Không nên quy định “cứng nhắc” về mật độ dân số, chiều cao công trình trong đô thị

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ trong phiên họp sáng 22/4. Ảnh: TH Quốc hội

Dự án Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn do Bộ Xây dựng chủ trì soạn thảo có 9 nhóm nội dung chính. Trong đó có việc phân cấp, phân quyền trong lập, thẩm định, phê duyệt, điều chỉnh quy hoạch; đơn giản hóa trình tự, thủ tục trong lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch; quy hoạch không gian ngầm; điều kiện, yêu cầu đối với việc điều chỉnh cục bộ quy hoạch; nguồn kinh phí cho công tác quy hoạch... Dự luật sẽ trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp tháng 5.

Mật độ dân số, chiều cao công trình, dự thảo nên để cơ quan tư vấn đề xuất trên cơ sở thực tế

Theo dự thảo, quy hoạch chi tiết phải quy định ranh giới, phạm vi, tính chất, chức năng khu quy hoạch; chỉ tiêu về mật độ xây dựng, hệ số sử dụng đất; chiều cao công trình, cốt sàn và chiều cao tầng; hình thức kiến trúc; vật liệu xây dựng; chỉ giới đường đỏ...

Cho ý kiến về điều khoản này, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đồng tình với tiêu chí, tiêu chuẩn quy hoạch đô thị phải gắn với mật độ dân số và kết cấu hạ tầng. Việc này giúp cân bằng giữa phát triển đô thị theo chiều rộng và phát triển đô thị nén theo mô hình TOD (Transit Oriented Development - đây là mô hình phát triển đô thị gắn kết với giao thông công cộng, tạo điều kiện cho việc gia tăng mật độ dân cư, đặc biệt phù hợp với những TP lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh).

Tuy nhiên với chiều cao công trình, Chủ tịch Quốc hội cho biết, chiều cao công trình trong đô thị hiện nay chỉ tuân thủ quy định về an ninh, an toàn bay. "Không ai cấm xây dựng nhà cao tầng trong nội đô. Vấn đề quan trọng là xử lý các mối quan hệ giữa kết cấu hạ tầng với điều kiện chiều cao công trình này thế nào" - Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Theo Chủ tịch Quốc hội, quy định về chiều cao công trình nội đô đến nay vẫn chưa rõ ràng, dẫn đến khó khăn khi cải tạo các chung cư cũ. Lấy dẫn chứng ở Hong Kong, Singapore đang làm mô hình đô thị nén TOD, xây "nhà chọc trời". Chủ tịch Quốc hội cho rằng cơ quan soạn thảo nghiên cứu, rà soát nội dung này.

Nếu theo quy định về hạ tầng đô thị và mật độ dân số, tại Hà Nội, quận Hoàn Kiếm với diện tích chỉ 5km2 phải rút rất nhiều dân. Tuy nhiên, cơ quan quy hoạch của TP đã thay đổi tư duy. Bốn quận nội thành cũ bao gồm Hoàn Kiếm, Ba Đình, Đống Đa và Hai Bà Trưng được đưa vào tổng thể quy hoạch để cân đối, giải quyết vấn đề dân số và hạ tầng.

Vì vậy Chủ tịch Quốc hội đề nghị với mật độ dân số, chiều cao công trình, dự thảo nên để cơ quan tư vấn đề xuất trên cơ sở thực tế từng địa phương nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế, hiệu quả sử dụng đất, giảm chi phí kết cấu hạ tầng đô thị, điện nước, giao thông, đi lại, phát thải. Tiêu chuẩn về mật độ dân số, chiều cao công trình nên dựa trên cơ sở quy hoạch tổng thể, không nên quy định cứng nhắc.

Phát triển đô thị phải gắn với giao thông công cộng. Ảnh: Hải Linh

Kiên quyết xóa bỏ cơ chế “xin - cho” trong xây dựng

Trong phiên thảo luận, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học và Công nghệ Lê Quang Huy cho rằng việc quá tải hệ thống hạ tầng giao thông, hạ tầng kỹ thuật còn tồn tại ở hầu hết đô thị. Nguyên nhân là quy hoạch từ khi lập, thẩm định, phê duyệt được quan tâm và giám sát rất cẩn trọng, nhưng lúc điều chỉnh cục bộ thì các dự báo, điều kiện yêu cầu lúc đầu bị phá vỡ.

Việc này dẫn đến thực trạng quá tải về hạ tầng giao thông, cấp thoát nước, xử lý chất thải rắn, nước thải sinh hoạt, hoặc hạ tầng xã hội như y tế, giáo dục, cây xanh, mặt nước. Ông Lê Quang Huy đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung quy định cụ thể, căn cứ để biết quá tải và tiêu kinh tế kỹ thuật đối với hạ tầng trong đô thị.

Về phía đại diện cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh đề nghị ban soạn thảo hướng đến giảm thủ tục hành chính đáp ứng yêu cầu cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh. Tuy nhiên, cơ quan soạn thảo phải kiên quyết xóa bỏ tư duy nhiệm kỳ, cơ chế "xin - cho", "lợi ích nhóm" trong xây dựng, điều chỉnh, bổ sung quy hoạch, dẫn đến tình trạng dự án treo, chậm triển khai.

Phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng