Khai hội Tản Viên Sơn Thánh và khai trương du lịch huyện Ba Vì năm 2025

Tiết mục văn nghệ khai hội Tản Viên Sơn Thánh xuân Ất Tỵ 2025. Ảnh: N.M.

Tới dự Lễ khai hội Tản Viên Sơn Thánh Xuân Ất Tỵ và khai trương du lịch huyện Ba Vì năm 2025 có Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Hà Nội Nguyễn Lan Hương, Phó Trưởng Đoàn ĐBQH TP Hà Nội Phạm Thị Thanh Mai, cùng lãnh đạo sở, ban ngành T.Ư, TP Hà Nội và huyện Ba Vì.

Vùng đất cổ có bề dày về truyền thống lịch sử, văn hóa

Tại Lễ khai hội, các đại biểu cùng đông đảo Nhân dân và du khách đã tham gia nghi thức dâng hương tưởng nhớ công ơn Đức Thánh Tản, cầu cho mưa thuận, gió hòa, nhân cường, vật thịnh, dân sinh ấm no, hạnh phúc. Các đại biểu và Nhân dân đã thưởng thức màn trình diễn trống hội, hát múa Trường ca sử Việt và sử thi tái hiện truyền thuyết Sơn Tinh cầu hôn con gái Vua Hùng, giúp dân chế ngự thiên tai.

Phó Chủ tịch UBND huyện Ba Vì Nguyễn Đức Anh phát biểu tại Lễ khai hội. Ảnh: N.M.

Phát biểu tại Lễ khai hội, Phó Chủ tịch UBND huyện Ba Vì Nguyễn Đức Anh cho biết, trong tâm thức dân gian của người dân xứ Đoài, Tản Viên Sơn Thánh tên thật là Nguyễn Tuấn, là con của Thánh mẫu Đinh Thị Đen và Cố phụ Nguyễn Cao Hành, sinh ra tại Động Lăng Sương, nay thuộc xã Đồng Trung (huyện Thanh Thủy, tỉnh Phú Thọ). Ngài là hiện thân của một vị thần núi, cai quản không gian thiêng của ngọn núi Tản cao chót vót phía Tây kinh thành Thăng Long - nơi đó là địa linh, ở vào vị trí trấn thủy trọng yếu chống lại sự tàn phá của thủy tai do dòng sông Đà và sông Hồng gây ra.

Tản Viên Sơn Thánh còn là hiện thân của nhân vật anh hùng chiến đấu chống lại thế lực ngoại bang, liên minh các bộ tộc, bảo vệ địa bàn cư trú của cư dân. Bên cạnh đó, Tản Viên Sơn Thánh còn là nhân vật anh hùng sáng tạo văn hóa, tạo ra lửa, khơi nguồn nước cứu nạn dân chúng, dạy dân các nghề nghiệp khác nhau và được tôn thờ như một vị tổ sư bách nghệ. Tôn vinh công trạng, ân đức của gia đình Ngài, việc thờ phụng được Nhân dân trong vùng lưu truyền và tiếp nối ngàn đời.

Chủ tịch UBND huyện Ba Vì Đỗ Mạnh Hưng đánh trống khai hội Tản Viên Sơn Thánh năm 2025.

Vì thế, hành trạng và chiến công kỳ vỹ lẫy lừng của hình tượng nhân vật Tản Viên Sơn Thánh đã có sức sống lâu bền trong tâm thức dân gian, được Nhân dân tôn kính và lập đền thờ trên địa bàn huyện Ba Vì và ở nhiều nơi trong vùng văn hóa Xứ Đoài địa linh nhân kiệt. Đặc biệt là cụm di tích lịch sử văn hoá Tản Viên Sơn trên núi Ba Vì. Và Ngài được phong tặng, tôn vinh là Đệ nhất Phúc thần, Thượng đẳng tối linh thần, Nam thiên thánh tổ. Đứng đầu bất tử trong tín ngưỡng thiền điện Việt.

Theo Phó Chủ tịch UBND huyện Ba Vì Nguyễn Đức Anh, Ba Vì được biết đến là vùng đất cổ có bề dày về truyền thống lịch sử, văn hóa. Trong danh mục kiểm kê, quản lý di sản của thành phố Hà Nội, huyện Ba Vì hiện có 397 di tích, trong đó có 120 di tích thờ Đức Thánh Tản, 149 di tích đã được xếp hạng các cấp tiêu biểu như di tích đình Tây Đằng được xếp hạng là di tích Quốc gia đặc biệt được coi là bảo tàng nghệ thuật của cư dân nông nghiệp; Di tích đình Thụy Phiêu được các nhà khoa học đánh giá là công trình kiến trúc tín ngưỡng có niên đại khởi dựng sớm nhất khu vực đồng bằng Bắc Bộ còn tồn lại đến ngày nay; Di tích đình Chu Quyến là công trình kiến trúc có quy mô đồ sộ nhất miền Bắc,...

