Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp thu, chỉnh lý về 5 nội dung trong Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi)

Quang cảnh phiên họp thứ 34 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Ảnh: Quốc hội

Giữ bố cục gồm 7 chương, 54 điều, chỉnh lý 36/54 điều

Báo cáo tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, tại Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV đã có 26 lượt ý kiến phát biểu và 5 đại biểu Quốc hội gửi ý kiến tham gia bằng văn bản góp ý Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi).

Trên cơ sở ý kiến đại biểu Quốc hội, ý kiến của Chính phủ, Thường trực Ủy ban Pháp luật đã rà soát, chỉnh lý toàn bộ nội dung của Dự thảo Luật, bảo đảm thể chế hóa kịp thời, đầy đủ các chủ trương, chính sách của Trung ương, của Bộ Chính trị về xây dựng, phát triển, quản lý và bảo vệ Thủ đô, đặc biệt là Nghị quyết số 15-NQ/TW của Bộ Chính trị về "Phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045"; Kết luận số 80-KL/TW của Bộ Chính trị về "Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và Đồ án Điều chỉnh Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065". Đồng thời, bám sát 9 nhóm chính sách đã được Quốc hội quyết định khi bổ sung Dự thảo Luật vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh.

Dự thảo Luật sau khi tiếp thu, chỉnh lý vẫn giữ bố cục gồm 7 chương, 54 điều, trong đó đã tiếp thu, chỉnh lý cả về nội dung và kỹ thuật tại 36/54 điều so với dự thảo trình Quốc hội tại đầu kỳ họp thứ bảy.

Cho phép xây dựng các tuyến đê mới phù hợp với quy hoạch phòng, chống lũ

Về 5 vấn đề lớn còn ý kiến khác nhau trong Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi), trong giải trình, tiếp thu, chỉnh lý Dự thảo Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, liên quan đến việc quản lý, sử dụng đất tại bãi sông, bãi nổi ở các tuyến sông có đê, trên cơ sở tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội và ý kiến của Bộ NN&PTNT, Dự thảo Luật đã được tiếp thu, chỉnh lý theo hướng cho phép xây dựng các tuyến đê mới phù hợp với quy hoạch phòng, chống lũ của tuyến sông có đê, quy hoạch đê điều.

Trên bãi sông được phép tồn tại khu dân cư hiện hữu, xây dựng mới công trình, nhà ở với tỷ lệ thích hợp bảo đảm phù hợp với các quy hoạch đã được phê duyệt. Giao UBND thành phố thẩm quyền phê duyệt dự án đầu tư xây dựng công trình tại khu vực này theo trình tự, thủ tục do HĐND thành phố quy định. Trong quá trình thực hiện, nếu thấy cần tham vấn ý kiến các Bộ chuyên môn thì thành phố sẽ chủ động thực hiện mà không quy định thành thủ tục bắt buộc trong Luật, các cơ quan nhà nước cấp trên thực hiện quyền thanh tra, kiểm tra và xử lý nếu phát hiện vi phạm.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng báo cáo tại phiên họp. Ảnh: Quốc hội

Ban quản lý khu công nghệ cao Hoà Lạc thực hiện việc giao đất, cho thuê đất, quản lý đất đai theo phân cấp, ủy quyền

Về hình thức giao đất, cho thuê đất và vai trò của Ban quản lý trong quản lý đất đai trong khu công nghệ cao Hòa Lạc,Thường trực Ủy ban Pháp luật và các cơ quan đều thống nhất chỉnh lý quy định về giao đất, cho thuê đất trong khu công nghệ cao Hòa Lạc theo hướng: đối với khu chức năng cần đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật, Nhà nước cho nhà đầu tư xây dựng, kinh doanh kết cấu hạ tầng thuê đất đối với diện tích đất xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng kỹ thuật và đất sử dụng vào mục đích công cộng theo quy hoạch phân khu xây dựng đã được phê duyệt; đối với dự án thực hiện các loại hình hoạt động công nghệ cao có sử dụng đất thì Nhà nước cho thuê đất không đấu giá quyền sử dụng đất.

