Làm sao để hạn chế, tiến tới dẹp bỏ nạn tín dụng đen?

Sử dụng ứng dụng điện thoại, mạng xã hội Zalo, Facebook, website để mời chào cho vay với lãi suất thấp. Ảnh: N.D

Biến tướng của tín dụng đen

Cụm từ “tín dụng đen” tuy không còn xa lạ, thậm chí nhiều người rất rõ khi dính dáng đến những tổ chức này có nghĩa tự đem lại những nguy cơ rủi ro cho mình. Thế nhưng vẫn không ít người dân vẫn tặc lưỡi “va” vào loại hình cho vay nặng lãi này.

Bất chấp những quy định của pháp luật, các tổ chức tín dụng đen cho vay với lãi suất rất cao. Có những trường hợp trong đường dây xuyên quốc gia mới bị triệt phá, vay lãi suất cực “khủng”, từ 1.500% đến trên 2100%/năm. Nhiều đường dây cho vay lãi được đánh giá là “nhẹ” hơn thì cũng lên đến vài trăm %/năm.

Nhận diện loại hình cho vay lãi suất cao này không khó. Trước đó, Cục Cảnh sát hình sự Bộ Công an đã “chỉ mặt” các chiêu trò mà các tổ chức tín dụng đen thường sử dụng.

Trong đó, nếu là cho vay để mua sắm phục vụ sản xuất, nhất là sản xuất nông nghiệp, các đối tượng có thể yêu cầu cầm cố nhà cửa, đất đai, hoặc chính các công cụ sản xuất, nông sản để trả nợ.

Khi cho vay, các đối tượng thường nắm đằng chuôi. Với chiêu trò lập các hợp đồng như hợp đồng bán xe máy, thế nhưng sau đó người vay lại phải thuê chính chiếc xe máy đó để sử dụng. Trong trường hợp người vay không trả đủ tiền lãi, các đối tượng sẽ chiếm đoạt, thu hồi lại chiếc xe đó.

Nguy hiểm hơn, biến tướng của hình thức này, nhiều đối tượng yêu cầu người vay nợ viết giấy biên nhận tiền để lo xin việc. Ở điểm này, nếu người nợ không trả tiền thì sẽ bị các đối tượng tố cáo với Công an là… lừa đảo.

Các đối tượng sử dụng ứng dụng điện thoại, mạng xã hội Zalo, Facebook, website để mời chào cho vay với lãi suất thấp, nhưng thực tế cũng bắt người nợ phải trả tiền phí rất cao như những trường hợp bên trên.

Cũng thường xuyên bắt gặp, đó là trong hợp đồng, nội dung cho vay các đối tượng để lãi suất rất thấp. Nhưng kèm với các điều kiện vay, các đối tượng cố tình gài gắm, thu thêm các khoản phí với mức rất cao…

Ngoài ra, các đối tượng lừa đảo có thể sử dụng thủ đoạn đi vay với lãi suất rất cao so với lãi suất ngân hàng, hoặc kêu gọi đầu tư vốn cho các dự án bất động sản, kinh doanh đa cấp tài chính, kinh doanh tiền ảo...

Khi người nợ không đủ tiền trả, các đối tượng lại tiếp tục gợi ý cho người nợ lại đi vay của các đối tượng khác, các ứng dụng cho vay khác nhằm đáo nợ. Thường khi mắc vào những cái bẫy thế này, người vay sẽ nợ chồng nợ dẫn đến việc hoàn toàn không còn khả năng thanh toán…

Khi giám đốc ngân hàng cũng là nạn nhân của... tín dụng đen

Mới đây, Phòng Cảnh sát hình sự Công an TP Hà Nội đã khởi tố bị can đối với 5 đối tượng về tội Cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự.

Theo đó, chị T.O, giám đốc của một ngân hàng có trụ sở tại Hà Nội cho biết, ngày 27/5/2022 chị có vay 3 tỷ đồng của từ Trương Đức Thành (SN 1983, ở tỉnh Phú Thọ). Theo thỏa thuận, chị O. phải chịu lãi suất 3.000 đồng/triệu/ngày, cắt lãi 10 ngày (tương đương 90 triệu đồng), 10 ngày đóng lãi 1 lần.

Trước khi ký giấy tờ vay, chị O. được Thành yêu cầu phải gọi cho Lại Tuấn Dũng (quận Hoàng Mai, Hà Nội) để làm một giấy đặt cọc mua bán chiếc Mercedes Maybach cho Thành. Sau khi làm việc đó, chị O. mới nhận được hơn 2,9 tỷ đồng.

Sau 3 tháng, số tiền lãi chị O. phải trả đã lên đến 749 triệu đồng. Cuối tháng 8, chị O. chậm trễ trả tiền lãi. Lúc này, Dũng đã giao cho các đối tượng đến nơi làm việc, nhà mẹ của chị O. để chửi bới. Nạn nhân sau đó còn bị khủng bố qua điện thoại.

Trường hợp như chị O. đã nêu trên không hiếm. Bởi lẽ, hoạt động tín dụng đen, hình thức cho vay nặng lãi thường đi kèm với đòi nợ thuê.

