Hoàn thiện khung pháp lý thúc đẩy chuyển đổi số trong kinh doanh bảo hiểm

Chủ trì phiên thảo luận tổ tại Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội có Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Bùi Thị Minh Hoài - Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội; Chủ tịch HĐND TP Hà Nội Nguyễn Ngọc Tuấn - Phó Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội; Phó Chủ tịch HĐND TP Phạm Thị Thanh Mai - Phó Trưởng đoàn Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội. Ảnh: Hồng Thái

Chủ trì phiên thảo luận tổ tại Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội có Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Bùi Thị Minh Hoài - Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội; Chủ tịch HĐND TP Hà Nội Nguyễn Ngọc Tuấn - Phó Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội; Phó Chủ tịch HĐND TP Phạm Thị Thanh Mai - Phó Trưởng đoàn Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội.

Chuyển đổi số - yêu cầu tất yếu của ngành bảo hiểm

Phát biểu thảo luận về Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm, đại biểu Quốc hội Tạ Đình Thi cho rằng, cần thể chế hóa xu hướng tất yếu - ứng dụng khoa học, công nghệ và chuyển đổi số trong lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm.

Theo đại biểu, trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ, ngành bảo hiểm không thể đứng ngoài xu thế chung. Chuyển đổi số giúp doanh nghiệp bảo hiểm nâng cao hiệu quả hoạt động, tối ưu chi phí, phát triển sản phẩm mới, tăng trải nghiệm khách hàng và đảm bảo tính minh bạch, an toàn của hệ thống. Tuy nhiên, nội dung này trong dự thảo Luật hiện còn “khiêm tốn”, chưa được thể chế hóa rõ ràng và mạnh mẽ.

Đại biểu Tạ Đình Thi nêu bốn nhóm đề xuất cụ thể: Thứ nhất, cần bổ sung quy định về “Bảo hiểm công nghệ” và “Kinh doanh bảo hiểm số”, với các định nghĩa và khung pháp lý cho mô hình bảo hiểm mới như bảo hiểm theo yêu cầu, bảo hiểm dựa trên hành vi người dùng, hay bảo hiểm chia sẻ. Việc này sẽ tạo sân chơi bình đẳng, khuyến khích đổi mới sáng tạo và bảo vệ quyền lợi của các bên tham gia.

Đại biểu Quốc hội Tạ Đình Thi cho rằng, cần thể chế hóa xu hướng tất yếu - ứng dụng khoa học, công nghệ và chuyển đổi số trong lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm. Ảnh: Quochoi.vn

Thứ hai, cần có quy định cụ thể về sử dụng và bảo vệ dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo trong kinh doanh bảo hiểm. Luật phải làm rõ nguyên tắc sử dụng dữ liệu, đảm bảo tuân thủ Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân, tránh phân biệt đối xử khi định phí bảo hiểm bằng AI, đồng thời yêu cầu minh bạch thuật toán được sử dụng.

Thứ ba, cần thể chế hóa việc ứng dụng công nghệ trong quản trị, điều hành và giám sát. Với doanh nghiệp, khuyến khích dùng nền tảng số để quản lý hợp đồng, giải quyết bồi thường nhanh chóng, minh bạch (như ứng dụng blockchain, hợp đồng thông minh), đồng thời quy định rõ yêu cầu về an ninh mạng. Với cơ quan quản lý, cần cho phép ứng dụng công nghệ giám sát nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và giám sát an toàn tài chính theo thời gian thực.

Thứ tư, đại biểu đề nghị quy định khuôn khổ thí điểm cho các mô hình bảo hiểm ứng dụng công nghệ mới, giúp doanh nghiệp, thử nghiệm sản phẩm trong phạm vi kiểm soát, qua đó hỗ trợ cơ quan quản lý hoàn thiện khung pháp lý phù hợp.

