Kỳ 1: người dùng nhầm tưởng bởi chiêu trò quảng cáo
Theo dõi Pháp luật & Xã hội trênHàng loạt trang fanpage trên Facebook quảng cáo, mua bán thuốc lá điện tử thu hút hàng nghìn thành viên tham gia. Ảnh: Duy Linh |
Mua - bán thuốc lá điện tử công khai
Chỉ cần gõ vào thanh công cụ tìm kiếm Google hay từ khóa tìm kiếm trên facebook sẽ cho ra hàng loạt các trang bán thuốc lá điện tử với hàng trăm mẫu mã bắt mắt và những lời quảng cáo, mời gọi hấp dẫn.
Không còn hoạt động trong các hội nhóm, việc mua bán thuốc lá điện tử được các tài khoản chuyển về các fanpage và trang facebook cá nhân. Tuy nhiên, lật lại những hội nhóm từ công khai mua, bán, trao đổi về thuốc lá điện tử phóng viên ghi nhận những hội nhóm này đã từng có thời điểm hoạt động vô cùng sôi nổi.
Theo đó, các hội nhóm về thuốc lá điện tử trên mạng xã hội, hoạt động mua bán, trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm diễn ra với tần suất khá dày với đa dạng sản phẩm, từ vape (thuốc lá điện tử thông thường) đến pod (thuốc lá điện tử biến thể), vape mini, pod dùng 1 lần... Có nhiều mức giá đa dạng cho các loại này, thông thường một bộ đồ đầy đủ phụ kiện có giá thành khoảng 120.000 đồng - dưới 1 triệu đồng, loại cao cấp hơn giá từ 1 - 3 triệu đồng. Tinh dầu để hút cũng có nhiều loại tùy vào khẩu vị từng người.
Phóng viên thử vào 1 fanpage chuyên cung cấp các loại thuốc lá điện tử, vape, pod system, tinh dầu, phụ kiện có tới 37 nghìn người theo dõi, hiện ở trang này liên tục đăng bài để rao bán các sản phẩm của thuốc lá điện tử. Cùng với sự hấp dẫn về giá cả, theo trang này khẳng định, người mua còn nhận được những ưu đãi cực hời khi chốt đơn và “miễn ship hàng giao tận giường”.
Ngoài facebook, các kênh youTube, tiktok cũng tràn ngập clip giới thiệu thuốc lá điện tử. Người bán không chỉ “đăng đàn” giới thiệu sản phẩm mà còn review tận tình bằng cách làm mẫu cho khách hàng.
Đa dạng các sản phẩm thuốc lá điện tử với đủ thể loại, mẫu mã, giá cả được rao bán công khai. Ảnh: Duy Linh |
Những chiêu trò quảng cáo tinh vi
Mặc dù tuyên truyền rất nhiều về tác hại của thuốc lá điện tử, tuy nhiên, mặt hàng này vẫn được giới trẻ săn đón. Lý giải về vấn đề này, các chuyên gia cho rằng, một phần bởi do các hình thức quảng cáo của mặt hàng này.
Theo đó, các công ty sản xuất thuốc lá đã chi khoản tiền khổng lồ từ nghiên cứu, thiết kế cho đến chiến dịch quảng cáo tiếp thị thuốc lá điện tử hấp dẫn nhằm thu hút giới trẻ. Thông tin này được đưa ra tại một chương trình tập huấn công tác tuyên truyền về phòng, chống tội phạm, ma túy và các chất gây nghiện trong trường học năm học 2023 - 2024 do Sở GD&ĐT TP Hồ Chí Minh tổ chức vào tháng 11/2023.
Theo bác sĩ Đinh Thị Hải Yến, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP Hồ Chí Minh (HCDC), các công ty sản xuất thuốc lá đã chi khoản tiền khổng lồ cho việc nghiên cứu kỹ lưỡng, từ việc thiết kế sản phẩm hấp dẫn giới trẻ cho đến các chiến dịch quảng cáo, tiếp thị nhằm thu hút giới trẻ.
