Thúc đẩy gìn giữ, bảo tồn và phát triển làng nghề

Làng nghề thổi thủy tinh tại xã Thống Nhất, huyện Thường Tín (Hà Nội) là một trong những làng nghề truyền thống chuyên sản xuất các mặt hàng thủ công mỹ nghệ từ thủy tinh. Ảnh: Khánh Huy

Phát triển làng nghề

Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh cho biết, trong quá trình xây dựng Luật Thủ đô (sửa đổi), TP đặc biệt quan tâm đến vấn đề gìn giữ, bảo tồn và phát triển làng nghề, trong đó đã đề cập nhiều điều, khoản để thúc đẩy phát triển lĩnh vực giàu tiềm năng này. Trong thời gian tới, Hà Nội sẽ chỉ đạo các sở ngành cụ thể hoá thành các chương trình, đề án, kế hoạch để Luật đi vào thực tiễn, thúc đẩy phát triển cho các làng nghề.

TP Hà Nội hiện có 1.350 làng nghề và làng có nghề, chiếm 56% tổng số làng nghề của cả nước. Trong đó có 331 làng nghề, nghề truyền thống và làng nghề truyền thống được công nhận, hội tụ bởi 47/52 nghề trong tổng số nghề truyền thống của cả nước, thuộc địa bàn 25 quận, huyện, thị xã. Doanh thu của các làng nghề ước đạt trên 24.000 tỷ đồng/năm. Thời gian qua, TP đã triển khai nhiều cơ chế, chính sách để phát triển các làng nghề, trong đó có thí điểm phát triển 6 làng nghề gắn với du lịch, xây dựng 9 điểm giới thiệu quảng bá sản phẩm làng nghề… Đặc biệt, TP tập trung phát triển các cụm công nghiệp, tạo điều kiện phát triển làng nghề bền vững. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực đã đạt được; quá trình hoạt động sản xuất, kinh doanh của các DN, HTX, hộ sản xuất hoạt động tại các làng nghề còn gặp nhiều khó khăn. Hội nghị đối thoại tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất kinh doanh đối với các DN, HTX, hộ sản xuất kinh doanh hoạt động tại các làng nghề trên địa bàn Hà Nội tổ chức vừa qua có sự tham gia của hơn 250 đại biểu, đại diện cho các bộ, ngành Trung ương, sở, ngành TP; lãnh đạo UBND quận, huyện, thị xã; đại diện làng nghề, hội làng nghề, DN, HTX, cơ sở ngành nghề nông thôn tiêu biểu và các nghệ nhân...

Từ xưa, người dân các làng Quảng Bá, Tây Hồ và Nghi Tàm đã lưu truyền nghệ thuật ướp trà với hoa sen, đưa hương sen Tây Hồ vào nghệ thuật thưởng trà. Ảnh: Khánh Huy

Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh nhấn mạnh, 2 năm qua, GRDP của Hà Nội luôn đạt trên 50 tỷ USD, trong đó, doanh thu của các làng nghề chiếm khoảng 1 tỷ USD (bằng 1/50 tổng giá trị sản xuất của Hà Nội), đặc biệt là tạo công ăn việc làm cho hàng vạn lao động ở khu vực nông thôn. Nhưng quan trọng hơn, làng nghề là nơi lưu giữ và phát huy các giá trị văn hoá đặc sắc của Thủ đô Hà Nội và Việt Nam nói chung, trong đó có những giá trị đã tồn tại hàng nghìn năm. Thậm chí, sự phát triển của các làng nghề đã giúp mang văn hoá Hà Nội và của Việt Nam ra thế giới, để giao lưu với các nước bạn; qua đó khẳng định: trong bối cảnh nào, Việt Nam cũng là quốc gia có nền văn hoá vô cùng đặc sắc.

