải tranh chấp đất đai nhưng không thành. Sao đó ông Thọ đã nộp đơn khởi kiện ra TAND huyện Chương Mỹ để yêu cầu giải quyết tranh chấp đất đai.

Hiệu quả về công tác trợ giúp pháp lý cho người cao tuổi

Quá trình tham gia tố tụng, từ tháng 11/2022 đến nay, TGVPL Nguyễn Tất Doanh tham gia vào các buổi làm việc xem xét thẩm định tại chỗ, định giá tài sản tranh chấp, phiên họp kiểm tra việc giao nộp tiếp cận công khai chứng cứ, hòa giải tại tòa, tham gia phiên tòa sơ thẩm.

Ngoài thời gian làm việc theo lịch từ phía TAND huyện Chương Mỹ thông báo, TGVPL Nguyễn Tất Doanh đã nhiều lần làm việc với ông Thọ tại trụ sở Chi nhánh TGPL số 9 (thị trấn Chúc Sơn, huyện Chương Mỹ, Hà Nội) để giải thích cho ông Thọ các quy định của pháp luật liên quan đến nội dung tranh chấp.

Đồng thời, hướng dẫn ông Thọ thu thập thêm các chứng cứ để chứng minh cho yêu cầu khởi kiện; đánh giá chứng cứ của các bên; thống nhất về quan điểm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho ông Thọ tại phiên tòa.

Trình bày luận cứ tại tòa, TGVPL Nguyễn Tất Doanh nêu quan điểm: Về hình thức biên bản do các bên tự đo đạc, không có sự xác nhận của chính quyền địa phương, không do đơn vị có chức năng đo đạc tiến hành. Về nội dung, trong biên bản thể hiện việc thửa đất của anh Nam có hình dạng hình bình hành với 2 cặp cạnh dài lần lượt là 5m và 22,9m, tuy nhiên, diện tích thửa đất lại được tính theo công thức tính diện tích hình chữ nhật (5 x 22,9 = 114,5m). TGVPL Nguyễn Tất Doanh đề nghị HĐXX không công nhận biên bản xác nhận kích thước thửa đất này làm căn cứ để xác định mốc giới, diện tích của thửa đất nhà anh Nguyễn Văn Nam.

Đồng thời, đề nghị HĐXX xem xét, chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Nguyễn Hữu Thọ, buộc gia đình anh Nguyễn Văn Nam phải trả lại phần diện tích đã lấn chiếm của ông Thọ, tổng diện tích là 3,6m², tháo dỡ các công trình xây dựng trên phần đất lấn chiếm. Qua đó, ý kiến của TGVPL Nguyễn Tất Doanh phù hợp với nhận định của HĐXX.

Tròn 1 năm đồng hành với nguyên đơn Nguyễn Hữu Thọ từ giai đoạn xét xử sơ thẩm, TGVPL Nguyễn Tất Doanh nhận được sự tin tưởng của người được TGPL nên trong quá trình giải quyết vụ án, người được TGPL rất hợp tác với TGVPL. Người được TGPL biết lắng nghe những quan điểm của TGVPL trong việc giải thích các quy định của pháp luật liên quan đến vụ việc, tích cực phối hợp trong việc thu thập thêm các chứng cứ mới để bảo vệ cho quyền và lợi ích hợp pháp của mình.

Đánh giá hiệu quả về công tác trợ giúp pháp lý miễn phí, TGVPL Nguyễn Tất Doanh cho biết, việc người dân được TGPL góp phần bảo vệ tốt hơn quyền và lợi ích cho người được trợ giúp pháp lý đặc biệt là đối với những người có công với cách mạng, người cao tuổi.

Vì những đối tượng này, phần lớn là những người hiểu biết pháp luật còn nhiều hạn chế, khả năng tài chính có hạn. Họ không có khả năng tự bảo vệ quyền và lợi ích của mình tại phiên tòa, kinh phí để thuê luật sự vượt quá khả năng kinh tế của họ.

Chính vì vậy, việc trợ giúp pháp lý miễn phí cho nhóm đối tượng này vừa giúp họ bảo vệ tốt nhất quyền và lợi ích hợp pháp, đồng thời thể hiện được chính sách nhân đạo, đền ơn đáp nghĩa của Đảng và Nhà nước.

	Trợ giúp pháp lý thành công vụ việc tranh chấp đất đai cho người cao tuổi
	Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho 2.131 lượt người trong các vụ việc trợ giúp pháp lý