Nghệ nhân đúc đồng Ngũ Xã nhận danh hiệu “Phụ nữ Thủ đô tiêu biểu” năm 2024

Nghệ nhân Hà Nội Bùi Thị Minh được trao tặng danh hiệu “Phụ nữ Thủ đô tiêu biểu” năm 2024. Ảnh: Tuyết Linh

Giữ lửa tinh hoa nghề truyền thống Ngũ Xã

Nhắc đến nghề đúc đồng Ngũ Xã nổi tiếng nhất Kinh kỳ đã từng đi vào thơ ca lịch sử “Lĩnh hoa Yên Thái; Đồ gốm Bát Tràng; Thợ vàng Định Công; Thợ đồng Ngũ Xã". Với lịch sử hơn 400 năm, sản phẩm đúc đồng Ngũ Xã có nhiều tác phẩm tinh xảo, độc đáo trên khắp đất nước Việt Nam như: tượng Huyền Thiên Trấn Vũ - đặt tại Đền Quán Thánh; tượng Phật A Di Đà nặng 14 tấn tọa lạc tại Chùa Thần Quang - Ngũ Xã; Cửu đỉnh Huế; Yên Tử; Chùa Hương; tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại đặt tại Hội trường Ba Đình lịch sử, Văn phòng Chủ tịch nước, Nhà sàn Bác Hồ, Đài tưởng niệm Định Hóa - Thái Nguyên; tượng bà Võ Thị Sáu - đặt tại Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam, bà Bùi Thị Cúc, bà Nguyễn Thị Lợi đặt tại Bảo tàng Công an TP Hà Nội...

Từ làng nghề đúc đồng nhộn nhịp tiếng đe, tiếng búa thì nay chỉ còn vỏn vẹn 2 hộ gia đình giữ lửa nghề. Gia đình nghệ nhân Bùi Thị Minh hiện là gia đình tiêu biểu giữ gìn và phát triển làng nghề truyền thống, có 4 thành viên trong gia đình đều được công nhận là nghệ nhân Hà Nội.

Ở tuổi 75, nghệ nhân Bùi Thị Minh đảm trách vai trò Giám đốc Công ty TNHH Đúc đồng truyền thống Ngũ Xã và cùng các thế hệ gia đình xây dựng và phát triển nghề đúc đồng truyền thống.

Từng bén duyên với nghề từ niềm yêu thích riêng và được truyền dạy trực tiếp của bố chồng là cụ Nguyễn Văn Tiếp, vợ chồng nghệ nhân Bùi Thị Minh và ông Nguyễn Văn Ứng đã xây dựng thương hiệu nghề đúc đồng Ngũ Xã. Công ty TNHH Đúc đồng truyền thống Ngũ Xã với sự tiếp bước của hai thế hệ tạo dấu ấn với khách hàng trong nước và quốc tế.

Nghệ nhân Bùi Thị Minh chia sẻ: “Những người con làng nghề đúc đồng Ngũ Xã rất trân trọng nghề truyền thống. Nghề đúc đồng Ngũ Xã không chỉ làm ra sản phẩm đáp ứng thị hiếu người dùng, tác phẩm mang giá trị nghệ thuật. Mặc dù nghề có rất nhiều khó khăn nhưng chúng tôi vẫn quyết tâm giữ nghề và truyền cảm hứng cho thế hệ con cháu trong nhà”.

Tại sự kiện Festival Thu Hà Nội năm 2024, sản phẩm đúc đồng Ngũ Xã được giới thiệu, trở thành điểm đến tham quan, trải nghiệm hấp dẫn của du khách. Tác phẩm phù điêu độc bản “Bác Hồ đọc bản Tuyên ngôn Độc lập” do nghệ nhân Hà Nội Nguyễn Thanh Tuấn (con trai nghệ nhân Bùi Thị Minh) thực hiện đã trưng trổ phương pháp đúc đồng tinh xảo nghề hoàn toàn thủ công, từ khâu tạo hình đến hoàn thiện tác phẩm. Tác phẩm phù điêu độc bản không chỉ là công trình nghệ thuật độc đáo, thể hiện tài năng, tâm huyết của nghệ nhân Hà Nội.