Sẽ có chính sách thông thoáng hơn

Người nông dân tại làng nghề hoa Mê Linh (Hà Nội). Ảnh: Khánh Huy

Khẳng định phát triển làng nghề là vấn đề có ý nghĩa, vai trò đặc biệt quan trọng, tuy nhiên, Chủ tịch UBND TP Hà Nội cũng bày tỏ băn khoăn khi kết quả đạt được trong lĩnh vực bảo tồn, phát triển làng nghề chưa được như mong muốn. Thực tế, nhiều sản phẩm làng nghề có chất lượng rất tốt, được chứng nhận OCOP nhưng việc duy trì và phát triển thương hiệu lại chưa được quan tâm. Thậm chí hàng thủ công mỹ nghệ nhiều sản phẩm lô đầu rất đẹp nhưng lô sau lại làm ẩu, làm mất khách hàng…

Những nhóm kiến nghị, đề xuất tại hội nghị không chỉ đơn thuần là kiến nghị mà còn là những gợi ý về giải pháp có tính thực tiễn gửi gắm các cấp, các ngành của TP. Hiện nay, TP đang tập trung triển khai thực hiện Luật Thủ đô (sửa đổi). Đây là cơ hội để ban hành những cơ chế, chính sách đặc thù, đủ mạnh của TP để thúc đẩy bảo tồn và phát triển làng nghề trên địa bàn Hà Nội bền vững. Theo đại diện Sở Quy hoạch Kiến trúc Hà Nội, Thủ đô đang tiến hành lập 2 đồ án: Đồ án Quy hoạch thủ đô thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 và Đồ án điều chỉnh Quy hoạch chung thủ đô đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065. Trong đó có những định hướng mới, điều chỉnh về phạm vi phát triển đô thị và nông thôn, trọng tâm bảo tồn các di sản, làng nghề, làng truyền thống, các di tích văn hóa lịch sử, cảnh quan tự nhiên, giá trị kinh tế, gắn với du lịch, dịch vụ thương mại.

Xôi Phú Thượng (Tây Hồ, Hà Nội) là một món ăn vỉa hè ngon rẻ của Hà Nội đã chính thức trở thành di sản văn hoá phi vật thể Quốc gia. Ảnh: Khánh Huy

Cùng với đó, xây dựng các cụm công nghiệp làng nghề thành nơi trưng bày, giới thiệu, quảng bá sản phẩm làng nghề hình thành không gian du lịch văn hóa kỹ nghệ nghề truyền thống. Hình thành trung tâm giới thiệu và triển lãm các sản phẩm thủ công kỹ nghệ nghề thủ công truyền thống mang tầm quốc tế. Phân định rõ không gian khu dân cư và vùng sản xuất nông nghiệp, giữ quỹ đất sạch dự phòng cho phát triển trong tương lai. Phát triển công nghiệp làng nghề truyền thống, hình thành các sản phẩm văn hóa kỹ nghệ, hình thành không gian giới thiệu sản phẩm nghề thủ công kỹ nghệ gắn với văn hóa truyền thống, có tính chất thu hút du lịch và cạnh tranh quốc tế cao. Phát triển không gian nông thôn, nông nghiệp công nghệ cao, kết hợp theo mô hình làng nông nghiệp đô thị; hình thành mô hình “làng trong phố”, mô hình làng truyền thống Bắc bộ, mô hình không gian văn hóa làng nghề, bảo tồn văn hóa truyền thống…

Chủ tịch UBND TP Trần Sỹ Thanh cho biết, thời gian tới, TP có chính sách thông thoáng hơn để người sản xuất tại làng nghề tiếp cận đất đai, nguồn vốn, khoa học công nghệ, thị trường thuận lợi hơn. TP luôn đồng hành với DN, doanh nhân Thủ đô; tiếp tục thực hiện quyết liệt các giải pháp hỗ trợ, giải quyết vướng mắc cho DN; tháo gỡ khó khăn về thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh; thực hiện chuyển đổi số trong hệ thống chính quyền và hỗ trợ DN… Các cấp, các ngành của TP tiếp tục cùng cộng đồng DN và người dân xây dựng Thủ đô ngày càng văn minh, hiện đại với hệ giá trị cốt lõi: “Chính quyền phục vụ - DN cống hiến - Xã hội niềm tin - Người dân hạnh phúc”.

	Nhiều sản phẩm OCOP góp phần phát triển làng nghề của Hà Nội
	Hà Nội đối thoại, tháo gỡ khó khăn cho phát triển làng nghề