Kỳ 1: Quảng cáo sai ảnh hưởng đến quyền lợi người tiêu dùng

Quang Linh Vlog, Hằng Du Mục, Thùy Tiên giới thiệu sản phẩm kẹo rau củ Kera

Ai cũng có thể làm chuyên gia

Những năm gần đây, nhiều người nổi tiếng vướng phải ồn ào quảng cáo sai sự thật. Tháng 9/2023, nghệ sĩ Cát Tường lên tiếng xin khán giả tha thứ vì đã quảng cáo "sữa có tác dụng trị tiểu đường" sai sự thật. Diễn viên Quyền Linh cũng từng giới thiệu quá đà về thực phẩm chức năng hỗ trợ giảm loét dạ dày. Sau đó, diễn viên cho biết ân hận vì chưa tiết chế lời nói khi quảng cáo. Tháng 6/2021, nghệ sĩ Hồng Vân xin lỗi khán giả vì quảng cáo thổi phồng công dụng về viên sủi thảo dược. Phương Mỹ Chi, Đức Phúc... cũng từng lên tiếng xin lỗi khi nhận quảng cáo sai, khiến công chúng hoang mang vì đặt niềm tin nhầm chỗ.

Lướt mạng xã hội, chúng ta không khó để bắt gặp những clip người nổi tiếng quảng cáo về sản phẩm nào đó, đủ chủng loại, từ thực phẩm chức năng giảm cân, thuốc đau dạy dày, cà phê giảm cân, kẹo rau củ bổ sung vitamin, mỹ phẩm, đến sữa, cốm trẻ em uống vào sẽ thông minh, học giỏi,... Lạ thay là dù họ không phải là chuyên gia trong những lĩnh vực thực phẩm, dinh dưỡng, y dược,... nhưng vẫn nói về chúng như thể "biết tuốt" với bao mỹ từ như: hiệu quả tức thì, thay thế thuốc chữa bệnh, chữa bách bệnh,...

Cũng vì tâm lý "có bệnh thì vái tứ phương", cùng sự trao gửi lòng tin ở nhiều người nổi tiếng sau khi nghe họ hứa chắc nịch rằng không hiệu quả thì "đền tiền" hay "lấy danh dự của bản thân ra đảm bảo",... nên nhiều người mua về dùng với niềm tin sẽ cải thiện được tình hình sức khỏe, sắc vóc của bản thân và những người thân trong gia đình, trí tuệ của con cái,...

Gần đây nhất, ê kíp Quang Linh Vlog, Hằng Du Mục, Thùy Tiên cùng nhau quảng cáo sản phẩm kẹo rau củ Kera, 1 viên bằng 1 đĩa rau. Hằng Du Mục cho biết đã tung ra thị trường khoảng 100.000 hộp kẹo. Tuy nhiên, sản phẩm liên tiếp bị "bóc phốt" có hàm lượng chất xơ không đúng như quảng cáo, đồng nghĩa, bộ ba nổi tiếng này đã "thổi phồng" công dụng của sản phẩm.

Theo PGS.TS Nguyễn Thị Lâm, nguyên Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia, không có thực phẩm hay cách ăn uống nào có thể thay thế hoàn toàn cho rau. Các sản phẩm chất xơ chỉ hỗ trợ bổ sung tạm thời cho những người ăn rau kém, ăn ít rau trong giai đoạn cần bổ sung như trường hợp bị táo bón.

Tiếp tay cho hàng giả, hàng nhái

Liên quan đến vụ việc này, Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) cho biết: Thông qua báo chí, Cục đã nhận được thông tin về việc một số website, Facebook, TikTok... đang quảng cáo sản phẩm thực phẩm bổ sung SUPERGREENS GUMMIES với tên gọi là kẹo rau củ Kera. Sản phẩm này do Công ty Cổ phần Tập đoàn Chị Em Rọt (144-146-148 đường số 11, khu phố 5, phường An Phú, TP Thủ Đức) công bố và sản xuất tại Công ty Cổ phần ASIA LIFE (18/99 Nguyễn Văn Linh, xã Ea Tu, TP Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk). Sản phẩm này có dấu hiệu vi phạm quy định về quảng cáo thực phẩm, gây bức xúc trong dư luận. Cục đã có công văn đề nghị Sở An toàn thực phẩm TP Hồ Chí Minh khẩn trương kiểm tra điều kiện sản xuất, công bố, quảng cáo của sản phẩm kẹo rau củ Kera và xử lý nghiêm các vi phạm.

