Trách nhiệm mua bảo hiểm đối với người lao động thi công trên công trường xây dựng

Hỏi: Hôm trước tôi có đến thăm một người bạn cùng làm công nhân tại một công trường xây dựng như tôi nhưng khác nhà thầu. Anh bạn tôi bị tai nạn trên công trường. Tôi có hỏi thăm về chi phí khám chữa bệnh thì được biết do anh có bảo hiểm đối với người lao động thi công trên công trường nên viện phí không đáng lo ngại. Tôi băn khoăn vì tôi cũng làm việc trên công trường xây dựng được gần hai năm như anh bạn đó nhưng không được nhà thầu thi công xây dựng (Công ty xây dựng) mua bảo hiểm đối với người lao động thi công trên công trường. Xin hỏi việc nhà thầu không mua bảo hiểm đối với người lao động thi công trên công trường có vi phạm pháp luật không? Nếu có thì sẽ bị xử phạt như thế nào?

(Lê Minh Hải, trú tại Đông Anh, Hà Nội)

Ảnh minh họa

Trả lời:

Tại Điều 9 Luật xây dựng quy định về bảo hiểm trong hoạt động đầu tư xây dựng như sau:

“1. Bảo hiểm trong hoạt động đầu tư xây dựng gồm:

a) Bảo hiểm công trình trong thời gian xây dựng;

b) Bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp tư vấn đầu tư xây dựng;

c) Bảo hiểm đối với vật tư, vật liệu, phương tiện, thiết bị thi công, người lao động;

d) Bảo hiểm trách nhiệm dân sự đối với bên thứ ba;

đ) Bảo hiểm bảo hành công trình xây dựng.

2. Trách nhiệm mua bảo hiểm bắt buộc trong hoạt động đầu tư xây dựng được quy định như sau:

a) Chủ đầu tư mua bảo hiểm công trình trong thời gian xây dựng đối với công trình có ảnh hưởng đến an toàn cộng đồng, môi trường, công trình có yêu cầu kỹ thuật đặc thù, điều kiện thi công xây dựng phức tạp;

b) Nhà thầu tư vấn mua bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp tư vấn đầu tư xây dựng đối với công việc khảo sát xây dựng, thiết kế xây dựng của công trình xây dựng từ cấp II trở lên;

c) Nhà thầu thi công xây dựng mua bảo hiểm đối với người lao động thi công trên công trường.

3. Khuyến khích chủ đầu tư, nhà thầu tư vấn, nhà thầu xây dựng mua các loại bảo hiểm trong hoạt động đầu tư xây dựng, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này.

4. Chính phủ quy định chi tiết về trách nhiệm mua bảo hiểm bắt buộc, điều kiện, mức phí, số tiền bảo hiểm tối thiểu mà tổ chức, cá nhân tham gia bảo hiểm và doanh nghiệp bảo hiểm có nghĩa vụ thực hiện.”

Theo quy định trên nhà thầu thi công xây dựng có trách nhiệm mua bảo hiểm bắt buộc đối với người lao động thi công trên công trường. Nếu nhà thầu thi công xây dựng không mua bảo hiểm đối với người lao động thi công trên công trường cho người lao động là đã vi phạm quy định của Luật xây dựng về trách nhiệm mua bảo hiểm bắt buộc trong hoạt động đầu tư xây dựng theo quy định tại điểm c khoản 2 Điều 9 Luật xây dựng. Hành vi này sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại Nghị định số 139/2017/NĐ-CP ngày 27 tháng 11 năm 2017 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động đầu tư xây dựng; khai thác, chế biến, kinh doanh khoáng sản làm vật liệu xây dựng, sản xuất, kinh doanh vật liệu xây dựng; quản lý công trình hạ tầng kỹ thuật; kinh doanh bất động sản, phát triển nhà ở, quản lý sử dụng nhà và công sở, cụ thể như sau:

“Điều 31. Vi phạm quy định về an toàn trong thi công xây dựng công trình

1. Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với hành vi không có sổ nhật ký an toàn lao động hoặc sổ nhật ký không ghi chép đầy đủ theo quy định.

2. Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau:

a) Sử dụng người lao động không có thiết bị bảo vệ cá nhân, an toàn lao động trên công trường theo quy định;

b) Không lập các biện pháp an toàn cho người lao động, thiết bị, phương tiện thi công hoặc công trình trước khi thi công xây dựng;

c) Sử dụng thiết bị thi công không có giấy tờ lưu hành, vận hành theo quy định, không kiểm định hoặc đã hết thời gian kiểm định;

d) Không có biển cảnh báo đề phòng tai nạn hoặc không bố trí người hướng dẫn tại những vị trí nguy hiểm trên công trường;

đ) Sử dụng người lao động chưa được huấn luyện, hướng dẫn về an toàn lao động.

3. Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:

a) Vi phạm quy định về quy trình phá dỡ công trình xây dựng;

b) Không mua bảo hiểm đối với người lao động thi công trên công trường theo quy định.

4. Biện pháp khắc phục hậu quả:

a) Buộc cung cấp đầy đủ trang thiết bị bảo vệ cá nhân, an toàn lao động cho người lao động trên công trường theo quy định đối với hành vi quy định tại điểm a khoản 2 Điều này;

b) Buộc lập các biện pháp an toàn cho người lao động, thiết bị, phương tiện thi công hoặc công trình trước khi thi công xây dựng đối với hành vi quy định tại điểm b khoản 2 Điều này;

c) Buộc sử dụng thiết bị thi công có đầy đủ giấy tờ lưu hành, vận hành, được kiểm định theo quy định đối với hành vi quy định tại điểm c khoản 2 Điều này;

d) Buộc có biển cảnh báo đề phòng tai nạn, bố trí người hướng dẫn tại những vị trí nguy hiểm trên công trường đối với hành vi quy định tại điểm d khoản 2 Điều này;

đ) Buộc huấn luyện, hướng dẫn về an toàn lao động cho người lao động đối với hành vi quy định tại điểm đ khoản 2 Điều này;

e) Buộc thực hiện đúng quy định về quy trình phá dỡ công trình xây dựng đối với hành vi quy định tại điểm a khoản 3 Điều này;

g) Buộc mua bảo hiểm đối với hành vi quy định tại điểm b khoản 3 Điều này.”

Như vậy hành vi không mua bảo hiểm đối với người lao động thi công trên công trường theo quy định sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại điểm b khoản 3 Điều 31 Nghị định số 139/2017/NĐ-CP.

Áp dụng Điều 4 Nghị định số 139/2017/NĐ-CP quy định mức tiền phạt quy định tại Điều 31 Nghị định số 139/2017/NĐ-CP là mức phạt áp dụng đối với tổ chức, và Điều 23 Luật xử lý vi phạm hành chính quy định “Mức tiền phạt cụ thể đối với một hành vi vi phạm hành chính là mức trung bình của khung tiền phạt được quy định đối với hành vi đó; nếu có tình tiết giảm nhẹ thì mức tiền phạt có thể giảm xuống nhưng không được giảm quá mức tối thiểu của khung tiền phạt; nếu có tình tiết tăng nặng thì mức tiền phạt có thể tăng lên nhưng không được vượt quá mức tiền phạt tối đa của khung tiền phạt”. Xác định mức tiền phạt đối với nhà thầu thi công xây dựng (công ty xây dựng) có hành vi không mua bảo hiểm đối với người lao động thi công trên công trường là 35.000.000 đồng (mức trung bình khung tiền phạt).

Ngoài ra, nhà thầu xây dựng có hành vi vi phạm trên còn phải thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả theo quy định tại điểm g khoản 4 Điều 31 Nghị định số 139/2017/NĐ-CP: “Buộc mua bảo hiểm đối với hành vi quy định tại điểm b khoản 3 Điều này”.