Kỳ cuối: Chỉ là chiêu trò quảng cáo?!

Các chuyên gia nước ngoài phủ nhận “công dụng” của nước ion kiềm và cho rằng có quá ít bằng chứng khoa học chứng minh tác dụng của loại nước này. Ảnh: Duy Linh

Lý thuyết thực phẩm axit - kiềm là giả khoa học

Về nước ion kiềm, bác sĩ Trần Văn Phúc – Bệnh viện (BV) Xanh Pôn cho rằng, ion kiềm “tất cả đều từ xứ Hoa Kỳ mà ra”. Theo đó, câu chuyện bắt đầu từ Robert O. Young, người được coi là cha đẻ của “Liệu pháp axit - kiềm” ở Mỹ.

Năm 2002, Young xuất bản cuốn sách có tên "Điều kỳ diệu về axit - kiềm: Chế độ ăn uống cân bằng và phục hồi sức khỏe", sau đó Young liên tiếp xuất bản loạt bài "Điều kỳ diệu về axit - kiềm".

Ngay lập tức Young trở thành “bậc thầy” về lý thuyết axit - bazơ và sức khỏe. Lý thuyết này cực kì phổ biến với công chúng Mỹ. Đến năm 2014, Young bị đưa ra tòa vì lý thuyết này, sau đó bị bắt với cáo buộc hành nghề y trái phép.

Young phải thừa nhận “Liệu pháp axit - kiềm” là trò lừa bịp. Tòa án San Diego buộc Young phải bồi thường 105 triệu USD cho những bệnh nhân bị ung thư. Công chúng Mỹ sau đó đã quay lưng vào lý thuyết của Young. “Nhưng ở Việt Nam thì nó bắt đầu nổi tiếng, rất nhiều “chuyên gia” không có kiến thức đã tuyên truyền cho lý thuyết này” – bác sĩ Trần Văn Phúc viết.

Theo ông, cả lý thuyết axit - kiềm và lý thuyết thực phẩm axit - kiềm với sức khỏe, đang nhan nhản trên internet, đều đã được chứng minh là giả khoa học. Đến nay, cộng đồng khoa học đã đạt được sự đồng thuận và không có tranh chấp, coi đây là trò bịp bợm.

Hầu hết các bài viết, video clip đăng tải trên các nền tảng mạng xã hội về công dụng của nước ion kiềm đều do các cá nhân, tổ chức bán máy lọc nước đăng tải mà không có bằng chứng khoa học cụ thể. Ảnh: Duy Linh

Đã từng có rất nhiều bài viết của mình trên facebook cá nhân về nước, TS.BS Phạm Nguyên Quý - Trưởng khoa Ung thư Nội khoa, BV Trung ương Kyoto Miniren Nhật Bản đã từng đưa thông tin từ năm 2022 về nước kiềm, một nhãn hiệu nước là K đã từng xuất hiện ở Việt Nam bị phạt, cảnh cáo ở nước ngoài với quảng cáo nước kiềm “làm chậm quá trình lão hoá và các bệnh thoái hoá”. Đồng thời nói rằng, nước kiềm có thể ngăn ngừa hoặc cải thiện tình trạng của các bệnh như ung thư, loãng xương, tiểu đường, viêm khớp, “rối loạn thận” và đau thắt lưng mãn tính…

Nói về các máy lọc nước ion kiềm cũng như các chai nước đóng kiềm ở Việt Nam, TS.BS Phạm Nguyên Quý nhấn mạnh, các nhà sản xuất, DN đã tung hoả mù về việc "được FDA chứng nhận". Theo ông, thật ra, FDA chứng nhận đủ tiêu chuẩn vệ sinh của nước đóng chai thôi chứ không phải chứng nhận hiệu quả điều trị nhưng người Việt mình rất dễ tin, dễ mắc lừa!

