Dồn lực để xây nhà ở xã hội

Nhà ở xã hội, Khu đô thị Đặng Xá, huyện Gia Lâm, TP Hà Nội. Ảnh: Phạm Hùng

Hoàn thành 8 dự án NƠXH trong năm 2025

Theo tính toán, giá bất động sản ở Việt Nam so với thu nhập trung bình của người dân phải mất khoảng 23,5 năm thu nhập mới mua được một căn nhà giá trung bình, trong khi đó bình quân của thế giới là 14,5 năm. Giá nhà leo thang khiến nhiều gia đình gần như mất đi cơ hội sở hữu nhà tại TP. Trong bối cảnh đó, từ cuối năm 2024 đến nay, chủ trương phát triển NƠXH được Đảng, Chính phủ dành sự quan tâm đặc biệt, cùng các chỉ đạo thường xuyên, liên tục.

Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Dương Đức Tuấn cho biết, tính đến hết 2024, Hà Nội đã hoàn thành 11.330 căn hộ và đưa vào sử dụng. Trong năm 2025 tiếp tục hoàn thành 8 dự án đầu tư với khoảng 4.670 căn, đáp ứng theo chỉ tiêu giao tại Quyết định 444 của Thủ tướng Chính phủ vừa qua. TP cũng đã khởi công một khu vực NƠXH tại khu vực Kim Chung, huyện Đông Anh với quy mô 1.200 căn. Ngay trong năm 2025 sẽ tiếp tục khởi công 5 dự án với quy mô 10.220 căn hộ, đồng thời sẽ chấp thuận chủ đầu tư mới với khoảng 6 dự án đầu tư, quy mô khoảng 10.500 căn hộ. Giai đoạn 2026 - 2030 sắp tới, theo chỉ tiêu giao là 37.500 căn, TP Hà Nội cũng chuẩn bị 5 dự án, sẽ có khoảng 57.170 căn hộ đáp ứng các chỉ tiêu được giao.

May mắn được nhận căn hộ tại dự án NƠXH NHS Trung Văn từ trước Tết Nguyên đán, anh Nguyễn Thanh Phong chia sẻ, anh đã lăn lộn trên TP cả chục năm nay. Đây là năm đầu tiên anh được đón Tết ở căn hộ riêng của mình. Anh và mọi người trong gia đình thấy thực sự may mắn. “Việc tiếp cận các dự án NƠXH đã khó, việc làm thủ tục theo quy định đến hay khi bốc thăm căn hộ còn căng thẳng hơn… khiến tôi càng ý thức rằng, gia đình tôi cực kỳ may mắn. Nếu không có chính sách nhân văn này, không biết đến bao giờ gia đình tôi mới có nhà để ở” – anh Nguyễn Thanh Phong bày tỏ.

So với thời điểm giữa năm 2023 tới nay, mặt bằng giá nhà chung cư Hà Nội đã tăng tới 30%, có nơi thậm chí tăng 50%. Bởi vậy, những căn NƠXH có giá bán 19,5 triệu đồng/m2, được xem của hiếm trên thị trường.

Ưu tiên xây dựng nhà ở xã hội trước nhà thương mại

ỠH trước heo số liệu của Bộ Xây dựng, trong giai đoạn từ năm 2021 đến nay, trên địa bàn cả nước có 655 dự án NƠXH được triển khai với quy mô 593.428 căn. Trong số 655 dự án được triển khai không thấy nhắc đến có bao nhiêu dự án được hoàn thành và đến được với người thu nhập thấp. Bộ Xây dựng cũng cho biết, riêng trong năm 2024, cả nước có 28 dự án với quy mô 20.284 căn đã hoàn thành; có 23 dự án với quy mô 25.399 căn đã được cấp phép, khởi công xây dựng; số lượng dự án được chấp thuận chủ trương đầu tư là 113 dự án, tương đương 142.450 căn. Đây được coi là những con số đáng mong chờ, nhưng bao giờ hoàn thành và đến được với người thu nhập thấp thì rất khó nói. Bởi lẽ, trước đây có rất nhiều dự án NƠXH được cấp phép, nhưng có dự án đến cả thập kỷ vẫn chưa hoàn thành.

