Kỳ 1: Cơ quan CSĐT CA tỉnh Bắc Giang vi phạm nghiêm trọng Bộ luật Tố tụng hình sự?

Tố cáo có căn cứ

Liên quan đến việc một số công dân ở TP Bắc Giang gửi đơn tố giác bà Huỳnh Thị Hoà Bình, SN 1975, trú tại phường Ô Chợ Dừa, quận Đống Đa, Hà Nội, là Giám đốc Cty Umatrin Việt Nam có hành vi lừa đảo chiếm đoạt nhiều tỷ đồng, ngày 30-3-2018, Đại tá Triệu Công Tám, Phó thủ trưởng thường trực CQCSĐT CA tỉnh Bắc Giang ký văn bản số 1217/CSĐT-PC44 gửi Thường trực HĐND tỉnh Bắc Giang về việc giải quyết đơn của công dân.

Theo đó, đầu năm 2016, CQCSĐT CA tỉnh Bắc Giang nhận được đơn của bà Nguyễn Thị Lan, SN 1973 và đơn của bà Nguyễn Thị Chiến, SN 1966, cùng trú tại TP Bắc Giang tố cáo bà Huỳnh Thị Hoà Bình cùng ông Trịnh Văn Tôn và ông Lưu Trọng Đức về hành vi cấu kết, lừa đảo chiếm đoạt tài sản của họ. Bà Lan tố cáo nhóm người trên đã chiếm đoạt của bà tổng số tiền là 2,782 tỷ đồng, còn bà Chiến bị chiếm đoạt 300 triệu đồng.

Bà Lan gửi đơn tới báo PL&XH "tố" những dấu hiệu vi phạm tố tụng, bỏ lọt tội phạm của CQCSĐT CA tỉnh Bắc Giang

Theo trình bày của bà Lan với PV báo PL&XH, cuối năm 2014, bà Lan được ông Đức giới thiệu về việc bà Bình đang huy động vốn để mở rộng nhà máy sản xuất 100 mặt hàng cung cấp cho các siêu thị trên toàn quốc. Trao đổi qua điện thoại, bà Bình giới thiệu là Giám đốc Cty Umatrin Việt Nam. Tin tưởng lời giới thiệu của bà Bình và ông Đức nên bà Lan đã nhiều lần chuyển tiền cho ông Đức để đưa cho bà Bình.

“Từ đầu tháng 12-2014 đến tháng 7-2015, bằng thủ đoạn gian dối, bà Bình cùng ông Đức, ông Tôn đã cố tình đưa ra những thông tin sai sự thật về việc thu hút vốn đầu tư vào 3 Cty (Cty Umatrin Việt Nam, Cty Pixxeo Việt Nam và Cty Tracssodo Việt Nam) đều do bà Bình tự nhận làm giám đốc đã làm tôi tin tưởng nên nhiều lần chuyển tiền cho họ. Tổng số tiền tôi đã chuyển cho họ thông qua hình thức chuyển khoản và đưa trực tiếp lên tới 2,782 tỷ đồng. Sau nhiều lần đòi tiền không được, phát hiện bị họ lừa nên ngày 29-12-2015, tôi đã làm đơn tố giác tội phạm tới CQCSĐT CA tỉnh Bắc Giang và đã được cơ quan này thụ lý, giải quyết”, bà Lan trình bày.

Văn bản số 1217/CSĐT-PC44 của CA tỉnh Bắc Giang thể hiện, kết quả công tác điều tra, xác minh ban đầu thấy các nội dung tố giác của bà Lan và bà Chiến là có căn cứ nên ngày 22-3-2016, Thủ trưởng CQCSĐT CA tỉnh Bắc Giang đã quyết định phân công Phó Thủ trưởng và Điều tra viên thuộc CQCSĐT CA tỉnh giải quyết tố giác về tội phạm theo các nội dung đơn.

Vi phạm nghiêm trọng về thời hạn xử lý tin báo, tố giác tội phạm?

Theo quy định tại Điều 103, Bộ luật Tố tụng hình sự, nhiệm vụ giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố: CQĐT, VKS có trách nhiệm tiếp nhận đầy đủ mọi tố giác, tin báo về tội phạm do cá nhân, cơ quan, tổ chức và kiến nghị khởi tố do cơ quan Nhà nước chuyển đến. VKS có trách nhiệm chuyển ngay các tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố kèm theo các tài liệu có liên quan đã tiếp nhận cho CQĐT có thẩm quyền.

Văn bản báo cáo của CA tỉnh Bắc Giang thể hiện, đơn tố giác tội phạm của công dân chưa biết sẽ kéo dài thêm bao nhiêu năm nữa mới được giải quyết?

Trong thời hạn 20 ngày, kể từ ngày nhận được tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố, CQĐT trong phạm vi trách nhiệm của mình phải kiểm tra, xác minh nguồn tin và quyết định việc khởi tố hoặc quyết định không khởi tố vụ án hình sự. Trong trường hợp sự việc bị tố giác, tin báo về tội phạm hoặc kiến nghị khởi tố có nhiều tình tiết phức tạp hoặc phải kiểm tra, xác minh tại nhiều địa điểm thì thời hạn để giải quyết tố giác và tin báo có thể dài hơn, nhưng không quá 2 tháng.

