Hoàn thiện quy định về thu hút nhân tài

Bà Trần Thị Thu Đông - Ủy viên Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội, Đại biểu Quốc hội tỉnh Bạc Liêu. Ảnh: Quốc hội

Luật Thủ đô cần hướng tới xây dựng môi trường sống

Góp ý vào Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi), bà Trần Thị Thu Đông - Ủy viên Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội, Đại biểu Quốc hội tỉnh Bạc Liêu cho biết, Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) đã thể hiện được cơ bản tinh thần của các chính sách, định hướng đã đề ra nhưng vẫn mang tính định hướng chính sách mà chưa tạo được cơ sở pháp lí rõ ràng.

Góp ý vào Điều 17, bà Trần Thị Thu Đông cho rằng, cần đặt ra câu hỏi cho Điều 17 khi đặt ở Chương II có mục tiêu gì? Bởi lẽ, việc xác định đúng mục tiêu sẽ quyết định nội dung chi tiết của Điều này. Nếu mục tiêu chỉ nhằm thu hút nhân tài, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho Chính quyền tại Thủ đô. Như vậy có phần hạn hẹp so với phạm vi điều chỉnh của một Đạo luật về Thủ đô, tạo ra khoảng trống về nhu cầu thu hút nhân tài, nguồn nhân lực chất lượng cao đối với toàn bộ các hoạt động ở Chương III của Dự thảo (về Xây dựng, Phát triển, Quản lý và Bảo vệ Thủ đô) với sự tham gia của không chỉ Chính quyền mà còn của nhiều cá nhân, tổ chức khác.

Ở đây, việc xây dựng Luật Thủ đô cần hướng tới xây dựng môi trường sống, không gian và các điều kiện phát triển kinh tế - xã hội - an ninh của Thủ đô chứ không phải chỉ tập trung vào các quy định về cơ cấu, thẩm quyền, vai trò của Chính quyền tại thủ đô. Nói cách khác, nội dung quy định về thu hút, trọng dụng nhân tài và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao nên được sắp đặt ở phần Những quy định chung hoặc ít nhất là ở Chương III. Bởi nhu cầu thu hút nhân tài cho sự phát triển của Thủ đô cần được đặt trong bối cảnh có sự cân nhắc với sức hút từ một số địa phương trọng điểm khác, chứ không chỉ bó hẹp trong quan hệ giữa khu vực công và khu vực tư.

Về nội dung của Điều 17 chưa thể hiện được tính phân hóa trong nhu cầu thu hút nhân tài và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao ở các khu vực khác nhau (công - tư) hay ở các lĩnh vực khác nhau (khoa học tự nhiên, khoa học xã hội; khoa học cơ bản và khoa học ứng dụng,…) và vẫn chủ yếu dựa vào những mô tả trừu tượng như “có tài năng đặc biệt”, có “phẩm chất, trình độ, năng lực vượt trội”,… Và rất khó để đánh giá các mô tả này ngoài việc dựa chủ yếu vào bằng cấp của ứng viên thuộc diện xem xét.

Cần có quy định về cơ chế sử dụng nhân tài

Theo bà Trần Thị Thu Đông, có những cá nhân rất xuất sắc nhưng không hoặc rất khó phù hợp để làm việc trong khu vực công dù cho nhận được ưu đãi tốt đến mức nào. Chẳng hạn như chính sách thu hút các vận động viên có thành tích thi đấu xuất sắc, nghệ sĩ đoạt giải cao tại các kì thi khu vực, quốc tế vào làm việc trong khu vực công sẽ có thể không hoàn toàn phù hợp khi họ phải xa rời môi trường tập luyện để có được thành tích cao.

“Đối với thu hút nhân tài cho khu vực công, ngoài các mô tả về năng lực, trình độ, còn cần phải đề cập đến những mô tả về thái độ, tinh thần phụng công, thủ pháp, dám nghĩ - dám làm - dám chịu trách nhiệm. Tức là cần có những kì sát hạch để kiểm tra khả năng phụng sự cộng đồng, phụng sự quốc gia, tuân thủ pháp luật, cần - kiệm - liêm - chính. Nếu không đạt điểm tối thiểu của những bài sát hạch về thái độ, tinh thần thì dù năng lực cá nhân xuất chúng vẫn cần được “chuyển giao” cho khu vực tư”, bà Trần Thị Thu Đông chia sẻ.

Theo bà Trần Thị Thu Đông, tại khoản 2 Điều 17 của Dự thảo còn quy định trường hợp “có tài năng đặc biệt” được kí hợp đồng làm việc hoặc được đảm nhiệm chức vụ quản lí, điều hành. Bà cho rằng, những người có tài năng đặc biệt về chuyên môn thì chưa chắc đã có năng lực phù hợp với các vị trí quản lí, điều hành. Do đó, nếu chỉ nêu ra điều kiện, tiêu chí này và cất nhắc vào các vị trí quản lí thì vừa có thể làm giảm động cơ, thời gian phát triển năng lực đặc biệt của ứng viên mà vừa làm hỏng bộ máy quản lí. Có thể tìm vị trí chuyên môn phù hợp cho các ứng viên có tài năng đặc biệt để họ có thể tiếp tục theo đuổi đam mê và thúc đẩy năng lực bản thân.

Trong Dự thảo Luật chưa có quy định rõ về cơ chế sử dụng nhân tài, các nội dung của Dự thảo mới chỉ đề cập sơ lược về tuyển dụng, thu hút nhân tài mà chưa quy định về các cách thức sử dụng nhân tài sau khi được tuyển dụng. Tình trạng ứng viên có tài năng được tuyển dụng nhưng không có môi trường phù hợp để vận dụng năng lực, cơ chế xin - cho, điều kiện thủ tục đề nghị cấp phép các hoạt động/đề án/đề tài rườm rà, thiếu cơ chế tự làm - tự chịu trách nhiệm,… đã dẫn đến tâm lí chán nản ở không ít cán bộ, công chức trong thời gian vừa qua khiến họ sẵn sàng rời khu vực công.

	"Không có chuyện rải đinh dưới thảm đỏ" trong thu hút nhân tài
	Xây dựng cơ chế thu hút nhân tài thể dục, thể thao Thủ đô giai đoạn 2022-2025
	Chính sách thu hút và giữ chân nhân tài từ kinh nghiệm quốc tế