Theo thống kê của Trường Đại học Y tế công cộng, các công ty sản xuất thuốc lá đang hướng tới sử dụng những người nổi tiếng (KOLs)… để quảng cáo, đăng ảnh sản phẩm, bài viết trên các trang mạng xã hội.
Chỉ tính riêng 6 tháng đầu năm 2020, có 72 bài đăng quảng cáo thuốc lá trên facbook là từ tài khoản của các Macro-influencer (là những tài khoản có hơn 100.000 người theo dõi), tất cả đều là quảng cáo thuốc lá điện tử.
Những chiêu trò quảng cáo tinh vi như: sản phẩm thuốc lá điện tử với nhiều kiểu dáng thiết kế sành điệu, kết hợp nhiều tính năng sử dụng tiện lợi, hương vị mới lạ làm cho giới trẻ coi nhẹ các rủi ro đối với sức khỏe. Quảng cáo các sản phẩm thuốc lá mới (thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng) là sản phẩm thay thế ít tác hại hơn so với các loại thuốc lá thông thường... với các thông điệp tinh vi, như: giúp người dùng hạn chế được tối đa các chất độc hại có trong thuốc lá truyền thống. Với mong muốn xây dựng một tương lai không khói thuốc....
Những chiêu trò tinh vi trên khiến người trẻ nghĩ thuốc lá điện tử là hàng công nghệ với thiết kế thời trang đầy sức hấp dẫn, thay thế an toàn cho thuốc lá truyền thống, vì chứa ít nicotine, ít chất độc, có mùi hương dễ chịu, không hôi, không ám mùi... Nhưng sự thật là với thuốc lá điện tử, người hút thuốc dễ bị gây nghiện và tăng nguy cơ bắt đầu sử dụng thuốc lá thông thường.
Chính nhầm lẫn bởi những chiêu trò quảng cáo này, nhiều người những tưởng thuốc lá điện tử là không độc hại.
Không ngừng tay đưa thuốc lá điện tử lên miệng, anh N.T.D (ở quận Hai Bà Trưng, Hà Nội) cho biết, anh đã bỏ thuốc lá truyền thống (thuốc lá điếu) và chuyển sang thuốc lá điện tử gần nửa năm nay.
“Đọc các thông tin trên mạng xã hội ở các page chuyên bán thuốc lá điện tử thì tôi nghĩ thuốc lá điện tử sẽ ít gây hại hơn thuốc lá truyền thống. Bởi theo tôi hiểu thì thuốc lá điện tử chỉ sử dụng hương hiệu, tinh dầu chứ không dùng lá thuốc như thuốc lá truyền thống. Hơn nữa, khói của thuốc lá điện tử cũng có mùi thơm, không khét, không gây khó chịu như thuốc lá” – anh D chia sẻ.
Anh cũng cho biết, chuyện mua thuốc lá điện tử cũng không khó khăn. Hoặc mua online trên mạng xã hội, hoặc có thể mua trực tiếp ở một số cửa hàng. “Dĩ nhiên họ không bày bán công khai vì thuốc này đa phần không nhập chính ngạch” - anh D giải thích.
Không chủ động như anh D, một em học sinh cấp 2 tại Hà Nội thừa nhận, đã từng thử hút thuốc lá điện tử qua lời rủ rê của bạn bè. “Ban đầu em nghĩ hút một lần cũng không sao nên đã thử…” và em này cũng thừa nhận, việc hút thuốc lá điện tử khiến em có cảm giác “ngầu” hơn các bạn khác.
Cũng không giấu giếm em bị bố mẹ phản đối rất dữ dội về việc hút thuốc lá điện tử vì cho rằng thuốc lá điện tử ảnh hưởng đến sức khỏe, nhưng em cũng cho biết, việc mua thuốc lá điện tử khá dễ dàng, nên ở lớp em có một số bạn đã giấu bố mẹ để chuyền tay nhau dùng thuốc lá điện tử…
(Còn nữa)
Pháp luật và Xã hội
Mở Zalo, bấm quét QR để quét và xem trên điện thoại