Làm rõ giao dịch mua bán xe và truy đồng phạm

Nguyễn Văn Nam tại CQCA

Cướp khoảng 3 tỷ đồng của ngân hàng

Ngày 10-1, CA TP Hải Phòng đang tạm giữ Nguyễn Văn Nam, SN 1998, trú ở xã Nghĩa Lộ, huyện Cát Hải, Hải Phòng, nghi phạm cướp ngân hàng tại phòng Giao dịch Đình Vũ Vietcombank Hải Phòng, địa chỉ đường Đình Vũ, phường Đông Hải 2, quận Hải An, TP Hải Phòng.

Theo điều tra ban đầu, khoảng 15g8 ngày 7-1, Nam đeo khẩu trang, đội mũ lưỡi trai, mặc áo khoác đen, quần dài màu đen, đi giày vải màu trắng xuống từ xe taxi vào trong phòng giao dịch Đình Vũ Vietcombank Hải Phòng thuộc tòa nhà Đình Vũ Plaza ngồi chờ. Tại đây, Nam đã tới quầy giao dịch cầm một vật màu đen dạng súng ngắn từ trong người ra nổ súng đe dọa bảo vệ và nhân viên ngân hàng, cướp đi số tiền khoảng 3,5 tỉ đồng (theo báo cáo của phòng Giao dịch Đình Vũ) cho vào balô màu đen. Sau khi cướp được tiền ra khỏi toà nhà ngân hàng, nam thanh niên 24 tuổi bỏ chạy về hướng cầu Tân Vũ - Lạch Huyện, huyện Cát Hải, Hải Phòng.

Tại CQCA, bước đầu Nguyễn Văn Nam khai nhận làm nghề xăm hình nghệ thuật, di chuyển ở nhiều tỉnh, thành khu vực phía Bắc, tập trung ở Quảng Ninh và Vĩnh Phúc. Trong thời gian dịch bệnh Covid-19 vì không có việc làm, không có tiền tiêu xài, Nam đã nảy sinh ý định mua súng và một số công cụ khác để cướp tiền tại ngân hàng.

Sáng 6-1, Nam nhờ bạn là Nguyễn M.H, SN 1998, trú tại Nghĩa Lộ, huyện Cát Hải, dùng xe ôtô chở đi Vĩnh Phúc. Sau khi thuê nhà trọ ở TP Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc, Nam để toàn bộ đồ đạc tại nhà trọ này rồi cùng H quay trở về huyện Cát Hải.

Sau khi cướp được tiền, nghi phạm cướp ngân hàng đã nhờ bạn chở đi Vĩnh Phúc. Nam ngủ tại nhà trọ đã thuê trước đó ở Vĩnh Phúc 1 đêm. Sáng 8-1, Nam đến Hà Nội mua chiếc xe môtô phân khối lớn hiệu Kawasaki Ninja ZX-10R 2021 với giá 700 triệu đồng, rồi quay lại nhà trọ tại Vĩnh Phúc lấy đồ di chuyển đến Thái Nguyên. Đến sáng 9-1, cảnh sát bắt Nam tại nhà nghỉ thuộc tỉnh Thái Nguyên.

Khám xét trên người và chỗ ở của Nguyễn Văn Nam sau khi bắt giữ, lực lượng CA thu giữ: 1 xe môtô phân khối lớn; 800 triệu đồng; 1 súng bắn đạn chì dạng rút; 1 khẩu súng dạng colt và nhiều viên đạn; 1 điện thoại iPhone 13. Tiến hành khám xét khẩn cấp tại nhà Nguyễn Văn Nam tại xã Nghĩa Lộ, huyện Cát Hải, lực lượng chức năng thu giữ 400 triệu đồng được chôn ở vườn sau nhà.

Làm rõ giao dịch mua bán xe

Theo dõi vụ việc, luật sư Nguyễn Hồng Thái, Đoàn luật sư TP Hà Nội nhận định, với số tiền cướp lên đến 3 tỷ đồng, Nguyễn Văn Nam có thể phải đối mặt với khung hình phạt 18-20 năm tù hoặc tù chung thân, theo quy định tại Điều 168 BLHS năm 2015 về tội “Cướp tài sản”.

Đối với chiếc môtô trị giá 700 triệu đồng mà Nam dùng tiền cướp được để mua, luật sư cho hay, đây là tài sản do Nam phạm tội mà có. Vì vậy, chiếc xe cùng số tiền còn lại sẽ bị tịch thu.

