Nón làng Chuông rộn ràng vào vụ Tết

Theo tư liệu "Làng nghề, phố nghề Thăng Long - Hà Nội trên đường phát triển" của Nhà xuất bản Hà Nội, làng Chuông có nghề làm nón truyền thống từ thế kỷ XV. Hiện nay, nón làng Chuông vẫn là một sản phẩm kì công và nhận được sự ủng hộ của người dùng trong cả nước và đã xuất khẩu sang các nước khác.

Nghệ nhân Lê Văn Tuy (thôn Mã Kiều, làng Chuông, Thanh Oai, Hà Nội) đã có kinh nghiệm hơn 50 năm làm nón lá. Đến nay, nghệ nhân Tuy là một trong những hộ hiếm hoi vẫn còn giữ lửa nghề làm nón lá truyền thống.

“Đặc trưng của sản xuất nón làng Chuông là làm theo hộ gia đình. Tuy nhiên, theo thời gian thì không còn nhiều người làm nón do thu nhập thấp. Chủ yếu chỉ còn một vài người tiếp tục giữ nghề, đứng ra nhận đơn rồi đưa số lượng về từng hộ để làm. Hiện nay, nón làng Chuông vẫn được làm thủ công, nhà tôi làm việc với khoảng 20 hộ” - nghệ nhân Lê Văn Tuy chia sẻ.

Theo nghệ nhân Tuy, trước đây, trẻ em làng Chuông ai cũng biết làm nón. Một đứa trẻ làng Chuông từ 5,6 tuổi đã có thể học cách làm nón thành thạo. Đến nay, trẻ em của làng có khi học từ nhỏ cho đến hết cấp 3 mới có thể tự hoàn thiện được một chiếc nón.

“Hiện nay, nón làng Chuông vẫn sản xuất bình thường. Đặc biệt từ sau khi sản xuất kinh tế được phục hồi sau dịch Covid-19, mỗi ngày chúng tôi vẫn xuất đi khoảng 500 nón. Làm nón có những vụ là vụ Tết và khoảng tháng 9 âm lịch. Thời gian cận Tết, chúng tôi có ngày xuất đi khoảng 1.000 - 2.000 nón/ngày. Hầu hết là những hộ kinh doanh mua để chuẩn bị cho vụ tháng Giêng” - nghệ nhân Lê Văn Tuy chia sẻ thêm.

Do được làm thủ công, dù là vào vụ Tết, người làng Chuông vẫn làm cẩn thận, tỷ mỉ nên số lượng nón mỗi người làm được trong ngày là không nhiều. Người làm nhanh mỗi ngày cũng chỉ được khoảng 5 nón, làm từ từ thong nhàn thì khoảng 2 nón/ngày. Có những chiếc nón đẹp, cần kỹ thuật tay nghề cao, giá trị cao có thể mất tới hơn 1 ngày.

“Phần lớn người làm nón hiện nay là các bà, các cô ở nhà nội chợ chăm chồng con thì nhận thêm làm nón tính công. Đây là công việc làm trong lúc nhàn nhã như trông nhà, nấu cơm… nên công xá không cao. Có người chỉ làm được khoảng 20.000 - 80.000/ngày công, thỉnh thoảng mới có người có thể làm lên tới 200.000/ngày công” - nghệ nhân Lê Văn Tuy nói thêm.

Nguyên liệu chính của nón lá làng Chuông là lá cọ. Hiện nay, có các hộ chỉ chuyên làm lá cọ nguyên liệu để cung cấp cho các hộ làm nón.

Những ngày cận Tết, khắp triền đê làng Chuông phơi ngập những tàu lá cọ, lá cỏ giáp làm nón.

Đến phiên chợ, lá được bán đầy khắp trong ngoài chợ từ ngoài cổng làng cho đến sân đình. Lá được bán theo cân với giá 10.000/kg.

Những ngày gần Tết, người làng Chuông lại hối hả hoàn thiện những chiếc nón lá mang đậm bản sắc dân tộc và chứa đựng bao điều bình dị của làng quê Việt Nam. Làng Chuông với nghề làm nón giờ đã nổi tiếng khắp trong và ngoài nước. Ngôi làng nhỏ bé luôn tấp nập khách ra vào. Nhiều hộ trong làng cũng tận dụng nghề để làm sản phẩm du lịch. Làng Chuông cũng là một điểm đến lý tưởng để khám phá và trải nghiệm không khí Tết đậm đà dư vị xưa.