Nghệ nhân Hà Nội Bùi Thị Minh với tác phẩm đúc đồng Ngũ Xã. Ảnh: Tuyết Linh

Gần 50 năm theo nghề và giữ lửa nghề truyền thống, nghệ nhân Bùi Thị Minh được phong tặng danh hiệu “Nghệ nhân Hà Nội” năm 2019. Năm 2020, bà Bùi Thị Minh nhận giải Nhì trong Cuộc thi thiết kế mẫu sản phẩm thủ công mỹ nghệ Hà Nội do UBND TP Hà Nội tổ chức. Năm 2021, có 2 sản phẩm được UBND TP Hà Nội đánh giá, phân hạng và quyết định công nhận sản phẩm OCOP 4 sao là: Đôi đèn tứ linh và lọ song ngư. Bên cạnh đó, gia đình nghệ nhân Bùi Thị Minh tâm huyết với nhiều còn rất nhiều sản phẩm đoạt giải cao trong kỳ thi kỹ năng thủ công tinh xảo.

Trước sự thăng trầm của làng nghề truyền thống, bà Bùi Thị Minh kiến nghị về công tác bảo tồn nghề truyền thống cần nhờ chính sách, cơ chế của Nhà nước, các cấp ngành chung tay cùng với những người thợ đúc đồng giữ gìn phát triển nghề truyền thống của Hà Nội nói chung và nghề đúc đồng Ngũ Xã nói riêng để không bị mai một và tiếp tục được lưu truyền nghề, phát triển nghề cho thế hệ sau.

“Ở tuổi 75, tôi trăn trở làm sao giữ được nghề, mong muốn có cơ chế chính sách của Nhà nước, được sự giúp đỡ của các ban ngành, giúp chúng tôi mở các lớp dạy nghề, giữ gìn và nghề lưu truyền nghề đáng trân trọng của Thủ đô Hà Nội ngàn năm văn hiến” - nghệ nhân Bùi Thị Minh bày tỏ.

Tấm gương hội viên phụ nữ tiêu biểu

Bên cạnh vai trò nữ doanh nhân tâm huyết, nghệ nhân Bùi Thị Minh còn là tấm gương hội viên phụ nữ tiêu biểu. Tham gia Chi hội phụ nữ số 3, Hội Liên hiệp phụ nữ phường Trúc Bạch, quận Ba Đình, Hà Nội, nghệ nhân Bùi Thị Minh đã có nhiều đóng góp tích cực xây dựng phong trào hội vững mạnh.

Tham gia chương trình “Tết đoàn viên”, gói bánh chưng xanh tặng cán bộ, hội viên phụ nữ có hoàn cảnh khó khăn; ủng hộ Tuần lễ “Tấm lòng vàng” hàng năm do Hội LHPN quận, phường phát động.

Trong suốt 25 năm qua, bà Bùi Thị Minh và gia đình đã đồng hành với các ban, ngành của TP Hà Nội giúp đỡ cho những hoàn cảnh khó khăn do thiên tai lũ lụt trên khắp đất nước khi được kêu gọi. Ủng hộ Quỹ Đền ơn đáp nghĩa giúp đỡ gia đình thương binh, bệnh binh nhiễm chất độc da cam (dioxin). Mỗi khi Tết đến xuân về, gia đình nghệ nhân Bùi Thị Minh đều chuẩn bị 50 suất quà trị giá 50 triệu đồng tặng cho những gia đình khó khăn để họ đón Tết vui tươi, đầm ấm.

Với những dấu ấn cá nhân, bà Bùi Thị Minh được trao tặng danh hiệu Nghệ nhân Hà Nội năm 2019. Năm 2023 được Hội người cao tuổi TP Hà Nội tặng giấy chứng nhận người cao tuổi làm kinh tế giỏi; Hội Chữ Thập đỏ TP Hà Nội tặng giấy khen trong công tác Hội và phong trào Chữ Thập đỏ; UBND quận tặng giấy khen trong công tác Đền ơn đáp nghĩa. Năm 2024, nhận danh hiệu “Phụ nữ Thủ đô tiêu biểu” do Hội Liên hiệp phụ nữ TP Hà Nội trao tặng.

Biểu dương “Phụ nữ Thủ đô tiêu biểu” năm 2024 Sáng 17/10, Hội Liên hiệp Phụ nữ TP Hà Nội tổ chức chương trình “Gặp mặt truyền thống, tổng kết đợt thi đua đặc biệt” ...