Luật sư Thái trích dẫn Khoản 1, Điều 1 Thông tư liên tịch số 09/2011, hướng dẫn áp dụng quy định về tội "Chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có" và tội "Rửa tiền". Theo đó, tài sản phạm tội mà có là tài sản do người phạm tội có được, từ việc trực tiếp thực hiện hành vi phạm tội hoặc từ việc mua bán, đổi chác bằng tài sản phạm tội.

Vì vậy, luật sư Thái cho biết chiếc xe sẽ bị tịch thu, kê biên và bán đấu giá để hoàn trả tiền cho ngân hàng, cùng với số tiền mà tội phạm đã sử dụng cho các việc khác bị CQCA truy thu. "Bên cạnh đó, Điều 186 BLHS về tội "Cướp tài sản" có quy định về hình phạt bổ sung là người phạm tội có thể bị phạt tiền từ 10 đến 100 triệu đồng", luật sư cho hay.

Đồng thời, CQĐT sẽ làm rõ một số vấn đề khác như: Bên bán xe có biết rõ số tiền nghi phạm dùng để mua xe là do phạm tội mà có, hay không biết chuyện này; thủ tục mua bán chiếc xe thực hiện như thế nào; đã hoàn thành hay chưa,…

Trường hợp bên bán biết rõ thì có thể sẽ bị khởi tố hình sự về tội Tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có. Hành vi tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có thể hiện ở việc chuyển dịch quyền sở hữu tài sản (bán chiếc xe máy) cho người khác mà mình biết rõ tài sản này là do người đó phạm tội mà có.

Chiếc xe có giá trị khoảng 700 triệu đồng, nên theo quy định tại điểm a khoản 3 Điều 323 BLHS 2015, sửa đổi bổ sung 2017, mức hình phạt đối với người phạm tội là phạt tù từ 7 - 10 năm.

Đồng thời, có thể xem xét xử lý về Tội không tố giác tội phạm theo Điều 390 Bộ luật này với chế tài phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm.

Trường hợp bên bán không biết số tiền mua xe là do hành vi cướp ngân hàng của đối tượng thì phải căn cứ vào việc thủ tục mua bán giữa cửa hàng và nghi phạm đã hoàn thành hay chưa.

Nếu như hai bên đã ký hợp đồng bằng văn bản có công chứng/chứng thực, đã đăng ký theo quy định thì hợp đồng mua bán đã có hiệu lực và bên bán được xác định là người thứ ba ngay tình theo quy định của Bộ luật Dân sự và pháp luật phải bảo vệ quyền lợi của người thứ ba ngay tình.

Nếu việc mua bán chưa hoàn thành về mặt thủ tục, tài sản là chiếc xe chưa được đăng ký với cơ quan có thẩm quyền thì giao dịch dân sự này vô hiệu, các bên phải trả lại tài sản cho nhau để khắc phục hậu quả.

“Cũng cần lưu ý, nếu như người bán biết rõ đây là tài sản do phạm tội mà có thì việc mua bán này cũng sẽ bị hủy bỏ, mà không phụ thuộc vào việc thủ tục mua bán có hợp pháp hay không”, luật sư Thái chia sẻ.

Có đồng phạm hay không?

Theo lời khai của Nam, trước khi gây án, anh ta qua lại một người bạn tên N.M.H, 24 tuổi, trú cùng quê. Sau khi cướp ngân hàng, Nam cũng hẹn người bạn này đón chở về nhà rồi đi Vĩnh Phúc thuê nhà nghỉ.

Theo phân tích của luật sư, nếu H biết mà vẫn đồng ý chở nghi phạm đến ngân hàng để cướp thì H có thể bị truy tố về tội "Cướp tài sản" với vai trò là người giúp sức. Tùy vào tính chất và mức độ tham gia phạm tội, đồng phạm sẽ nhận hình phạt tương ứng. Còn trường hợp H không biết kế hoạch phạm tội của bạn mình thì sẽ không phải chịu trách nhiệm hình sự.

Một tình tiết khác mà quan tâm là khẩu súng mà Nam sử dụng để đe dọa, uy hiếp bảo vệ, nhân viên ngân hàng. Theo luật sư, CQĐT sẽ làm rõ khẩu sung thu giữ tại chỗ ở của Nguyễn Văn Nam để xem xét về hành vi "Tàng trữ, sử dụng trái phép vũ khí quân dụng". Nếu xác định đó là vũ khí quân dụng hoặc tính năng, tác dụng tương tự vũ khí quân dụng thì Nam sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội Tàng trữ, sử dụng trái phép vũ khí quân dụng, quy định theo Điều 304 BLHS 2015, với mức phạt tù 1-7 năm.