Một trang web bán máy lọc nước đăng tải bài viết kèm trích dẫn ý kiến của các “chuyên gia nước ngoài” về công dụng của nước ion kiềm. Ảnh: Duy Linh

Không tùy tiện uống quá nhiều một loại nước

Theo TS.BS Nguyễn Trung Nguyên - Giám đốc Trung tâm Chống độc, BV Bạch Mai, việc uống quá nhiều nước bình thường như nước lọc hay nước đun sôi để nguội trong 1 ngày, kể cả ở người khỏe mạnh đã là rất nguy hiểm. Điều này có thể gây nguy hại cho cơ thể như gây ra phù thũng, phù phổi, pha loãng máu, hạ natri máu, phù não, hôn mê, co giật và tử vong, chứ chưa nói đến sử dụng lượng lớn nước kiềm/ngày.

Trong trường hợp bệnh nhân P.T.M phải nhập viện cấp cứu vì uống 5 -6 lít nước ion kiềm mỗi ngày để chữa bệnh. Nước bệnh nhân uống xét nghiệm có độ pH 7,5. Mỗi ngày bệnh nhân uống 5 – 6 lít, việc uống quá nhiều nước cũng làm độ pH của dịch dạ dày bị giảm do pha loãng. Trong khi môi trường dịch axit của dạ dày với pH 1,5 - 3,5 lúc bình thường đóng vai trò bảo vệ cơ thể, tiêu diệt bớt các vi trùng gây bệnh có trong thức ăn, nước uống, trước khi chúng đi sâu xuống đường tiêu hóa.

Quảng cáo về nước ion kiềm của một doanh nghiệp kinh doanh máy lọc nước.

Bên cạnh đó, uống nhiều nước kiềm ngoài việc gây thừa nước, còn gây thay đổi pH của máu, gây nhiễm kiềm chuyển hóa. Theo TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, điều này tưởng đơn giản nhưng vô cùng nguy hiểm và phức tạp. Môi trường máu của cơ thể có độ pH duy trì ổn định là 7,35 - 7,45 rất quan trọng. Chỉ số này cho phép rất nhiều các chất trong cơ thể, enzym di chuyển và hoạt động, giúp cho các phản ứng hấp thu, chuyển hóa, hoạt động các cơ quan,… Khi có thay đổi về pH của máu, cơ thể sẽ bị rối loạn và nhiều bệnh tật phát sinh theo. Khi uống nhiều nước kiềm, pH cơ thể bị tăng lên, rối loạn cảm giác, hôn mê, kali máu bị hạ dẫn tới có thể bị loạn nhịp tim, liệt, hoạt động của nhiều enzym bị giảm, thậm chí tử vong.

“Đã có rất nhiều bài báo lên tiếng cảnh tỉnh về việc sử dụng các loại nước quảng cáo chữa bách bệnh, nước kiềm. Việc nghe và thực hiện theo những pháp đồ điều trị, lời tuyên truyền thiếu cơ sở khoa học rất nguy hiểm, thậm chí dễ mất mạng. Khi nghi ngờ có bệnh cần đến thăm khám ở cơ sở y tế có đăng ký. Việc ăn uống cần đảm bảo đa dạng về thể loại, số lượng, thể tích phù hợp theo nhu cầu và tình trạng sức khỏe. Đặc biệt, không tùy tiện uống quá nhiều bất kỳ một loại nước nào đó để tránh gây nguy hiểm cho cơ thể” - TS.BS Nguyễn Trung Nguyên nhấn mạnh, đồng thời đề nghị các cơ quan chức năng tăng cường thông tin, cảnh báo, thậm chí điều tra và xử lý nghiêm theo pháp luật nếu cần, để tránh đằng sau sự việc có hiện tượng làm ăn phi pháp gây nguy hiểm cho sức khỏe người dân.

	Kỳ 1: Thứ nước... chữa bách bệnh
	Kỳ 2: Thổi phồng công dụng máy lọc nước hòng kiếm lời bất chính
	Kỳ 3: Tiền mất, tật mang, mất mạng…