Các đại biểu tham dự Khai hội Tản Viên Sơn Thánh - Xuân Ất Tỵ dâng hương tại đền Hạ.

Bên cạnh đó, trong nhiều năm qua, Viện khảo cổ học Việt Nam đã tổ chức khai quật và phát hiện ra nhiều các hiện vật của các thời kỳ đồ đá, đồ đồng như tại di chỉ khảo cổ học Đồng Dâu (thị trấn Tây Đằng), Gò Mão Sơn (xã Đông Quang), Gò Hện (xã Vạn Thắng), Đồng Chỗ (xã Phú Phương trước kia nay là xã Phú Hồng)… Với những chứng tích ấy, có thể khẳng định Ba Vì là một vùng đất cổ, nơi phát tích của người Việt - Mường, có truyền thống văn hoá lâu đời, độc đáo đã tồn tại hàng nghìn năm về trước, là minh chứng đáng tự hào về mảnh đất Ba Vì địa linh nhân kiệt.

Xác định “Di sản văn hoá là tài sản vô giá, gắn kết cộng đồng dân tộc, là cốt lõi của bản sắc dân tộc, là cơ sở để sáng tạo ra những giá trị văn hoá”, trong nhiều năm qua (năm nay là năm thứ 17), Chính quyền và Nhân dân các dân tộc huyện Ba Vì đã kiên trì, duy trì, bảo tồn và tổ chức Lễ hội Tản Viên Sơn Thánh tại cụm di tích lịch sử văn hóa quốc gia đền Thượng, đền Trung, đền Hạ với mong muốn những giá trị văn hóa của lễ hội Tản Viên Sơn Thánh, những phong tục tập quán của Ba Vì được bảo tồn và lan tỏa mạnh mẽ, rộng rãi khắp quốc gia, trên toàn thế giới, đồng thời giáo dục truyền thống yêu nước cho lớp lớp các thế hệ hôm nay và mai sau..

Lãnh đạo huyện Ba Vì dâng hương tại đền Hạ.

Đổi mới tổ chức, quảng bá hình ảnh du lịch Ba Vì

Phó Chủ tịch UBND huyện Ba Vì Nguyễn Đức Anh cho biết thêm, huyện Ba Vì không chỉ được biết đến là vùng văn hóa cổ với bề dày truyền thống văn hóa mà còn được biết đến là một vùng sinh thái, nông nghiệp đa dạng và phong phú. Với hơn 100 khu điểm, cơ sở du lịch tiêu biểu như: Vườn quốc gia Ba Vì, Khu di tích K9 Đá Chông; du lịch Ao Vua, Thiên Sơn – Suối Ngà, Tản Đà resort, Trang trại đồng quê…với các sản phẩm du lịch tâm linh, du lịch sinh thái – nghỉ dưỡng, du lịch học đường, trải nghiệm nông nghiệp, trải nghiệm văn hóa và chăm sóc sức khỏe, và trên 150 sản phẩm thương hiệu, nhãn hiệu tập thể và sản phẩm OCOP có chất lượng như: sữa Ba Vì và các sản phẩm, chế phẩm từ sữa; chè búp khô Ba Vì, gà đồi - mật ong, Miến rong, Tố Tâm chay…., đã tạo nên một vùng tài nguyên cho phát triển du lịch.

Lãnh đạo UBND TP và huyện Ba Vì, đại biểu bấm nút khai trương du lịch Ba Vì năm 2025. Ảnh: N.M.

Những năm sau đại dịch Covid-19, du lịch Ba Vì đang từng bước khởi sắc. Năm 2024, theo thống kê các khu điểm và cơ sở du lịch đón 2,8 triệu lượt khách, doanh thu trên 430 tỷ đồng. Có những khu điểm du lịch quy mô nhỏ nhưng bám sát thị hiếu và nhu cầu khách hàng nên đã thu hút lượng lớn du khách đến trải nghiệm chăm sóc sức khỏe, ẩm thực và trải nghiệm văn hóa cộng đồng như Bản Miền - xã Ba Vì….

Năm 2025, huyện Ba Vì phấn đấu hoàn thành quy hoạch vùng huyện, trong đó coi trọng các phân khu phát triển du lịch để thu hút đầu tư và phát huy tiềm năng du lịch của huyện. Sau lễ khai trương, huyện khuyến khích và đề nghị các đơn vị du lịch đổi mới, tổ chức các hoạt động khai trương, giới thiệu sản phẩm mới, quảng bá hình ảnh du lịch trên địa bàn để du lịch Ba Vì thực sự phát triển xứng tầm với những gì thiên nhiên ban tặng, xứng đáng với nét đẹp của vùng quê giàu truyền thống lịch sử và anh hùng cách mạng.

Khai hội Tản Viên Sơn Thánh - Xuân Giáp Thìn và khai trương du lịch huyện Ba Vì Sáng 23/2, tại đền Hạ thuộc xã Minh Quang, huyện Ba Vì, Hà Nội đã diễn ra Lễ khai hội Tản Viên Sơn Thánh - ...