Quang Linh Vlogs và Hằng Du Mục xin lỗi người dùng tại buổi gặp gỡ báo chí chiều 14/3

Mặc dù các thành viên của ê kíp Quang Linh lần lượt lên tiếng xin lỗi trên trang cá nhân nhưng công chúng khó chấp nhận. Tại buổi gặp gỡ báo chí chiều 14/3, Quang Linh Vlogs và Hằng Du Mục đều xin lỗi người dùng. Quang Linh Vlog nói: "Tôi xin lỗi khách hàng vì sơ suất trong công việc, truyền đạt sai thuật ngữ thông tin sản phẩm. Kẹo Kera chủ yếu bổ sung dinh dưỡng từ rau xanh, thành phần chính là từ rau", Quang Linh cũng khẳng định "sản phẩm không thay thế được rau mà chỉ bổ sung dinh dưỡng".

Hằng Du Mục cho biết: "Đây là sản phẩm bổ sung, không phải thực phẩm chức năng, trước khi đưa ra thị trường đã kiểm tra thành phần". Cô tự nhận "bản thân còn non trẻ, ít kinh nghiệm" nên trong quá trình chia sẻ, phát ngôn "hơi thái quá" khiến mọi người hiểu lầm.

Liên quan đến những sự việc quảng cáo sai sự thật của người nổi tiếng, tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường - Trưởng Văn phòng Luật sư Chính Pháp cho biết: “Trong hoạt động kinh doanh thương mại thì quảng cáo là khâu trung gian nhưng rất quan trọng góp phần xúc tiến hoạt động kinh doanh thương mại, quảng cáo chính là phương thức hiệu quả nhất trong việc truyền thông giá trị sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ từ nơi kinh doanh đến người tiêu dùng. Quảng cáo sẽ tạo ra sự đa dạng các loại sản phẩm dịch vụ, cơ hội cho người tiêu dùng được quyền lựa chọn các hàng hóa sản phẩm dịch vụ tốt, phù hợp với nhu cầu của mình.

Nếu quảng cáo trung thực, tất cả các hàng hóa sản phẩm dịch vụ đều công khai một cách chính xác giá trị, công dụng, chất lượng, mẫu mã, chủng loại, giá cả thì người tiêu dùng có nhiều cơ hội để lựa chọn sản phẩm phù hợp, sẽ tạo ra môi trường cạnh tranh lành mạnh đảm bảo cho các giao dịch dân sự diễn ra theo đúng ý chí của các chủ thể, góp phần thúc đẩy kinh tế xã hội phát triển. Khi xã hội càng phát triển, đặc biệt là khi bùng nổ các hoạt động kinh doanh trên các nền tảng thương mại điện tử thì hoạt động quảng cáo lại vô cùng quan trọng, góp phần tạo ra môi trường kinh doanh sôi động, kích cầu sản xuất và tiêu dùng, góp phần thúc đẩy thương mại điện tử, kinh doanh online.

Chính vì vậy, việc quảng cáo đòi hỏi phải trung thực, tuân thủ các quy tắc để đảm bảo hoạt động mua bán được diễn ra thuận lợi, không có sự lừa dối và cạnh tranh lành mạnh giữa các chủ thể kinh doanh cùng loại sản phẩm".

Theo tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường, hành vi quảng cáo sai sự thật của bất kỳ tổ chức cá nhân nào cũng sẽ gây ra những hệ lụy trong môi trường kinh doanh, làm nhiễu loạn thị trường kinh doanh, ảnh hưởng đến quyền lợi người tiêu dùng. Với những người nổi tiếng thì hành vi quảng cáo sai sự thật là tiếp tay cho hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng và các hoạt động gian lận thương mại, hành vi này sẽ gây ra nhiều thiệt hại cho xã hội, cho người tiêu dùng và đặc biệt là cho người hâm mộ của họ. Bởi vậy trách nhiệm pháp lý sẽ được đặt ra nghiêm khắc hơn so với các trường hợp vi phạm khác”.

	Xử lý hình sự hành vi quảng cáo “thổi phồng” sản phẩm
	Hiểu đúng để phòng tránh quảng cáo thổi phồng công dụng của thực phẩm chức năng