Kỳ 1: Khó cho người nghèo khi mua nhà ở xã hội

Hơn 1.300 người ngồi đợi tại Nhà thi đấu Cầu Giấy để chờ tới lượt bốc thăm mua NƠXH NHS Trung Văn (Ảnh: T.P)

Mua Nhà ở xã hội khó như lên trời

Tháng 5/2023, tại dự án NƠXH, NHS Trung Văn, hàng nghìn người xếp hàng để tham gia bốc thăm mua 149 căn nhà xã hội. Mặc dù giá 19,5 triệu/m2 của các căn NƠXH như vậy là không hề rẻ, nhưng so với mặt bằng thị trường, đó là giá thành khá lý tưởng.

Thời điểm đó, báo chí ghi nhận mặc dù 7h mới đến giờ bốc thăm, nhưng mới 4h sáng khách hàng đã nườm nượp kéo đến với hy vọng gặp vận may. Buổi bốc thăm với 1.300 hồ sơ sẽ chọn ra 149 hồ sơ, tỷ lệ chọi gần 1/9. Như vậy, sẽ có 1.151 hồ sơ bị loại.

Theo thông báo của Sở Xây dựng Hà Nội, giá thuê căn hộ khoảng 99.000 đồng/m2/tháng; giá bán là hơn 19,5 triệu đồng/m2 (đã gồm VAT) và phí bảo trì 371.869 đồng/m2. Đây là mức giá bán dự án NƠXH lần đầu cao nhất từ trước đến nay tại Hà Nội.

Trước đây, mức giá được phê duyệt thường từ 13 - 17 triệu đồng mỗi m2. Như vậy, để sở hữu căn nhỏ nhất (diện tích 69,9 m2) tại dự án NHS Trung Văn, người mua cần bỏ ra khoảng 1,39 tỷ đồng và 1,52 tỷ đồng cho căn lớn nhất (diện tích 76,8m2).

Tuy nhiên, ít tháng sau đó, theo thông tin từ CĐT dự án NHS Trung Văn, trong danh sách 149 người bốc trúng suất mua NƠXH có 7 trường hợp có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, sở hữu nhà ở tại các vị trí khác, hoặc nhà đất vượt quá 10 m2/người, nhưng vẫn tham gia bốc thăm.

Thậm chí, có trường hợp đã có sổ đỏ 300m2 đất. Mặc dù sau đó, các trường hợp trên bị huỷ quyền mua, tuy nhiên, thực trạng NƠXH đến không đúng đối tượng gần như là chuyện “thường ngày của huyện” trong việc giao dịch, mua bán loại hình nhà ở này.

Chị Nguyễn Ngọc Linh (ở quận Thanh Xuân) cho biết, thời điểm đó, chị cũng là một trong những người có mặt trong buổi bốc thăm may rủi để hòng mong có được một suất mua.

“Nói là nhà dành cho đối tượng thu nhập thấp, nhưng như tôi chứng kiến, nhiều người đi ô tô đến bốc thăm mua NƠXH tại dự án này. Khoảng 500m hai bên đường Trần Quý Kiên, đoạn qua cổng Nhà thi đấu quận Cầu Giấy ô tô xếp hàng dài” - chị Linh cho biết.

“Thực ra tôi đến bốc thăm cũng chỉ trông vào may mắn, chứ với những gì mắt thấy tai nghe như thế, quả thực không còn niềm tin vào sự công bằng trong việc mua bán này” - chị nói.

Trước đó, tại dự án Ecohome 3 (Đông Ngạc, Bắc Từ Liêm) nổi tiếng vì hoạt động công khai, hết công suất của các “cò” xung quanh dự án này. Theo đó, chỉ mới ở giai đoạn nhận hồ sơ, nhưng xung quanh khu vực này, các “cò” đã hoạt động tấp nập. Hễ gặp khách có nhu cầu hỏi mua nhà tại dự án, lập tức “cò” tư vấn nhiệt tình.

Cụ thể, nếu muốn mua NƠXH tại dự án trên thì người mua thông qua kênh của các sàn môi giới bất động sản sẽ được hướng dẫn hoàn thiện hồ sơ và đảm bảo sẽ mua được căn hộ, còn nếu nộp hồ sơ trực tiếp qua CĐT, chắc chắn hồ sơ sẽ bị trả về hoặc sẽ không chọn được căn hộ ưng ý.

