Để văn hóa tuân thủ pháp luật thành thước đo xã hội văn minh

Các diễn giả tham dự tọa đàm “Văn hóa tuân thủ pháp luật”. Ảnh Khánh Huy

Khẳng định ý thức thượng tôn pháp luật

Sự kiện diễn ra trong không khí hướng tới Ngày Pháp luật Việt Nam (9/11), là dịp tôn vinh Hiến pháp, pháp luật, khẳng định ý thức thượng tôn pháp luật và lan tỏa tinh thần “Sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật”. Thời gian qua, T.Ư đã ban hành 4 Nghị quyết lớn được ví như “bộ tứ trụ cột” để đưa đất nước phát triển bứt phá trong Kỷ nguyên mới. Trong đó, Nghị quyết 66-NQ/TW của Bộ Chính trị về “Đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong Kỷ nguyên mới” là văn kiện đặc biệt quan trọng, đề ra nhiều giải pháp để hoàn thiện thể chế và xây dựng văn hóa tuân thủ pháp luật trong toàn xã hội.

Phát biểu khai mạc tọa đàm, ThS Phạm Thị Thanh Hương, Phó Chủ tịch Hội đồng PBGDPL TP Hà Nội, Phó Giám đốc Sở Tư pháp Hà Nội nhấn mạnh: “Luật PBGDPL năm 2012 đã quy định ngày 9/11 hằng năm là Ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Đây cũng là dịp để mỗi người dân, mỗi cơ quan, tổ chức thể hiện niềm tin, tình cảm và thái độ ứng xử đúng mực với pháp luật, góp phần xây dựng kỷ cương, phép nước và nền văn hóa pháp lý vững chắc”.

Năm nay, Ngày Pháp luật Việt Nam 9/11 diễn ra trong bối cảnh cả nước vừa triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp, hướng tới Đại hội XIV của Đảng. Với chủ đề “Xây dựng văn hóa tuân thủ pháp luật trong toàn xã hội, nâng cao ý thức thượng tôn Hiến pháp và pháp luật của mọi người dân, tổ chức”, Hà Nội đặt mục tiêu đưa Ngày Pháp luật trở thành hoạt động thường xuyên, thực chất. Các hoạt động hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam 2025 được triển khai rộng khắp, gắn với cải cách hành chính, chuyển đổi số, phòng chống tham nhũng, bảo vệ môi trường, thực hiện Luật Thủ đô (sửa đổi) năm 2024. Là dịp, Hà Nội cụ thể hóa tinh thần Nghị quyết 66, đồng thời phát huy truyền thống “người Hà Nội thanh lịch, văn minh”.

Th.S Phạm Thị Thanh Hương cho biết, Hà Nội là một trong những địa phương được Bộ Tư pháp đánh giá cao về công tác PBGDPL. TP đã linh hoạt đổi mới hình thức tuyên truyền, ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin và chuyển đổi số, tổ chức các cuộc thi trực tuyến tìm hiểu pháp luật, và xây dựng tổ chuyển đổi số cộng đồng để giúp người dân tiếp cận thông tin pháp luật nhanh chóng, dễ hiểu, dễ thực hiện. TP rất quan tâm, triển khai đầy đủ, kịp thời các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn về công tác PBGDPL hàng năm và giai đoạn.

Truyền thông chính sách “từ sớm, từ xa”

Tại tọa đàm, ông Phan Hồng Nguyên, Phó Cục trưởng Cục PBGDPL và Trợ giúp pháp lý (Bộ Tư pháp) đã phân tích sâu về vai trò của công tác truyền thông chính sách trong giai đoạn hiện nay. Luật PBGDPL được Quốc hội thông qua năm 2012 đã đi vào cuộc sống hơn 12 năm qua. Hệ thống thể chế, từ T.Ư đến địa phương, đã được kiện toàn và từng bước chuyên nghiệp hóa. Tuy nhiên, yêu cầu mới đòi hỏi phải đổi mới cách làm, đặc biệt là truyền thông chính sách và dự thảo văn bản pháp luật từ sớm, từ xa.

Ông Phan Hồng Nguyên cho biết, khoản 4 Điều 68 của Luật Ban hành Văn bản Quy phạm pháp luật (sửa đổi năm 2025) đã luật hóa trách nhiệm truyền thông chính sách ngay từ giai đoạn soạn thảo. Bên cạnh đó, công tác PBGDPL cũng cần tập trung nguồn lực cho các nhóm yếu thế như đồng bào dân tộc thiểu số, người dân vùng sâu vùng xa, công nhân tại các khu công nghiệp hoặc người từng vi phạm pháp luật - những đối tượng còn hạn chế khả năng tiếp cận thông tin pháp lý. Đặc biệt, theo ông Phan Hồng Nguyên, việc đẩy mạnh xây dựng văn hóa tuân thủ pháp luật là mục tiêu căn cốt, nhằm góp phần củng cố niềm tin xã hội, tạo động lực phát triển đất nước.

Nhìn nhận từ góc độ nghiên cứu, TS Nguyễn Văn Cương, Viện trưởng Viện Chiến lược và Khoa học pháp lý (Bộ Tư pháp) cho rằng, tình trạng “pháp luật trên giấy chưa đi vào cuộc sống” không chỉ xảy ra ở Việt Nam mà là thách thức chung của các quốc gia đang phát triển. “Muốn phát triển bền vững, phải kéo giảm khoảng cách giữa quy định pháp luật và hành vi tuân thủ thực tế. Khi những nỗ lực xây dựng pháp luật được chuyển hóa thành hành động, đó chính là lúc pháp luật phát huy giá trị và trở thành động lực phát triển xã hội” - TS. Nguyễn Văn Cương nhận định.

Chia sẻ tại tọa đàm, ông Lê Trung Đức, thành viên Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND phường Tây Hồ, Ủy viên Ban Thường vụ Hội Luật gia TP Hà Nội nêu: “Phường Tây Hồ được thành lập từ ngày 1/7/2025, là khu vực có vị trí chiến lược về phát triển kinh tế - xã hội và du lịch của Thủ đô. Cư dân có trình độ dân trí cao, ý thức chấp hành pháp luật tốt, tích cực tham gia các buổi tuyên truyền, đối thoại pháp luật của chính quyền và Hội Luật gia TP Hà Nội". Theo ông Lê Trung Đức, người dân phường Tây Hồ quan tâm đặc biệt đến các vấn đề như vệ sinh môi trường, an ninh trật tự, đất đai, thừa kế, đền bù - giải phóng mặt bằng. Chính quyền phường đã chú trọng xây dựng bộ Quy tắc ứng xử của cán bộ, công chức, tạo môi trường làm việc chuyên nghiệp, gần dân, vì dân. “Nhờ thực hiện nghiêm túc quy tắc ứng xử và đề cao trách nhiệm nêu gương, phường Tây Hồ đã trở thành một trong những đơn vị dẫn đầu của TP Hà Nội về cải cách hành chính và ý thức pháp luật trong cộng đồng” - ông Lê Trung Đức chia sẻ.

Lan tỏa văn hóa tuân thủ pháp luật trong đời sống Nhân dân Cuộc thi viết “Văn hóa tuân thủ pháp luật” năm 2025 do Sở Tư pháp TP Hà Nội (Cơ quan thường trưc của Hội đồng ...

Xây dựng văn hóa pháp lý, hướng tới xã hội thượng tôn pháp luật Hưởng ứng Ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (9/11), sáng 6/11, Hội đồng Phối hợp phổ biến, giáo dục ...