Người phạm tội sẽ bị xử lý như thế nào?

Hình ảnh đề thi môn Sinh học được cho là rất giống với đề ôn thi

Xem xét trách nhiệm cá nhân, tổ chức có liên quan

Mới đây, Bộ GD&ĐT thông tin về việc vi phạm trong quá trình xây dựng đề thi môn Sinh học Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2021. Trong quá trình tổ chức Kỳ thi này, Bộ GD&ĐT đã ghi nhận một số yếu tố không bình thường liên quan đến việc luyện thi và đề thi môn Sinh học.

Tháng 8/2021, lãnh đạo Bộ đã chỉ đạo kiểm tra vấn đề này, đồng thời Bộ đã chủ động phối hợp cùng CQCA thành lập Tổ công tác liên ngành để xác minh, làm rõ các yếu tố liên quan đến vụ việc. Bộ GD&ĐT đã tích cực phối hợp, làm việc cùng CQĐT của Bộ Công an về vấn đề này. Kết quả xác minh, điều tra về vụ việc cho thấy có dấu hiệu vi phạm trong công tác xây dựng ngân hàng câu hỏi và ra đề thi môn Sinh học Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2021.

Ngày 10/6/2022, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự "Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ". Theo đó, CQCA đã khởi tố bị can đối với bà Phạm Thị My (SN 1963, cựu giáo viên ĐH Sư phạm Hà Nội) và ông Bùi Văn Sâm (SN 1949, cựu giáo viên ĐH Sư phạm Hà Nội) cùng tội danh như trên.

Hiện, Bộ GD&ĐT đang tiếp tục phối hợp với Bộ Công an xem xét trách nhiệm cá nhân, tổ chức có liên quan để xử lý theo quy định của pháp luật. Lãnh đạo Bộ GD&ĐT đã triển khai rà soát, điều chỉnh các khâu có liên quan, tăng cường công tác chỉ đạo, kiểm tra tới tất cả các khâu của Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2022, hướng tới mục tiêu kỳ thi được triển khai chặt chẽ, hiệu quả, an toàn.

Xử lý hình sự về tội lợi dụng chức vụ quyền hạn

Trao đổi với PL&XH, TS. Luật sư Đặng Văn Cường cho biết, theo quy định của pháp luật thì người nào vì vụ lợi hoặc động cơ cá nhân khác mà lợi dụng chức vụ, quyền hạn làm trái công vụ gây thiệt hại về tài sản từ 10.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng hoặc gây thiệt hại khác đến lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, thì bị xử lý hình sự về tội lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ quy định tại Điều 356 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017.

Cụ thể, tội danh và hình phạt được quy định: Người nào vì vụ lợi hoặc động cơ cá nhân khác mà lợi dụng chức vụ, quyền hạn làm trái công vụ gây thiệt hại về tài sản từ 10.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng hoặc gây thiệt hại khác đến lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.

Phạm tội thuộc một trong các trường hợp (có tổ chức, phạm tội 02 lần trở lên, gây thiệt hại về tài sản từ 200.000.000 đồng đến dưới 1.000.000.000 đồng) thì bị phạt tù từ 05 năm đến 10 năm. Phạm tội gây thiệt hại về tài sản 1.000.000.000 đồng trở lên, thì bị phạt tù từ 10 năm đến 15 năm. Người phạm tội còn bị cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định từ 01 năm đến 05 năm, có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng.

TS. Luật sư Cường phân tích: Theo kết quả điều tra ban đầu thì sau khi kết thúc Kỳ thi Tốt nghiệp THPT năm 2021, dư luận xôn xao về những yếu tố bất thường liên quan đến việc luyện thi và đề thi môn Sinh học. Cụ thể là hiện tượng giống nhau đến kỳ lạ giữa đề thi môn Sinh học và đề ôn tập (ngay trước buổi thi chính thức một ngày) của thầy Phan Khắc Nghệ (Phó Hiệu trưởng Trường THPT chuyên tỉnh Hà Tĩnh). Kết quả điều tra cho thấy có nhiều mối liên hệ, gửi email các đề thi, đáp án Kỳ thi THPT giữa hai bị can với thầy Phan Khắc Nghệ. Đề thi môn Sinh học trong Kỳ thi tốt nghiệp THPT giống gần như tuyệt đối đối với đề thi mà thầy Nghệ đã ôn cho học sinh trước đó.

CQĐT sẽ làm rõ ai là người ra đề đối với đề thi này, có hành vi làm lộ bí mật Nhà nước, làm lộ thông tin đề thi cho thầy Nghệ ôn thi cho các học sinh trước khi để được công bố hay không? Nếu hành vi làm lộ đề thi khi chưa được công bố của Kỳ thi THPT thì người làm lộ đề thi sẽ bị khởi tố về tội làm lộ bí mật Nhà nước. Còn trường hợp người làm lộ đề thi vì vụ lợi hoặc vì động cơ cá nhân thì có thể bị xử lý về tội lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ

. “CQĐT sẽ làm rõ chức vụ quyền hạn của hai bị can trong vụ án này là gì đối với Kỳ thi tốt nghiệp THPT; các bị can đã thực hiện hành vi làm trái công vụ là hành vi nào; động cơ vì vụ lợi hay vì động cơ cá nhân thể hiện qua chứng cứ nào. Cần nắm rõ tất cả những yếu tố đó thì mới đủ căn cứ để kết tội hai bị can về tội lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ”, TS. Luật sư Đặng Văn Cường phân tích.

TS. Luật sư Cường nhấn mạnh: “Điều đáng chú ý trong vụ án này là động cơ thực hiện hành vi phạm tội là vụ lợi hay động cơ cá nhân, động cơ đó có chứng cứ nào để chứng minh. Trong trường hợp có sự cấu kết với nhau để tuồn đề thi ra ngoài bán cho học sinh kiếm tiền thì đây là hành vi vi phạm nghiêm trọng đạo đức nghề nghiệp và vi phạm pháp luật, việc xử lý hình sự là có căn cứ. CQĐT cũng sẽ làm rõ người nhận đề thi này là ai, có hành vi đưa tiền để mua đề thi hay không để xem xét về hành vi đưa hối lộ và hành vi mua bán, trao đổi, chiếm đoạt bí mật Nhà nước. Rất có thể kết quả điều tra mở rộng vụ án này, CQĐT sẽ khởi tố thêm bị can khác chứ không chỉ riêng hai bị can này.

Hành vi vi phạm pháp luật về lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ liên quan đến Kỳ thi tốt nghiệp THPT thường sẽ có nhiều bị can thực hiện, thậm chí có thể là tội phạm có tổ chức, làm mất uy tín của ngành giáo dục, gây ra sự bất bình đẳng trong xã hội. Bởi vậy, CQĐT sẽ tiếp tục làm rõ nguyên nhân động cơ phạm tội, làm rõ hành vi của các bị can và đánh giá hậu quả đã gây ra đối với xã hội để làm căn cứ giải quyết vụ việc theo quy định của pháp luật”.

	Truy tố nguyên Trưởng phòng Giáo dục làm lộ đề thi
	Bộ Giáo dục và Đào tạo thông tin về vụ lộ đề thi Sinh kỳ thi tốt nghiệp THPT 2021