Kỳ 2: Quảng cáo sai sự thật có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự

Công ty cổ phần Tập đoàn Chị Em Rọt, Quang Linh Vlogs, Hằng Du Mục tổ chức gặp gỡ báo chí ngày 14/3 vừa qua

Quảng cáo sai sự thật bị xử lý như thế nào?

Tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường cho biết, ở Việt Nam, Luật Quảng cáo 2012, sửa đổi bổ sung 2018 đã có những quy định khá đầy đủ, chi tiết về các hành vi bị cấm trong quảng cáo, trong đó có cấm quảng cáo sai sự thật. Theo quy định tại khoản 9, Điều 8 Luật Quảng cáo 2012 thì quảng cáo sai sự thật là quảng cáo không đúng hoặc gây nhầm lẫn về khả năng kinh doanh, khả năng cung cấp sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ của tổ chức, cá nhân kinh doanh sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ; về số lượng, chất lượng, giá, công dụng, kiểu dáng, bao bì, nhãn hiệu, xuất xứ, chủng loại, phương thức phục vụ, thời hạn bảo hành của sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ đã đăng ký hoặc đã được công bố.

Người thực hiện hành vi quảng cáo sai sự thật sẽ phải chịu chế tài, trường hợp gây thiệt hại sẽ phải bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật. Chế tài do hành vi quảng cáo sai sự thật là chế tài hành chính, mức phạt có thể tới 80.000.000 đồng với cá nhân và phạt tới 160.000.000 đồng đối với tổ chức, số tiền thu lợi bất chính sẽ bị tịch thu và còn có thể bị áp dụng hình phạt bổ sung theo quy định của pháp luật.

Nếu đã bị phạt hành chính mà còn vi phạm hoặc đã bị kết án chưa được xóa án tích mà còn vi phạm thì sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội quảng cáo gian dối theo Điều 197 Bộ luật Hình sự. Trường hợp quảng cáo gian dối dẫn đến người tiêu dùng hiểu lầm mà giao kết hợp đồng dẫn đến thu lợi bất chính từ 5.000.000 đồng trở lên thì người thực hiện hành vi này cũng có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội lừa dối khách hàng theo quy định tại Điều 198 Bộ luật Hình sự với chế tài cao nhất của tội danh này có thể tới 5 năm tù.

Theo quy định tại khoản 3 Điều 5 và khoản 5 Điều 34 Nghị định 38/2021/NĐ-CP đối với hành vi quảng cáo không đúng hoặc gây nhầm lẫn về khả năng kinh doanh, khả năng cung cấp sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ của tổ chức, cá nhân kinh doanh sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ; về số lượng, chất lượng, giá, công dụng… thì người thực hiện hành vi vi phạm sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính từ 60.000.000 đồng đến 80.000.000 đồng đối với cá nhân, đối với tổ chức vi phạm sẽ bị phạt tiền từ 120.000.000 đồng đến 160.000.000 đồng.

Ngoài ra, người vi phạm còn bị áp dụng xử phạt bổ sung và biện pháp khắc phục hậu quả đối với tổ chức, cá nhân vi phạm gồm những nội dung sau đây: tước quyền sử dụng Giấy tiếp nhận đăng ký bản công bố sản phẩm từ 5 đến 7 tháng; tước quyền sử dụng Giấy xác nhận nội dung quảng cáo từ 22 tháng đến 24 tháng đối với vi phạm nêu trên trong trường hợp vi phạm về quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe từ 2 lần trở lên trong thời hạn 6 tháng; buộc tháo gỡ, tháo dỡ, xóa quảng cáo hoặc thu hồi sản phẩm báo, tạp chí in quảng cáo đối với tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm nêu trên; Buộc cải chính thông tin đối với tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm nêu trên.

Trường hợp người vi phạm đã bị xử phạt vi phạm hành chính rồi hoặc đã bị kết án rồi chưa được xóa án tích mà còn vi phạm thì có thể còn bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội Quảng cáo gian dối theo quy định tại Điều 197 Bộ luật Hình sự.

Xin lỗi thôi là chưa đủ

Liên quan đến vụ việc "thổi phồng" sản phẩm kẹo rau của Kera của ê kíp Quang Linh Vlog, Hằng Du Mục, tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường phân tích, họ đã đăng thông tin quảng cáo trên trang cá nhân của mình và thực hiện các hoạt động quảng cáo trên không gian mạng gây nhầm lẫn, đã nói quá tác dụng, công dụng, giá trị của sản phẩm nên những người này chỉ xin lỗi không là chưa đủ. Hành vi quảng cáo sai sự thật sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính với mỗi cá nhân có thể tới 80.000.000 đồng.

Ngoài ra sẽ làm rõ sản phẩm này có nguồn gốc như thế nào, có đủ tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm hay không, chất lượng, giá trị có đúng như nội dung công bố hay không, hoạt động kinh doanh có tuân thủ quy định pháp luật hay không. Trên cơ sở đó sẽ xem xét trách nhiệm pháp lý của các tổ chức, cá nhân có liên quan theo quy định của pháp luật.

"Trong trường hợp quá trình xác minh sự việc mà cơ quan chức năng xác định hàng hóa sản phẩm đó không chỉ là không đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng mà còn có hành vi vi phạm khác thì tất cả các hành vi vi phạm pháp luật đó đều bị xử lý, có thể là hành vi sản xuất hàng giả, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, buôn lậu hoặc các hành vi gian lận thương mại khác", tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường nhấn mạnh.

Tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường

Lùm xùm quảng cáo sai sự thật của ê kíp Hằng Du Mục, Quang Linh Vlog chưa lắng xuống lại khiến công chúng thất vọng vì tổ chức gặp gỡ báo chí trái phép. Cụ thể, ngày 13/3, Sở Văn hóa - Thể thao Hà Nội tiếp nhận đơn xin phép tổ chức họp báo của Công ty cổ phần Tập đoàn Chị Em Rọt để làm rõ những vướng mắc của người tiêu dùng liên quan đến sản phẩm kẹo rau củ Kera.

Tuy nhiên, Sở Văn hóa - Thể thao Hà Nội cho biết, nội dung Công ty cổ phần Tập đoàn Chị Em Rọt đang được các cơ quan có thẩm quyền xem xét, giải quyết, cần có kết luận chính thức của cơ quan có thẩm quyền và được công bố theo quy định.

Theo đó, căn cứ Luật Báo chí năm 2016, Sở Văn hóa - Thể thao Hà Nội chưa chấp thuận cho Công ty cổ phần Tập đoàn Chị Em Rọt tổ chức họp báo vào 14h ngày 14/3 với những nội dung trên.

Dù chưa có văn bản chấp thuận của cơ quan có thẩm quyền nhưng chiều 14/3, Quang Linh Vlogs và Hằng Du Mục, cùng đại diện Công ty cổ phần Tập đoàn Chị Em Rọt vẫn tổ chức buổi gặp gỡ báo chí để xin lỗi về những ồn ào liên quan tới kẹo rau củ Kera.

Cũng trong ngày 14/3, Sở Văn hóa - Thể thao Hà Nội, UBND quận Hoàn Kiếm, UBND phường Tràng Tiền và Công an phường Tràng Tiền đã lập biên bản vụ việc liên quan tới Công ty cổ phần Tập đoàn Chị Em Rọt, khi công ty này cùng Quang Linh Vlogs, Hằng Du Mục tổ chức họp báo mà chưa được cấp phép.

(Còn nữa...)

Kỳ 1: Quảng cáo sai ảnh hưởng đến quyền lợi người tiêu dùng