Ghi nhận khi đó, theo các “cò” ở đây, nếu khách hàng muốn mua nhà cần đặt cọc trước 20-50 triệu đồng “phí” làm hồ sơ. Ngoài giá bán căn hộ được CĐT thông báo thì khách hàng phải nộp thêm khoản tiền chênh được gọi là “giá bán hồ sơ” 50 - 70 triệu đồng đối với căn 2 phòng ngủ. Còn những căn có vị trí đẹp, căn góc 3 ngủ thì khoản chênh này lên tới 80 - 145 triệu đồng tùy căn hộ, tùy tầng.

Nhà chưa bàn giao đã được rao bán

Hình ảnh người dân chen chúc, xếp hàng từ tinh mơ mờ sáng để mong chờ có 1 tờ phiếu bốc thăm may mắn để được… mua hay việc % cho “cò” cao chất ngất ở các dự án NƠXH đã đủ để có thể hiểu việc mua được 1 căn NƠXH khó khăn đến cỡ nào. Tuy nhiên, lại dễ dàng bắt gặp những thông tin rao bán những căn NƠXH trên các nền tảng mặc dù các dự án đó chỉ mới đi vào bàn giao, sử dụng.

Dự án khu NƠXH tại ô đất B8.NXH, phường Phúc Đồng, quận Long Biên, Hà Nội (tên thương mại là Hope Residences) tọa lạc tại vị trí được đánh giá là đắc địa nơi cửa ngõ Đông Bắc Hà Nội; CĐT là Cty CP Phát triển nhà Phúc Đồng. Cũng theo quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư dự án của UBND TP Hà Nội, Hope Residences là dự án NƠXH, tạo quỹ NƠXH cho Hà Nội và một số cơ quan Nhà nước. Do đó, việc thực hiện các giao dịch mua bán đối với căn hộ của dự án này phải tuân thủ theo các quy định về mua bán NƠXH.

Các căn hộ NƠXH và thương mại đều đã được bán hết vào tháng 6/2019. Tuy nhiên, ở thời điểm tháng 9/2019, khi mà chủ đầu tư (CĐT) còn chưa bàn giao nhà cho người dân thì trên các trang web về bất động sản xuất hiện rất nhiều thông tin rao bán các căn hộ tại dự án Hope Residences, tất nhiên ai mua sẽ phải bỏ ra khoản tiền chênh lệch so với thời điểm họ mua với CĐT.

Thậm chí cho đến thời điểm này, các căn NƠXH vẫn chưa đủ thời gian để rao bán, nhưng việc rao bán vẫn công khai. Trong vai một khách hàng có nhu cầu mua nhà, phóng viên liên hệ với một nhân viên môi giới để… “mua” NƠXH ở khu vực này thì được môi giới cho biết, hiện tại dự án Hope Residences vẫn còn rất nhiều căn hộ để bán ở tất cả các tầng.

Hỏi 1 căn hộ có diện tích 69m2, môi giới cho biết giá vào khoảng hơn 2 tỷ. Khi phản ánh là giá cao quá, môi giới này cho biết: “Bởi là NƠXH mới có giá ấy, chứ giá nhà thương mại thì cả khu vực không có căn hộ nào giá mềm như vậy ".

Và khi hỏi về thủ tục cũng như việc sang nhượng thế nào khi NƠXH vẫn chưa đủ thời gian như quy định, môi giới trả lời: “Tất cả việc mua bán bây giờ chỉ là làm vi bằng đặt cọc, sau đó chủ nhà sẽ đưa cho anh chị toàn bộ giấy tờ gốc. Khi đủ thời gian mua bán, lúc đó sẽ làm hợp đồng mua bán sau” – người này giải thích.

Tình trạng trên không chỉ xuất hiện ở dự án Hope Residences mà hầu hết xuất hiện ở các dự án NƠXH khác.

“NƠXH dễ mua với nhà giàu, còn với những nhà có thu nhập thấp như chúng tôi thực sự khó như lên trời” – chị Linh, người phụ nữ đã kể ở phần trên than.

(Còn nữa)

Nới lỏng một số điều kiện mua nhà ở xã hội Thực tế cho thấy, một số điều kiện được mua nhà ở xã hội trong Luật Nhà ở 2014 và các văn bản liên quan ...

Đề án xây dựng 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội: Chặng đường đã đi được đến đâu? Theo Hội Môi giới bất động sản (VARS), đã quá nửa thời gian của giai đoạn 2021-2025, tổng số căn hộ nhà ở xã hội ...