“Hoàn thiện khung pháp lý cho chuyển đổi số sẽ là chìa khóa giúp ngành bảo hiểm Việt Nam phát triển bền vững, minh bạch và hội nhập sâu hơn với thế giới” - đại biểu nhấn mạnh.

Góp ý vào Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm, đại biểu Quốc hội Đỗ Đức Hồng Hà đề nghị cần hoàn thiện để bảo đảm tính khả thi, minh bạch và thống nhất trong hệ thống pháp luật. Ảnh: Quochoi.vn

Góp ý vào Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm, đại biểu Quốc hội Đỗ Đức Hồng Hà đề nghị, hoàn thiện để bảo đảm tính khả thi, minh bạch và thống nhất trong hệ thống pháp luật.

Thứ nhất, về tiêu chuẩn của Giám đốc, Tổng Giám đốc doanh nghiệp bảo hiểm - đây là vị trí quản lý, điều hành quan trọng nhất của doanh nghiệp, ảnh hưởng trực tiếp đến an toàn tài chính và quyền lợi khách hàng. Dự thảo hiện quy định người giữ chức vụ này phải có bằng đại học trở lên về chuyên ngành bảo hiểm; nếu không có thì phải có bằng đại học chuyên ngành khác có “môn học về bảo hiểm” hoặc “chứng chỉ bảo hiểm”. Theo đại biểu, quy định “có môn học về bảo hiểm” là chung chung, không định lượng được, bởi “một môn học duy nhất không thể đảm bảo kiến thức nền tảng để điều hành một định chế tài chính phức tạp”.

Về thẩm quyền quy định điều kiện kinh doanh môi giới bảo hiểm, đại biểu nhấn mạnh, đây là ngành nghề kinh doanh có điều kiện theo Luật Đầu tư, nên các điều kiện kinh doanh phải được quy định trong Luật, không nên giao toàn bộ cho Chính phủ. Dự thảo hiện bỏ một số điều kiện của luật hiện hành và giao Chính phủ quy định lại là chưa phù hợp nguyên tắc lập pháp. Đại biểu đề nghị: “Luật chỉ nên giao Chính phủ quy định hồ sơ, trình tự, thủ tục, còn các điều kiện kinh doanh cụ thể phải được giữ hoặc sửa đổi ngay trong Luật này.”

Quang cảnh phiên thảo luận tổ của Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội sáng 3/11. Ảnh: Hồng Thái

Xem xét cấp phát vốn ODA cho lĩnh vực y tế, giáo dục công lập

Thảo luận về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quản lý nợ công, đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Cường cho rằng việc xác định các chỉ tiêu an toàn nợ công hiện nay cần được rà soát, làm rõ hơn, đặc biệt là nhóm chỉ tiêu liên quan nợ nước ngoài của quốc gia.

Theo đại biểu, chỉ tiêu “nợ nước ngoài trên GDP” không chỉ phản ánh nợ của Chính phủ mà còn bao gồm cả khoản vay của doanh nghiệp trong nước, doanh nghiệp tư nhân và cả khu vực FDI. Trong khi đó, những khoản vốn FDI thực chất là vốn góp của công ty mẹ ở nước ngoài, có thể rút bất cứ lúc nào, nên tiềm ẩn rủi ro lớn cho cân đối ngoại hối và tỷ giá.

Tương tự, chỉ tiêu “nghĩa vụ trả nợ nước ngoài trên kim ngạch xuất khẩu” cũng chưa phản ánh đúng thực tế, bởi xuất khẩu là hoạt động của doanh nghiệp, không phải nghĩa vụ trả nợ của Nhà nước. Theo đại biểu, hai chỉ tiêu này mang tính tham khảo, không nên coi là tiêu chí cứng trong kiểm soát nợ công, vì nhiều quốc gia khác cũng không áp dụng cách tính này.

Đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Cường. Ảnh: Quochoi.vn

Về kế hoạch vay - trả nợ công, đại biểu Hoàng Văn Cường cho rằng, hiện nay quy định kế hoạch 5 năm là chưa đủ. “Nợ công thường có kỳ hạn 10 năm, thậm chí dài hơn. Nếu chỉ tính trong 5 năm thì giai đoạn đầu gần như chưa phải trả nợ, tạo cảm giác an toàn giả tạo. Đến 5 năm sau, nghĩa vụ trả nợ dồn lại rất lớn, gây áp lực ngân sách” - đại biểu phân tích. Vì vậy, cần dự báo nghĩa vụ trả nợ ít nhất 10 năm để đảm bảo tính bền vững.

Thảo luận về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quản lý nợ công, đại biểu Quốc hội Lê Quân - Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo cho rằng, cần cân nhắc việc cấp phát vốn ODA đối với các đơn vị sự nghiệp công lập, đặc biệt trong lĩnh vực y tế và giáo dục.

Theo đại biểu, thực tế triển khai cho thấy nhiều cơ sở giáo dục, bệnh viện công gặp khó khăn trong việc hoàn trả vốn vay. Nhiều dự án quan trọng phải dừng hoặc bị trả lại, vì các đơn vị không đủ khả năng cân đối nguồn trả nợ. Nguồn thu của khối sự nghiệp chủ yếu từ ngân sách hoặc học phí, trong khi tài sản công lại không được phép khai thác thương mại để tạo nguồn thu trả nợ.

Đại biểu dẫn ví dụ, như dự án hợp tác với Italia trong lĩnh vực thời trang, do đặc thù không có nguồn thu, nên không thể trích nguồn thu hằng năm để trả nợ. Ban đầu, dự án được quy định phải trả 40%, sau đó giảm còn 10%, nhưng lại yêu cầu trả ngay - gây nhiều khó khăn cho đơn vị thực hiện.

Đại biểu Quốc hội Lê Quân - Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo thảo luận về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quản lý nợ công. Ảnh: Quochoi.vn

“Trong thực tế, nguồn vốn ODA dù là vay hay viện trợ, vẫn là một phần ngân sách nhà nước. Do đó, tôi đề nghị đối với đơn vị sự nghiệp công lập trong lĩnh vực giáo dục và y tế, nên xem xét cấp phát toàn bộ thay vì cho vay lại. Chính phủ cần được giao thẩm quyền quyết định cụ thể tỷ lệ vay lại hoặc cấp phát, phù hợp từng trường hợp” - đại biểu kiến nghị.

Ngoài ra, đại biểu Lê Quân cũng đề nghị bỏ quy định yêu cầu tài sản đảm bảo khi đơn vị công lập vay lại vốn ODA. “Hiện nay, quy định tài sản đảm bảo không được hình thành từ nguồn ngân sách nhà nước là bất khả thi, bởi gần như toàn bộ tài sản của đơn vị sự nghiệp công đều có nguồn gốc từ ngân sách. Chúng tôi từng phải “lách” bằng cách dùng chính tài sản hình thành từ vốn vay để thế chấp lại — điều này không hợp lý” - đại biểu nói.

Từ thực tiễn triển khai, đại biểu Lê Quân đề nghị Luật quy định rõ, với đơn vị sự nghiệp công lập trong lĩnh vực giáo dục và y tế, vốn ODA nên được cấp phát thay vì cho vay lại, đồng thời bỏ quy định về tài sản đảm bảo. Việc này sẽ giúp tháo gỡ vướng mắc, đảm bảo hiệu quả sử dụng vốn vay, phù hợp với đặc thù hoạt động công lập.

	Kỳ họp thứ 10 Quốc hội khoá XV bắt đầu tuần làm việc thứ 2, thảo luận nhiều dự thảo Luật và tình hình kinh tế - xã hội
	Đại biểu Quốc hội đề nghị xây dựng bộ sách giáo khoa có thể tái sử dụng trong nhiều năm
	Trình Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của 10 luật liên quan đến an ninh, trật tự sau sắp xếp tổ chức bộ máy