Về vai trò của Ban quản lý khu công nghệ cao đối với quản lý đất đai trong phạm vi khu công nghệ cao Hòa Lạc, Thường trực Ủy ban Pháp luật và các cơ quan thống nhất chỉnh lý theo hướng: đối với khu công nghệ cao Hòa Lạc, Ban quản lý khu công nghệ cao thực hiện việc giao đất, cho thuê đất, quản lý đất đai theo phân cấp, ủy quyền của UBND TP; đối với các khu công nghệ cao khác trên địa bàn TP, vẫn thực hiện theo quy định của Luật Đất đai năm 2024.

Cho phép mở rộng các công trình, hạng mục công trình là tài sản công

Về việc quản lý, sử dụng tài sản công và khai thác công trình hạ tầng, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật nêu rõ, Thường trực Ủy ban Pháp luật và các cơ quan thống nhất tiếp thu và chỉnh lý Dự thảo Luật theo hướng cho phép mở rộng các công trình, hạng mục công trình là tài sản công trên địa bàn TP Hà Nội trong lĩnh vực văn hóa, thể thao thuộc phạm vi quản lý của các cơ quan T.Ư cũng có thể áp dụng cơ chế nhượng quyền khai thác, quản lý như đối với các công trình, hạng mục công trình thuộc phạm vi quản lý của TP.

Đồng thời, cho phép đơn vị sự nghiệp công lập của Bộ, cơ quan ngang Bộ trong phạm vi khu công nghệ cao Hòa Lạc được sử dụng tài sản công vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết trong các trường hợp được quy định trong Luật. Không mở rộng áp dụng quy định này đối với đơn vị sự nghiệp công lập của các cơ quan Trung ương khác trên địa bàn TP Hà Nội (ngoài khu công nghệ cao Hòa Lạc) vì số lượng đơn vị sự nghiệp của các cơ quan trung ương đóng trên địa bàn TP là rất lớn, thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau, phạm vi hoạt động có thể mở rộng ngoài địa bàn TP.

Các đại biểu dự phiên họp. Ảnh: Quốc hội

Khuyến khích, bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung

Trong quá trình thảo luận, có ý kiến đề nghị cân nhắc kỹ việc giao HĐND Thành phố được quyền quyết định cho miễn áp dụng quy định của pháp luật; làm rõ việc được miễn trách nhiệm của các bên liên quan và quy định cụ thể trong Luật này.

Thường trực Ủy ban Pháp luật và các cơ quan thấy rằng, thử nghiệm có kiểm soát là việc cho phép thực hiện các công nghệ, sản phẩm, dịch vụ hoặc mô hình kinh doanh mới chưa được pháp luật quy định hoặc có quy định của pháp luật nhưng không còn phù hợp nên nếu phải áp dụng toàn bộ các quy định hiện hành của pháp luật thì sẽ không thể thực hiện được. Để quy định về cơ chế thử nghiệm có kiểm soát có thể phát huy được hiệu quả trên thực tế, bảo đảm tính khả thi, tạo sự chủ động cho Thành phố thì cần cho phép HĐND Thành phố, trên cơ sở đánh giá về mức độ rủi ro và khả năng kiểm soát, có quyền cho miễn áp dụng một số quy định của pháp luật trong phạm vi giới hạn thử nghiệm như tại khoản 5 Điều 25 của dự thảo Luật.

