Pháp luật thực định quy định về trình tự, thủ tục sa thải người lao động

Luật sư Nguyễn Hồng Thái, Giám đốc Công ty Luật TNHH Quốc tế Hồng Thái và Đồng nghiệp giải đáp câu hỏi của bạn đọc về những quy định về trình tự, thủ tục sa thải người lao động. Ảnh: Thái An

Khi nào người lao động bị sa thải?

Trả lời câu hỏi của bạn đọc, luật sư Nguyễn Hồng Thái, Giám đốc Công ty Luật TNHH Quốc tế Hồng Thái và Đồng nghiệp, Đoàn Luật sư Hà Nội cho biết, ngoài các hình thức xử lý như khiển trách, kéo dài thời gian nâng lương, cách chức thì sa thải là hình thức xử lý kỷ luật nặng nhất trong các hình thức xử lý kỷ luật lao động mà người sử dụng lao động (NSDLĐ) áp dụng với người lao động (NLĐ). NSDLĐ chỉ được sa thải NLĐ khi thuộc một trong các trường hợp mà pháp luật quy định và phải theo một trình tự, thủ tục nhất định.

Theo quy định tại Điều 125, Bộ luật Lao động năm 2019 thì NSDLĐ chỉ được áp dụng hình thức xử lý kỷ luật sa thải NLĐ khi thuộc một trong các trường hợp sau:

Một là, NLĐ có hành vi trộm cắp, tham ô, đánh bạc, cố ý gây thương tích, sử dụng ma tuý tại nơi làm việc;

Hai là, NLĐ có hành vi tiết lộ bí mật kinh doanh, bí mật công nghệ, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của NSDLĐ, có hành vi gây thiệt hại nghiêm trọng hoặc đe doạ gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng về tài sản, lợi ích của NSDLĐ hoặc quấy rối tình dục tại nơi làm việc được quy định trong nội quy lao động;

Ba là, NLĐ bị xử lý kỷ luật kéo dài thời hạn nâng lương hoặc cách chức mà tái phạm trong thời gian chưa xoá kỷ luật. Tái phạm là trường hợp NLĐ lặp lại hành vi vi phạm đã bị xử lý kỷ luật mà chưa được xoá kỷ luật theo quy định tại Điều 126 của Bộ luật này;

Bốn là, NLĐ tự ý bỏ việc 5 ngày cộng dồn trong thời hạn 30 ngày hoặc 20 ngày cộng dồn trong thời hạn 365 ngày tính từ ngày đầu tiên tự ý bỏ việc mà không có lý do chính đáng. Trường hợp được coi là lý do chính đáng bao gồm: thiên tai, hoả hoạn, bản thân, thân nhân bị ốm có xác nhận của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền và trường hợp khác được quy định trong nội quy lao động.

Có thể thấy, NSDLĐ chỉ được sa thải NLĐ khi NLĐ có một trong các hành vi vi phạm kỷ luật lao động được quy định trong nội quy lao động và quy định tại Điều 125, Bộ Luật lao động năm 2019. Nếu không thuộc một trong các trường hợp được xác định ở trên mà NSDLĐ vẫn áp dụng hình thức xử lý kỷ luật sa thải NLĐ thì trường hợp này, NSDLĐ đang có hành vi sa thải trái pháp luật.

Pháp luật quy định về trình tự, thủ tục sa thải người lao động

Luật sư Nguyễn Hồng Thái cho biết, Điều 123, Bộ luật Lao động năm 2019 và Điều 70, Nghị định 145/2020/NĐ-CP của Chính phủ thì trình tự, thủ tục xử lý kỷ luật lao động được thực hiện như sau:

Bước 1, lập biên bản vi phạm, thu thập chứng cứ chứng minh vi phạm: khi phát hiện NLĐ có hành vi vi phạm kỷ luật lao động tại thời điểm xảy ra hành vi vi phạm, NSDLĐ tiến hành lập biên bản vi phạm và thông báo đến tổ chức đại diện NLĐ tại cơ sở mà NLĐ là thành viên, người đại diện theo pháp luật của NLĐ chưa đủ 15 tuổi. Trường hợp NSDLĐ phát hiện hành vi vi phạm kỷ luật lao động sau thời điểm hành vi vi phạm đã xảy ra thì thực hiện thu thập chứng cứ chứng minh lỗi của NLĐ.

