Danh mục 57 cơ sở sản xuất công nghiệp, giáo dục, y tế, trụ sở cơ quan di dời

Khu nhà xưởng sản xuất trên địa bàn phường Khương Đình, Hà Nội. Ảnh: Phạm Hùng

Danh mục các cơ sở di dời

Nghị quyết nêu rõ, danh mục các cơ sở di dời gồm 57 cơ sở, trong đó, 42 cơ sở sản xuất công nghiệp, 15 trụ sở các cơ quan, đơn vị. Đây là những cơ sở nằm trong các khu dân cư hoặc khu vực phát triển đô thị, không bảo đảm yêu cầu về môi trường, hạ tầng hoặc mâu thuẫn với định hướng phát triển không gian theo quy hoạch chung Thủ đô đã được phê duyệt.

Đối với các cơ sở sản xuất công nghiệp, TP yêu cầu di dời toàn bộ các đơn vị gây ô nhiễm, không bảo đảm vệ sinh môi trường hoặc không còn phù hợp với chức năng sử dụng đất trong đô thị trung tâm. Việc di dời phải gắn với đổi mới thiết bị, công nghệ, tiết kiệm năng lượng, nhằm tránh tình trạng chuyển dịch ô nhiễm từ khu vực này sang khu vực khác.

Các cơ sở sẽ được bố trí tại các khu công nghiệp hoặc cụm công nghiệp tập trung trên địa bàn TP. Trong trường hợp đặc biệt không thể bố trí vào các khu, cụm công nghiệp tập trung, UBND TP sẽ xem xét, quyết định địa điểm phù hợp, bảo đảm yêu cầu về môi trường và hạ tầng kỹ thuật. Các cơ sở y tế, đặc biệt là bệnh viện, phòng khám có mức độ ô nhiễm, truyền nhiễm cao hoặc nằm xen trong khu dân cư, không đáp ứng tiêu chuẩn diện tích đất/giường bệnh theo quy chuẩn chuyên ngành sẽ được di dời. Việc di dời nhằm bảo đảm an toàn cho cộng đồng, cải thiện điều kiện làm việc và nâng cao chất lượng dịch vụ y tế. Danh mục các cơ sở y tế di dời sẽ được UBND TP tổng hợp và trình HĐND ban hành ở các đợt tiếp theo, theo kế hoạch từng giai đoạn.

Đối với các cơ sở giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp, di dời được áp dụng với những trường có quy mô đào tạo vượt quá chỉ tiêu, gây quá tải hạ tầng kỹ thuật và giao thông hoặc không đáp ứng tiêu chuẩn diện tích đất/sinh viên theo quy chuẩn chuyên ngành. Các cơ sở này sẽ được sắp xếp tại các khu giáo dục – đào tạo tập trung, đồng bộ hạ tầng, bảo đảm môi trường học tập và sinh hoạt tốt hơn.

UBND TP có trách nhiệm bố trí quỹ đất phù hợp để xây dựng cơ sở, trụ sở mới cho các đơn vị thuộc diện di dời có nhu cầu. Sau khi di dời, quỹ đất sẽ được sử dụng theo kế hoạch, phương án cụ thể, phù hợp với Luật Thủ đô, định hướng Quy hoạch chung và các quy hoạch liên quan. Tại khu vực nội đô lịch sử, quỹ đất sẽ ưu tiên cho không gian công cộng, công trình văn hóa, cây xanh và phát triển du lịch, không xây dựng nhà ở nhằm bảo tồn giá trị lịch sử và cải thiện môi trường sống. Trong khi đó, ở các khu vực khác của đô thị trung tâm, quỹ đất sẽ được ưu tiên cho công trình dịch vụ, công cộng, hạ tầng thiết yếu phục vụ dân cư, đảm bảo tiêu chuẩn hạ tầng xã hội, kỹ thuật và các quy hoạch đã được phê duyệt.

Hướng đến mục tiêu tăng cường kết nối hạ tầng

Việc quy hoạch lại quỹ đất sau di dời cũng hướng đến mục tiêu tăng cường kết nối hạ tầng, giảm áp lực giao thông, nâng cao hiệu quả sử dụng đất và tạo điều kiện phát triển các không gian sống chất lượng cao, hiện đại và bền vững. Nghị quyết không chỉ là giải pháp xử lý các cơ sở không phù hợp, mà còn là bước đi quan trọng trong việc tái cấu trúc đô thị trung tâm Hà Nội, hướng tới một TP xanh – sạch – văn minh. Việc di dời các cơ sở sản xuất công nghiệp, y tế và giáo dục sẽ góp phần cải thiện chất lượng môi trường, giảm ùn tắc giao thông, nâng cao tiêu chuẩn sống và dịch vụ cho người dân.

