Phục hồi sau đột quỵ não: những điều cần biết

Bác sĩ thăm khám cho bệnh nhân tại Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai. Ảnh: BVCC

10% người bị đột quỵ não có thể phục hồi hoàn toàn

Theo Hiệp hội Đột quỵ Quốc gia Hoa Kỳ, tỷ lệ phục hồi sau đột quỵ não có thể khác nhau ở mỗi người. Theo đó, có khoảng 10% số người bị đột quỵ có thể phục hồi gần như hoàn toàn; 25% phục hồi với những khiếm khuyết nhỏ và 40% trải qua các khiếm khuyết từ trung bình đến nặng, cần được chăm sóc đặc biệt.

Theo PGS.TS Mai Duy Tôn, Giám đốc Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai, phục hồi chức năng giúp người bệnh học lại các kỹ năng bị mất do tổn thương não. Liệu pháp này bắt đầu ngay trong bệnh viện, sau khi tình trạng bệnh nhân ổn định (thường trong vòng 24 đến 48 giờ).

Về thời gian phục hồi, thời gian nằm viện trung bình là 4 ngày (thiếu máu cục bộ) và 7 ngày (chảy máu não). Sau đó, bệnh nhân được chuyển đến cơ sở phục hồi chức năng nội trú, điều dưỡng lành nghề hoặc bệnh viện chăm sóc sau giai đoạn cấp.

Tuy nhiên, PGS.TS Mai Duy Tôn cho biết, nhà là môi trường tốt nhất cho quá trình phục hồi. Bệnh nhân nên được đưa về nhà càng sớm càng tốt.

Giai đoạn phục hồi tốt nhất là trong vài tháng đầu tiên. Bệnh nhân sẽ dần ổn định sau 3 đến 6 tháng, và một số ít có thể tiếp tục phục hồi trong 1-2 năm sau. Phục hồi sau đột quỵ não là một quá trình cần phải kiên trì và tập luyện liên tục.

Tập luyện thể thao sau đột quỵ

Tập luyện thể thao được khuyến khích sau đột quỵ, nhưng cần lắng nghe cơ thể để điều chỉnh cường độ phù hợp.

Theo PGS. TS Mai Duy Tôn, ập thể dục là một phần quan trọng của quá trình phục hồi. Khởi động 5-10 phút trước khi tập, kể cả khi tập trên giường.

Các môn thể thao phù hợp như đi bộ, đạp xe tại chỗ, đi theo đường kẻ vạch, đi cầu thang. Bệnh nhân cần tập luyện tối thiểu 3 lần/tuần, tốt nhất là hầu hết các ngày trong tuần. Cường độ tập luyện: mức độ 4-5/10. Thời gian tập luyện: 20-30 phút mỗi lần.

Chế độ dinh dưỡng sau đột quỵ

Chế độ ăn uống lành mạnh giúp giảm nguy cơ tái phát đột quỵ. Hiệp hội Tim mạch và Đột quỵ não Hoa Kỳ đã đưa ra khuyến nghị cho chế độ ăn kiêng, cụ thể: Hạn chế chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa, cholesterol, muối, calo. Ăn nhiều rau, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, chất xơ. Ăn cá ít nhất 2 lần/tuần (cá hồi, cá ngừ). Hạn chế rượu bia. Chọn thực phẩm ít natri (dưới 140mg mỗi khẩu phần).

Hoạt động tình dục sau đột quỵ

Bệnh nhân được khuyến khích nối lại hoạt động tình dục sau đột quỵ. Tuy nhiên, một số người cần thời gian để lấy lại ham muốn. Một số có thể gặp khó khăn do tê liệt hoặc cứng khớp. Những vấn đề này có thể được khắc phục với sự tư vấn của bác sĩ.

Một số nam giới gặp vấn đề trong việc duy trì sự cương cứng do ảnh hưởng của đột quỵ não bởi các nguyên nhân thứ phát như tiểu đường, hút thuốc hoặc tác dụng phụ của một số thuốc được sử dụng để giảm nguy cơ tái phát đột quỵ não (ví dụ như thuốc hạ huyết áp). Tuy nhiên, y học hiện nay đã có những giải pháp để giải quyết vấn đề này.

Trở lại làm việc sau đột quỵ

PGS. TS Mai Duy Tôn đưa ra khuyến cáo, bệnh nhân nên bắt đầu làm việc bán thời gian để đánh giá hiệu quả. Người bệnh tự đánh giá khả năng quay lại làm việc, trừ trường hợp suy giảm nhận thức và tàn tật nặng.

	Cấp cứu thành công nữ sinh 18 tuổi bị đột quỵ não hiếm gặp
	Nam thanh niên đột quỵ não sau tắm 10 phút, bác sĩ chỉ ra nguyên nhân đột quỵ não đang dần trẻ hoá