Bước 2, gửi thông báo về việc tổ chức phiên họp xử lý kỷ luật lao động cho những người có quyền và nghĩa vụ liên quan: theo quy định của pháp luật hiện hành thì trước khi tiến hành một cuộc họp xử lý kỷ luật NLĐ, NSDLĐ phải gửi thông báo bằng văn bản về việc tham dự cuộc họp cho những thành phần có quyền và nghĩa vụ liên quan đến việc xử lý kỷ luật lao động, trong đó có NLĐ. Thông báo này cần phải được gửi đến những thành phần liên quan trước khi tiến hành cuộc họp xử lý kỷ luật lao động ít nhất là 5 ngày làm việc và phải đảm bảo người được thông báo nhận được thông báo.

Bước 3, tổ chức phiên họp xử lý kỷ luật sa thải NLĐ: NSDLĐ tiến hành họp xử lý kỷ luật theo thời gian, địa điểm đã thông báo. Trường hợp một trong các thành phần phải tham dự họp không xác nhận tham dự cuộc họp hoặc vắng mặt thì NSDLĐ vẫn tiến hành họp xử lý kỷ luật lao động. Nội dung cuộc họp xử lý kỷ luật lao động phải được lập thành biên bản, thông qua trước khi kết thúc cuộc họp và có chữ ký của người tham dự cuộc họp, trường hợp có người không ký vào biên bản thì người ghi biên bản nêu rõ họ tên, lý do không ký (nếu có) vào nội dung biên bản.

Bước 4, ra quyết định xử lý kỷ luật lao động bằng hình thức sa thải: trong thời hiệu xử lý kỷ luật lao động, người có thẩm quyền xử lý kỷ luật lao động ban hành quyết định xử lý kỷ luật lao động và gửi đến các thành phần phải tham dự quy định tại điểm b, điểm c, khoản 1 Điều 122, Bộ luật Lao động năm 2019.

Điều 123, Bộ luật Lao động năm 2019 quy định, thời hiệu để xử lý kỷ luật lao động được xác định tối đa không quá 6 tháng kể từ ngày xảy ra hành vi vi phạm kỷ luật lao động. Tuy nhiên, đối với những hành vi vi phạm kỷ luật lao động mà liên quan trực tiếp đến tài chính, tài sản, nội dung bí mật kinh doanh, bí mật công nghệ của NSDLĐ thì thời hiệu xử lý kỷ luật lao động được xác định tối đa không quá 12 tháng kể từ ngày xảy ra hành vi vi phạm kỷ luật lao động.

Theo Giám đốc Công ty Luật TNHH Quốc tế Hồng Thái và Đồng nghiệp, để có thể sa thải NLĐ một cách hợp pháp thì NSDLĐ cần phải căn cứ vào nội quy lao động, các trường hợp được phép áp dụng hình thức sa thải theo quy định tại Điều 124, Bộ luật Lao động năm 2019 và thực hiện theo đúng trình tự thủ tục mà pháp luật quy định. Nếu không thuộc các trường hợp được phép sa thải hoặc không thực hiện đúng nguyên tắc, trình tự, thủ tục mà pháp luật quy định thì việc sa thải NLĐ của NSDLĐ dù xuất phát từ lý do gì cũng được xác định là trái pháp luật.

	Chế tài đối với hành vi vi phạm nồng độ cồn và chống người thi hành công vụ
	Làm giả hơn 1.000 lọ thực phẩm chức năng, các đối tượng sẽ bị xử lý ra sao?