Làm gì để việc dạy AI cho học sinh đạt hiệu quả?

Trải nghiệm công nghệ đáng nhớ của học sinh Trường Tiểu học Lê Qúy Đôn (phường Phúc Lợi, Hà Nội). Ảnh: N.T

Khung nội dung được thiết kế tương ứng với hai giai đoạn giáo dục, trong đó cấp tiểu học và THCS là giáo dục cơ bản, cấp THPT là giáo dục định hướng nghề nghiệp. Ở cấp tiểu học, học sinh chủ yếu trải nghiệm các ứng dụng AI đơn giản, trực quan để hình thành khái niệm ban đầu và nhận biết vai trò của Al trong cuộc sống. Ở cấp THCS, học sinh học cách sử dụng các công cụ AI để tạo ra sản phẩm số, giải quyết các vấn đề học tập. Bậc THPT, học sinh được khuyến khích khám phá, thiết kế và cải tiến các công cụ AI đơn giản thông qua các dự án khoa học.

Bên cạnh nội dung giáo dục cốt lõi, học sinh có thể chọn các chuyên đề học tập tự chọn để tăng cường kỹ năng thực hành, tìm hiểu sâu hơn về các lĩnh vực ứng dụng của AI hoặc các kỹ thuật lập trình và phát triển hệ thống AI. Bộ GD&ĐT khuyến khích giáo viên dạy AI theo dự án. Các tiết học cần tổ chức linh hoạt, tạo hứng thú cho học sinh.

Một điểm đáng chú ý là một số chủ đề quan trọng như đạo đức AI, nhận diện rủi ro, phân tích chính sách có thể được dạy thông qua thảo luận, tranh biện và nghiên cứu tình huống mà không cần máy tính. Học sinh không chỉ đề xuất giải pháp mà còn phải biết kiểm chứng, đánh giá hiệu quả và tính nhân văn, đạo đức của giải pháp đó.

Việc đánh giá sẽ bám sát các thành phần năng lực AI và mạch nội dung chính. Đặc biệt, với mạch nội dung về đạo đức, dữ liệu và pháp luật, việc đánh giá sẽ kết hợp giữa xử lí tình huống cụ thể và quan sát thái độ, hành vi, trách nhiệm của học sinh trong môi trường số.

Giáo viên cũng cần tổ chức các buổi thuyết trình, phản biện, triển lãm sản phẩm AI để phát huy tư duy phản biện, khả năng giao tiếp và hợp tác của học sinh.

Tiến sĩ Nguyễn Bá Nghiễn (Khoa Công nghệ Thông tin, Đại học Công nghiệp Hà Nội) cho rằng, việc Bộ GD&ĐT ban hành khung nội dung thí điểm giáo dục AI là bước đi kịp thời, phù hợp với xu thế quốc tế trong bối cảnh AI ngày càng tác động sâu rộng tới giáo dục và xã hội. Điểm đáng chú ý của khung nội dung này là không chạy theo kỹ thuật thuần túy mà đặt trọng tâm vào yếu tố con người và đạo đức AI - nền tảng quan trọng để học sinh biết sử dụng AI, biết kiểm soát, đánh giá và ứng xử đúng đắn với AI trong tương lai.

Theo PGS.TS Nguyễn Chí Thành (Trường ĐH Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội), khung giáo dục AI mà Bộ GD&ĐT đưa ra có tính liên tục và hệ thống với khung năng lực số mà Bộ GD&ĐT đã ban hành vào tháng 2/2025. Trong đó có 6 miền năng lực và 1 miền năng lực về AI, thể hiện một sự tiếp nối chiến lược và một lộ trình phát triển kỹ năng số liền mạch cho học sinh.

Tuy nhiên, PGS.TS Nguyễn Chí Thành cho rằng, khi triển khai cần thận trọng và phù hợp với tâm sinh lý, trình độ của học sinh. Nội dung kiến thức phải có sự cá biệt hóa, cá nhân hóa theo từng độ tuổi, tránh tạo thành một môn học mới nặng về lý thuyết.

Thách thức lớn nhất chính là công tác bồi dưỡng giáo viên vì chúng ta không có giáo viên dạy môn AI riêng mà cần bồi dưỡng giáo viên ở nhiều môn học khác nhau. Trong khi đó, nhiều giáo viên đang tự tìm hiểu AI mà chưa có chương trình bồi dưỡng chính thống. Điều này đòi hỏi cần phải trang bị cho giáo viên năng lực sư phạm số và kiến thức AI một cách chuyên sâu. Ngoài ra, việc sử dụng AI giữa các vùng miền hiện nay vẫn còn khoảng cách. Những vùng truy cập mạng khó khăn, giáo viên chưa có điều kiện sử dụng công nghệ thì việc dạy AI cho học sinh sẽ là cả vấn đề.

Bên cạnh đó, PGS.TS Nguyễn Chí Thành nhấn mạnh, quá trình thí điểm cần phải theo dõi, đánh giá ngay trong quá trình thí điểm để rút kinh nghiệm. Khi thí điểm, cần chọn các mô hình trường học đa dạng để phù hợp thực tiễn ở cả thành thị, nông thôn, vùng sâu vùng xa,…. Từ việc thí điểm này sẽ có đánh giá quá trình triển khai trước khi nhân rộng dạy AI cho học sinh phổ thông.

	Ứng dụng công nghệ tăng khả năng tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng
	Ứng dụng công nghệ mới trong lĩnh vực phục hồi chức năng