Kết quả giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm hoặc kiến nghị khởi tố của cơ quan Nhà nước phải được gửi cho VKS cùng cấp và thông báo cho cơ quan, tổ chức đã báo tin hoặc người đã tố giác tội phạm biết. CQĐT phải áp dụng các biện pháp cần thiết để bảo vệ người đã tố giác tội phạm; VKS có trách nhiệm kiểm sát việc giải quyết của CQĐT đối với tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố.

Theo quy định tại Điều 103, Bộ luật Tố tụng hình sự thì thời hạn xử lý tin báo, tố giác tội phạm tối đa không quá 2 tháng. Thế nhưng, từ thời điểm bà Lan gửi đơn tố cáo đến nay đã gần 28 tháng trôi qua, CQCSĐT CA tỉnh Bắc Giang vẫn chưa tiến hành khởi tố vụ án để tiếp tục điều tra, làm rõ. “Với những tài liệu, chứng cứ tôi cung cấp cho CQĐT đã thể hiện rõ ràng dấu hiệu tội phạm của bà Bình và những người liên quan. Việc CQĐT chưa khởi tố vụ án đã vi phạm nghiêm trọng về thời hạn xử lý tin báo, tố giác tội phạm đã gây thiệt hại nặng nề cho tôi và có dấu hiệu bao che, bỏ lọt tội phạm”, bà Lan nghi ngờ.

Lý giải về việc vi phạm tố tụng hình sự này, CQCSĐT CA tỉnh Bắc Giang cho rằng, quá trình điều tra, giải quyết đối với tố giác trên gặp nhiều khó khăn, phức tạp như: Đối tượng lợi dụng hình thức kinh doanh kiểu “đa cấp”; sử dụng công nghệ cao, các trang web mà các đối tượng sử dụng có tên miền và máy chủ đặt ở nước ngoài và hiện đã bị đánh sập, có đối tượng liên quan là người nước ngoài; việc giao dịch về tiền chủ yếu bằng hình thức đưa trực tiếp, không có hoá đơn, chứng từ, biên nhận… Do vậy, trong thời hạn 2 tháng, CQCSĐT CA tỉnh Bắc Giang chưa đủ căn cứ để quyết định việc khởi tố hoặc không khởi tố vụ án.

Thậm chí, ngày 28-4-2017, CQCSĐT CA tỉnh Bắc Giang phải gửi báo cáo tới Tổng cục Cảnh sát, Bộ Công an xin ý kiến chỉ đạo về nghiệp vụ để giải quyết đối với tố giác trên. Ngày 15-9-2017, Văn phòng CQCSĐT thuộc Tổng cục Cảnh sát đã có văn bản chỉ đạo, hướng dẫn tiếp tục xác minh làm rõ đối với vụ việc. Văn bản do Đại tá Triệu Công Tám ký, nêu rõ: “Tuy nhiên, việc xác minh làm rõ theo đơn tố giác trên gặp nhiều khó khăn, do vậy công tác điều tra, giải quyết đến nay chưa có căn cứ để ra quyết định xử lý”.

Không chỉ “kêu khó” tại văn bản số 1217/CSĐT-PC44 ngày 30-3-2018, mà hơn 4 tháng trước, ngày 13-11-2017, Đại tá Triệu Công Tám cũng ký văn bản số 2673/CSĐT-PC44 gửi Thường trực HĐND tỉnh Bắc Giang trình bày hàng loạt “khó khăn” trong quá trình giải quyết đơn của bà Lan. Mặc dù thời điểm này, CQCSĐT CA tỉnh Bắc Giang đã có dấu hiệu vi phạm nghiêm trọng thời hạn xử lý tin báo, tố giác tội phạm nhưng Đại tá Triệu Công Tám vẫn khẳng định: “Hiện đơn tố giác của bà Nguyễn Thị Lan vẫn đang được CQCSĐT CA tỉnh Bắc Giang tích cực xác minh để giải quyết theo quy định của pháp luật”.

Văn bản số 2673/CSĐT-PC44 còn thể hiện, bà Lan tố cáo Điều tra viên Phạm Xuân Thuỷ, thuộc Văn phòng CQCSĐT CA tỉnh Bắc Giang vi phạm trong quá trình giải quyết đơn tố giác tội phạm của bà Lan với các nội dung: Bỏ lọt tội phạm; thiếu trách nhiệm; làm sai lệch hồ sơ; có tiêu cực; nhận tiền của đối tượng; có quan hệ tình cảm với đối tượng; có lời nói xúc phạm đối với bà Lan; xúc phạm, nói xấu đồng nghiệp, gian dối, không trung thực khi báo cáo với cấp trên và vi phạm phẩm chất đạo đức người cán bộ Công an.

Chúng tôi đã nhiều lần liên hệ làm việc với Giám đốc, Phó Giám đốc CA tỉnh Bắc Giang và Đại tá Triệu Công Tám để đặt lịch làm việc nhưng bị từ chối.

Bà Lan đã cung cấp cho báo PL&XH nhiều tài liệu liên quan thể hiện những nội dung tố cáo trên là có căn cứ, còn CQCSĐT báo cáo Thường trực HĐND tỉnh Bắc Giang thế nào? Chúng tôi sẽ thông tin trong bài sau.