Đồng thời, cũng do đây là các nội dung mới, chưa có tiền lệ, lần đầu được triển khai nên mức độ rủi ro thường khá cao, nhiều vấn đề chưa có thực tiễn, chưa thể lường hết được. Nếu không có các quy định về loại trừ, miễn trách nhiệm theo quy định của pháp luật có liên quan thì không thể khuyến khích các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân tích cực tham gia đổi mới sáng tạo. Mặt khác, đối với các cơ quan nhà nước, cán bộ, công chức trực tiếp làm nhiệm vụ tham mưu, hướng dẫn, kiểm soát việc thực hiện các nội dung được thử nghiệm thì cũng cần được áp dụng các quy định về khuyến khích, bảo vệ người dám nghĩ, dám làm vì lợi ích chung và cần có hành lang pháp lý phù hợp để họ yên tâm, chủ động, sáng tạo trong việc đề xuất các cơ chế quản lý có tính chất đổi mới, tạo môi trường, điều kiện thuận lợi cho các ý tưởng đổi mới, sáng tạo của tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp được phát triển, hiện thực hóa, mang lại nhiều lợi ích, hiệu quả cho xã hội.

Do đó, trên cơ sở tham khảo, nâng cấp các quy định của Nghị định số 73/2023/NĐ-CP ngày 29/9/2023 của Chính phủ quy định về khuyến khích, bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung, dự thảo Luật đã được chỉnh lý lại theo hướng quy định về việc loại trừ trách nhiệm hoặc không xử lý trách nhiệm với cơ quan, cán bộ, công chức trực tiếp hướng dẫn, kiểm soát quá trình thử nghiệm trong trường hợp đã thực hiện đúng các quy định về trình tự, thủ tục, cơ chế hướng dẫn, kiểm soát, giám sát, có động cơ trong sáng, vì lợi ích chung.

Thực hiện hợp đồng xây dựng - chuyển giao

Về thực hiện hợp đồng xây dựng - chuyển giao (Điều 40),có ý kiến tán thành với quy định về thực hiện hợp đồng BT như dự thảo Luật, có ý kiến đề nghị cần quy định các nội dung liên quan đến thực hiện hợp đồng BT bằng ngân sách nhà nước và bằng quỹ đất bảo đảm tính minh bạch, khả thi hơn.

Trên cơ sở tiếp thu ý kiến ĐBQH, tham khảo nội dung đã được quy định trong Nghị quyết số 98/2023/QH15 của Quốc hội về cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh và thực tiễn triển khai thực hiện quy định này, nội dung dự kiến quy định tại dự thảo Nghị quyết tổ chức chính quyền đô thị và thí điểm thực hiện một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Đà Nẵng, Thường trực Ủy ban Pháp luật và các cơ quan đã thống nhất chỉnh lý nội dung này theo hướng quy định cụ thể, chặt chẽ hơn các nguyên tắc, điều kiện đối với việc thanh toán hợp đồng BT bằng ngân sách nhà nước hoặc bằng quỹ đất, bảo đảm minh bạch, rõ ràng khi thực hiện; các nội dung cụ thể sẽ giao Chính phủ quy định chi tiết. Cụ thể là:

Xác định rõ thẩm quyền, trình tự, thủ tục thực hiện dự án, thanh toán, quyết toán dự án và thanh tra, kiểm tra, kiểm toán đối với từng loại dự án đầu tư hợp đồng BT thanh toán bằng ngân sách nhà nước và thanh toán bằng quỹ đất.

Đối với hợp đồng BT thanh toán bằng ngân sách nhà nước, dự thảo Luật xác định cụ thể các trường hợp được áp dụng; tiêu chuẩn lựa chọn nhà đầu tư; nguồn vốn thanh toán và thời điểm thanh toán.

Đối với hợp đồng BT thanh toán bằng quỹ đất, dự thảo Luật xác định rõ loại đất dùng để thanh toán cho nhà đầu tư; tiêu chuẩn lựa chọn nhà đầu tư; xác định thời điểm giao đất, thời điểm kinh doanh, khai thác dự án đối ứng có sử dụng đất.

	Không gian ngầm của đô thị là nguồn tài nguyên phát triển Thủ đô
	Tạo ra đột phá để phát triển giao thông công cộng