Người chưa thành niên sẽ được đưa vào trường giáo dưỡng sớm ngay từ giai đoạn điều tra

Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật Tư pháp người chưa thành niên. Ảnh: Quốc hội

Người chưa thành niên sẽ được đưa vào trường giáo dưỡng sớm

Tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ 8, sáng 30/11, với tỷ lệ tán thành cao, Quốc hội chính thức thông qua Luật Tư pháp người chưa thành niên. Điều hành Phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nhấn mạnh, Luật thể hiện tính nhân đạo, nhân văn sâu sắc. Việc Quốc hội xem xét, thông qua Luật Tư pháp người chưa thành niên tại Kỳ họp này là một dấu ấn thể hiện sự đóng góp quan trọng của Quốc hội khóa XV về công tác cải cách tư pháp.

Với 461/463 đại biểu Quốc hội tham gia biểu quyết tán thành, chiếm 96,24% tổng số đại biểu Quốc hội. Như vậy, với tỉ lệ tán thành cao, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật Tư pháp người chưa thành niên.

Trước đó, trình bày Báo cáo tóm tắt giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Tư pháp người chưa thành niên, chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga cho biết, có ý kiến đề nghị rà soát để bảo đảm tính khả thi của một số biện pháp xử lý chuyển hướng (XLCH).

Về nội dung này, chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga cho biết, Bộ luật Hình sự (BLHS) hiện hành quy định 14 tội không áp dụng XLCH đối với người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi và 8 tội không áp dụng XLCH đối với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi.

Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga. Ảnh: Quốc hội

Khi xét xử NCTN về những tội này, căn cứ vào tính chất, mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội, Tòa án có 2 lựa chọn (hoặc là áp dụng hình phạt hoặc là áp dụng biện pháp tư pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng). Dự thảo Luật đã chuyển biện pháp tư pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng thành biện pháp XLCH.

Theo đó, khi phạm vào những tội nêu trên, NCTN vẫn chỉ có thể bị áp dụng hoặc là giáo dục tại trường giáo dưỡng hoặc là hình phạt (giống như quy định BLHS hiện hành) và không được phép áp dụng XLCH ngoài cộng đồng nên không làm ảnh hưởng đến trật tự, an toàn xã hội; nhưng nhân văn hơn hiện hành vì NCTN sẽ được áp dụng đưa vào trường giáo dưỡng sớm hơn ngay từ giai đoạn điều tra (thay vì phải chờ đến khi kết thúc phiên tòa sơ thẩm mới được áp dụng như hiện nay), từ đó sẽ rút ngắn đáng kể thời hạn tạm giam, hạn chế tối đa việc gián đoạn quyền học tập, học nghề.

Uỷ ban Thường vụ Quốc hội thấy rằng nếu bổ sung thêm các trường hợp không được phép áp dụng XLCH như ý kiến nêu trên thì sẽ làm tăng nặng hơn rất nhiều trách nhiệm hình sự của NCTN so với hiện hành. Như vậy, sẽ không phù hợp với quan điểm chỉ đạo xuyên suốt đặt ra đối với quá trình soạn thảo, thẩm tra, chỉnh lý dự thảo Luật đó là căn bản không được làm tăng nặng trách nhiệm hình sự đối với NCTN so với quy định hiện hành.

Do đó, đề nghị Quốc hội cho giữ quan điểm chỉ đạo này, và không bổ sung các trường hợp không được phép XLCH mà gây bất lợi và làm nặng hơn trách nhiệm hình sự của NCTN so với quy định của hiện hành.

Các đại biểu bấm nút thông qua. Ảnh: Quốc hội

Tách vụ án trong giai đoạn điều tra

Về áp dụng biện pháp giám sát điện tử (Điều 139), có ý kiến đề nghị rà soát, bảo đảm nguồn lực thực hiện cũng như quy định cụ thể về tổ chức thực hiện biện pháp này.

Tiếp thu ý kiến của ĐBQH, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo nghiên cứu, rà soát kỹ lưỡng Điều 140 của dự thảo Luật và giao Chính phủ quy định chi tiết để bảo đảm áp dụng thống nhất, hiệu quả trên thực tế. Đồng thời, tại khoản 2 Điều 178 của dự thảo Luật đã quy định hiệu lực thi hành đối với biện pháp giám sát điện tử kể từ ngày 1/1/2028 (sau hiệu lực chung của Luật là 2 năm) để bảo đảm có đủ thời gian chuẩn bị các điều kiện tổ chức thực hiện.

Về tách vụ án hình sự (Điều 143), một số ý kiến nhất trí với quy định phải tách vụ án trong giai đoạn điều tra và đề nghị giao cho liên ngành tư pháp Trung ương hướng dẫn cụ thể thời điểm tách vụ án. Có ý kiến nhất trí quy định phải tách vụ án ngay sau khi có chứng cứ chứng minh hành vi phạm tội của bị can. Có ý kiến đề nghị quy định có thể tách vụ án.

Về nội dung này, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho biết, nhằm thể chế hóa yêu cầu của Đảng về “phát triển hệ thống tư pháp thân thiện và bảo vệ trẻ em”, thực thi đầy đủ các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên, dự thảo Luật đã bổ sung nhiều chính sách và quy định chuyên biệt, thân thiện và nhân văn hơn dành cho NCTN. Trên cơ sở ý kiến ĐBQH thảo luận tại Kỳ họp thứ 7 và tại Hội nghị ĐBQH hoạt động chuyên trách, để bảo đảm thận trọng, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo Ủy ban Tư pháp xin ý kiến 5 cơ quan có liên quan về quy định tách vụ án hình sự. Văn bản tham gia ý kiến của 5 cơ quan (Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Tư pháp, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Toà án Nhân dân tối cao) đều thống nhất việc tách vụ án trong trường hợp vụ án có bị can là NCTN và bị can là người trưởng thành. Đồng thời, Toà án Nhân dân tối cao đề nghị không quy định cụ thể thời điểm tách vụ án tại giai đoạn điều tra trong Luật, mà nên giao cho liên ngành tư pháp trung ương quy định chi tiết.

Để bảo đảm phù hợp và bao quát đầy đủ các trường hợp phát sinh trong thực tiễn giải quyết án, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội và ý kiến của các cơ quan tư pháp trung ương, dự thảo Luật đã được chỉnh lý theo hướng quy định tách vụ án nhằm bảo đảm thực thi đầy đủ các chính sách nhân văn, tiến bộ đối với NCTN, đồng thời, không quy định cụ thể trong Luật về thời điểm tách vụ án tại giai đoạn điều tra như dự thảo trình Quốc hội thảo luận tại kỳ họp thứ 8, mà giao cho liên ngành tư pháp Trung ương quy định chi tiết việc tách vụ án...

	Nhà ở các thành phố lớn phải lắp thiết bị truyền tin báo cháy
	Cần lựa chọn chuyên đề giám sát bám sát thực tiễn cuộc sống