Ngoài ra, việc sắp xếp lại các cơ sở theo quy hoạch còn tạo cơ hội cho phát triển các không gian công cộng, công trình văn hóa, dịch vụ thương mại và du lịch, từ đó thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội và nâng cao hình ảnh Thủ đô trong mắt người dân và du khách. Hà Nội hiện đang trong giai đoạn đẩy mạnh phát triển đô thị hiện đại, bền vững, song song với bảo tồn giá trị lịch sử và văn hóa. Việc ban hành danh mục di dời các cơ sở không phù hợp là bước đi cần thiết để thực hiện các mục tiêu này, đồng thời tạo hành lang pháp lý rõ ràng cho UBND TP trong công tác triển khai.

TS, kiến trúc sư Đào Ngọc Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam cho biết, việc di dời trụ sở các bộ, ngành, cơ sở y tế, giáo dục, công nghiệp ra khỏi nội thành

Hà Nội đã triển khai khoảng 20 năm, nhưng đến nay chưa làm được bao nhiêu. Có đơn vị chưa thực hiện được do thiếu nguồn vốn. Nhưng cũng có một số cơ sở dù đã di dời đến nơi mới nhưng vẫn chưa bàn giao đất cũ. Bộ Xây dựng và UBND TP Hà Nội đã nhiều lần có ý kiến, đề nghị về việc bàn giao quỹ đất cho TP quản lý sau khi các đơn vị di dời.

Trước khi thông qua nghị quyết, Ban Đô thị, HĐND TP đã tiến hành thẩm tra và có ý kiến. Danh mục đề xuất, vị trí, quy mô diện tích, chức năng theo quy hoạch được phê duyệt của các cơ sở nằm trong các khu vực được định hướng phát triển khác nhau (khu vực nội đô lịch sử, hành lang xanh, khu vực phát triển đô thị…) và tại các khu vực có chức năng sử dụng đất khác nhau. Do đó, để nghiên cứu xây dựng biện pháp, cơ chế, chính sách khuyến khích về tài chính, đất đai, đầu tư, cùng với lộ trình, quy trình phù hợp với thực tế từng loại hình cơ sở, từng khu vực, phù hợp với từng nhóm đối tượng, cần phải do cơ quan có chức năng chuyên ngành chủ trì, phối hợp với các sở, ban, ngành TP, đơn vị có liên quan nghiên cứu, đề xuất, bảo đảm tính khả thi thực hiện di dời (trước đó, TP giao cho Sở Quy hoạch-Kiến trúc thực hiện).

Trước đây, từ năm 2023, TP đã ban hành Danh mục nhà, đất phải di dời theo quy hoạch gồm chín cơ sở công nghiệp thuộc địa bàn các quận cũ: Hoàn Kiếm, Ba Đình, Thanh Xuân, Long Biên, Đống Đa và Bắc Từ Liêm. Tuy nhiên quá trình thực hiện còn có những khó khăn, vướng mắc.

Đặc biệt là cơ chế, chính sách pháp luật còn chưa đầy đủ đối với đối tượng cần thực hiện di dời; chưa có quy định cụ thể về mức hỗ trợ bồi thường, tái định cư và nguồn vốn tái đầu tư cho các DN; chưa có hướng dẫn cụ thể về cơ chế tài chính và phương thức định giá, dẫn đến khó khăn trong việc lập phương án và bố trí nguồn thu - chi sau xử lý.

Bên cạnh đó, việc rà soát, kê khai tài sản và xác định các khu vực, giá trị di dời đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các sở, ngành và DN; thủ tục thẩm định phức tạp, đặc biệt với các cơ sở có yếu tố ô nhiễm môi trường, gây chậm trễ. Các cơ quan, đơn vị chức năng chưa có hướng dẫn chi tiết, đầy đủ cho trường hợp đặc thù trong việc khai thác quỹ đất sau di dời.

Trưởng Ban Đô thị, HĐND TP Đàm Văn Huân cho biết, đơn vị đã tiến hành thẩm tra và có ý kiến về Danh mục đề xuất, vị trí, quy mô diện tích, chức năng theo quy hoạch được phê duyệt của các cơ sở nằm trong các khu vực được định hướng phát triển khác nhau (khu vực nội đô lịch sử, hành lang xanh, khu vực phát triển đô thị…) và tại các khu vực có chức năng sử dụng đất khác nhau.

Do đó, để nghiên cứu xây dựng biện pháp, cơ chế, chính sách khuyến khích về tài chính, đất đai, đầu tư, cùng với lộ trình, quy trình phù hợp với thực tế từng loại hình cơ sở, từng khu vực, phù hợp với từng nhóm đối tượng, cần phải do cơ quan có chức năng chuyên ngành chủ trì, phối hợp với các sở, ban, ngành TP, đơn vị có liên quan nghiên cứu, đề xuất, bảo đảm tính khả thi thực hiện di dời (trước đó, TP giao cho Sở Quy hoạch-Kiến trúc thực hiện).

	Biện pháp hỗ trợ, khuyến khích thực hiện dự án cải tạo, chỉnh trang đô thị
	Chung tay xây dựng một Hà Nội xanh, sạch, văn minh