Hội đồng tư vấn án lệ cho ý kiến các dự thảo án lệ

Một phiên tòa dân sự. Ảnh minh hoạ

Phiên họp do đồng chí Nguyễn Hòa Bình, Ủy viên Bộ Chính trị, Chánh án TAND TC, Chủ tịch Hội đồng tư vấn án lệ chủ trì. Báo cáo về dự thảo án lệ, đại diện Vụ Pháp chế và quản lý khoa học TAND TC cho biết: Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Chánh án TAND TC về công tác phát triển án lệ, trên cơ sở kết quả nghiên cứu và tiếp nhận các đề xuất án lệ, Vụ Pháp chế và quản lý khoa học đã xây dựng 14 dự thảo án lệ đưa ra xin ý kiến các chuyên gia, nhà khoa học, nhà hoạt động thực tiễn tại Hội thảo lấy ý kiến đối với các dự thảo án lệ, tổ chức tại Hà Nội ngày 26/5/2022. Theo đó, các ý kiến đề nghị lựa chọn 11/14 dự thảo án lệ vì có đủ tiêu chí đạt yêu cầu.

Tại phiên họp, các thành viên Hội đồng tư vấn án lệ tiếp tục thảo luận, đóng góp ý kiến về 11 dự thảo án lệ này và 3 dự thảo án lệ có dự kiến rút để từ đó tiếp tục chỉnh lý, hoàn thiện các dự thảo; đảm bảo các bản án, quyết định được lựa chọn, phát triển thành án lệ phải thực sự chất lượng, có tính chuẩn mực, có giá trị hướng dẫn áp dụng thống nhất pháp luật trong xét xử.

Hội đồng tư vấn cho ý kiến đối với 1 dự thảo án lệ hình sự, 1 hành chính, 2 dự thảo án lệ kinh doanh thương mại, 4 dự thảo án lệ lĩnh vực hôn nhân gia đình, 3 dự thảo án lệ dân sự và 3 dự thảo án lệ đề nghị rút. Các thành viên Hội đồng Tư vấn án lệ thống nhất lựa chọn 5 dự thảo án lệ sau:

- Dự thảo án lệ số 07 về việc hủy kết hôn trái pháp luật (Quyết định giám đốc thẩm số 04/2021/HNGĐ-GĐT ngày 7/7/2021 của Hội đồng Thẩm phán TAND TC về việc dân sự “Yêu cầu hủy hôn nhân trái pháp luật”; người yêu cầu là bà Nguyễn Thị S, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan gồm 3 người).

Giải pháp pháp lý trường hợp này, tòa án phải xác định quan hệ hôn nhân đầu tiên là hôn nhân thực tế và việc đăng ký kết hôn với người khác tại cơ quan Nhà nước có thẩm quyền của Việt Nam là trái pháp luật. Tòa án chấp nhận yêu cầu hủy kết hôn trái pháp luật.

- Dự thảo án lệ số 09 về xác định quyền nuôi con dưới 36 tháng tuổi trong trường hợp mẹ không trực tiếp chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con (Quyết định giám đốc thẩm số 01/2019/HNGĐ-GĐT ngày 27/2/2019 của TAND cấp cao tại Đà Nẵng về vụ án hôn nhân gia đình “Ly hôn, tranh chấp về nuôi con” giữa nguyên đơn là chị Phạm Thị Kiều K với bị đơn là anh Nguyễn Hữu P).

Giải pháp pháp lý trường hợp này, tòa án phải tiếp tục giao con dưới 36 tháng tuổi cho người cha trực tiếp nuôi dưỡng, chăm sóc.

- Dự thảo án lệ số 12 về căn cứ để xét lại bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của tòa án theo thủ tục tái thẩm (Quyết định tái thẩm số 01/2018/DS-TT ngày 13/3/2018 của Hội đồng Thẩm phán TAND TC về vụ án “Yêu cầu chia tài sản chung và tranh chấp thừa kế” giữa nguyên đơn là cụ Dương Thế X với bị đơn là bà Dương Thị Bích V).

Giải pháp pháp lý trường hợp này, tòa án phải xác định đây là căn cứ để xét lại bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của tòa án theo thủ tục tái thẩm.

- Dự thảo án lệ số 13 về công nhận hiệu lực của hợp đồng vi phạm điều kiện về hình thức (Bản án số 16/2019/DS-PT ngày 19/3/2019 của TAND tỉnh Quảng Ngãi về vụ án “Tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất” giữa nguyên đơn là ông Võ Sĩ M với bị đơn là ông Đoàn C).

Giải pháp pháp lý trong trường hợp này, tòa án công nhận hiệu lực của hợp đồng, các bên không phải làm thủ tục chuyển nhượng và bên chuyển nhượng được liên hệ cơ quan Nhà nước có thẩm quyền để được công nhận quyền sử dụng đất theo bản án đã có hiệu lực pháp luật.

- Dự thảo án lệ số 14 về việc giải quyết tranh chấp di dời mồ mả (Bản án dân sự sơ thẩm số 33/2019/DS-ST ngày 18/11/2019 của TAND huyện Châu Thành, tỉnh Kiên Giang về vụ án “Tranh chấp yêu cầu chấm dứt hành vi ngăn cản di dời mồ mả” giữa nguyên đơn là bà Trần Thị Thu V với bị đơn là anh Vương Minh T, anh Vương Minh H).

Giải pháp pháp lý trường hợp này, tòa án phải xác định người vợ có quyền di dời mồ mả của chồng để quản lý, chăm sóc.

Trên cơ sở ý kiến góp ý của các thành viên Hội đồng tư vấn án lệ, Vụ Pháp chế và quản lý khoa học khẩn trương nghiên cứu, tiếp thu, chỉnh lý 5 dự thảo án lệ nêu trên để trình Hội đồng Thẩm phán TAND TC xem xét tại phiên họp toàn thể.

	Bài 1: Từ việc tranh chấp về thừa kế tài sản
	Bài cuối: Chưa đánh giá đúng và toàn diện các tài liệu, chứng cứ