Các đối tượng tạo băng nhóm để đòi nợ, bất chấp mọi thứ miễn là đòi được tiền nên thường có những hành vi vi phạm pháp luật, như cố ý gây thương tích, bắt giữ người trái pháp luật, cưỡng đoạt tài sản... Đồng thời, chúng còn sử dụng các hình thức bạo lực từ tinh thần đến thể xác đối với con nợ và cả gia đình con nợ. Thậm chí, những cuộc điện thoại của các đối tượng đòi nợ thuê có thể đến tới cả những người thân quen, đồng nghiệp và cả cấp trên của người vay nợ…

Theo phản ánh của nhiều người, các nhóm đối tượng còn thường xuyên đến nhà đe dọa. Nhiều gia đình phải bán nhà, bán vườn, bán ruộng để có tiền trả nợ cho con.

Công an làm việc với đối tượng hoạt động tín dụng đen. Ảnh: CA cung cấp

Làm sao để hạn chế, tiến tới dẹp bỏ nạn tín dụng đen?

Tại hội nghị trao đổi kinh nghiệm nhằm nâng cao hiệu quả công tác phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động tín dụng đen diễn ra mới đây, Đại tá Nguyễn Ngọc Quyền, Trưởng Công an quận Hà Đông (Hà Nội) cho biết, trước thời điểm năm 2021, tình hình tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động tín dụng đen trên địa bàn quận diễn biến phức tạp.

Trung bình hàng năm trên địa bàn quận Hà Đông xảy ra gần 50 vụ đổ chất bẩn, chất thải, trong đó trên 90% bắt nguồn từ các mâu thuẫn có liên quan đến kinh doanh tài chính, các hoạt động vay nợ tín dụng đen, “rải” họ, cầm đồ…

Cũng theo CQĐT Công an quận Hà Đông, tội phạm hoạt động tín dụng đen, đặc biệt các đối tượng cho vay có độ “ẩn” ngày càng cao, khó phát hiện. Chúng hoạt động có sự đan xen giữa cho vay “truyền thống” và cho vay trên mạng “công nghệ cao”.

Cụ thể, thời gian gần đây mới xuất hiện một hình thức tín dụng đen, cho vay tiền với phương thức mới, người vay không biết đối tượng cho vay. Các đối tượng thông qua các diễn đàn, hội nhóm trên các nền tảng mạng xã hội. Theo đó, người vay chỉ cần để lại số điện thoại, lời nhắn, bài đăng trong các nhóm kín trên facebook, zalo, tiktok… thì các đối tượng cho vay sẽ chủ động liên hệ.

Sau khi có đủ thông tin như ảnh căn cước, địa chỉ cư trú, địa chỉ nơi làm việc… để xác minh, các đối tượng sẽ yêu cầu khách hàng viết giấy vay số tiền đã thỏa thuận và thuê “xe ôm” mang đến.

Ở những giao dịch này, để tránh bị phát hiện, các đối tượng thuê tài khoản ngân hàng hoặc dùng tài khoản “ảo” để giao dịch chuyển tiền, nhận tiền trả lãi với khách hàng…

Làm sao để hạn chế, tiến tới dẹp bỏ nạn tín dụng đen, theo đại diện Công an quận Hà Đông chia sẻ, đơn vị này đã phối hợp với Trung tâm Văn hóa Thông tin và Thể thao quận thực hiện chương trình "Sổ tay công tác an ninh" cung cấp các tin, bài, chuyên mục phát thanh về phương thức, thủ đoạn và biện pháp phòng ngừa, ý thức cảnh giác đối với tội phạm cho vay lãi nặng, đòi nợ thuê; tổ chức triển khai dán 10.000 mã QR-code tại các tổ dân phố, cơ quan, doanh nghiệp, cơ sở giáo dục để người dân truy cập “Sổ tay an ninh Hà Đông điện tử”, thông qua Sổ tay người dân có thể nắm bắt thủ đoạn hoạt động của các loại tội phạm... đồng thời lồng ghép về tác dụng của hệ thống camera an ninh trong công tác giữ gìn ANTT.

Tận dụng mô hình “Giao ban công tác an ninh định kỳ tại các tổ dân phố, khu dân cư” trên địa bàn quận Hà Đông để lồng ghép tuyên truyền về phương thức, thủ đoạn của tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến “tín dụng đen” để người dân biết, phòng ngừa và tố giác tội phạm.

Đồng thời mở hồ sơ quản lý đối với 100% cơ sở cầm đồ và cơ sở kinh doanh hoạt động tài chính trên địa bàn quận. Rà duyệt theo định kỳ hàng tháng, đồng thời tổ chức phân công, phân cấp quản lý các cơ sở cầm đồ, kinh doanh tài chính trên địa bàn, tập trung vào các cơ sở kinh doanh có biểu hiện phức tạp, đã từng vi phạm hoặc đối tượng cầm đầu có nhiều tiền án, tiền sự….

	Vay tiền với lãi suất 109%/năm, người phụ nữ bị đe doạ khi chưa kịp trả lãi
	Khởi tố đối tượng cho vay với mức lãi suất 219%/năm