Những bất cập này được chính Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhắc lại tại Hội nghị toàn quốc tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy phát triển NƠXH. Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, việc phát triển NƠXH đã được bàn nhiều, nhưng công tác triển khai hiệu quả chưa cao. Thủ tướng hoan nghênh một số địa phương vừa qua đã khởi công các dự án NƠXH lớn, song Thủ tướng bày tỏ trăn trở khi "đất trong tay chúng ta, tiền có thể huy động, cơ chế, chính sách, thủ tục do ta mà việc xây dựng NƠXH không chuyển biến hoặc chuyển biến rất chậm".

Thủ tướng cũng chỉ ra nhiều bất cập, đặc biệt về thủ tục, Thủ tướng cho rằng cần tạo cơ chế, chính sách, kêu gọi DN làm một cách nhanh chóng, cắt giảm thủ tục, với tinh thần vì dân, vì nước. Thủ tướng cũng lưu ý, NƠXH không có nghĩa là làm ở những chỗ đất "đầu thừa đuôi thẹo", những nơi "khỉ ho cò gáy", không làm được nhà ở thương mại thì làm NƠXH. Phải ưu tiên NƠXH trước rồi mới đến nhà ở thương mại. NƠXH phải đầy đủ điều kiện hạ tầng (giao thông, y tế, giáo dục, thể thao, xã hội, môi trường…) như nhà ở thương mại, nhưng chỉ khác là Nhà nước có các chính sách hỗ trợ.

Chuẩn hóa thủ tục về nhà ở xã hội

Theo đại diện Tổng Công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị (HUD), qua quá trình triển khai thực tiễn về đầu tư xây dựng NƠXH, HUD gặp những khó khăn. Vị này cho biết, có những dự án NƠXH khi hoàn thiện hạ tầng bên trong nội khu lại thiếu, chậm được kết nối với hạ tầng khu vực. Thực tế khi sử dụng nguồn vốn địa phương để hỗ trợ về chi phí giải phóng mặt bằng, chi phí đầu tư hạ tầng kỹ thuật và đấu nối hạ tầng kỹ thuật chưa có hướng dẫn cụ thể, có nguy cơ bị coi là dự án đầu tư công và phải thực hiện theo Luật Đầu tư công sẽ rất khó triển khai.

Bên cạnh đó, còn có những vướng mắc trong việc áp dụng cơ chế ưu đãi miễn tiền sử dụng đất đối với các dự án NƠXH được phê duyệt trước Luật Nhà số 27/2023-QH15. Vị này cũng cho biết, hiện nay, quy định về trình tự thủ tục, thời gian để phát triển một dự án NƠXH là khá lớn, đây cũng là những khó khăn cơ bản làm giảm “nhiệt huyết” của DN khi thực hiện NƠXH.

Nhìn nhận những khó khăn trong thời gian qua khi thực hiện NƠXH, GS.TS Hoàng Văn Cường (đại biểu Quốc hội, đoàn Đại biểu Quốc hội TP

Hà Nội) cũng cho rằng, Chính phủ cần xem xét và đơn giản hóa các thủ tục hành chính liên quan đến phát triển NƠXH. “Tôi cho rằng, với NƠXH, chúng ta hoàn toàn có thể chuẩn hóa quy trình giải quyết thủ tục và ấn định thời gian xử lý cụ thể. Điều này sẽ giúp tránh tình trạng kéo dài không cần thiết, đồng thời giảm bớt gánh nặng hành chính cho DN” – GS.TS Hoàng Văn Cường nói.

Cũng theo GS.TS Hoàng Văn Cường, hiện tại, các dự án NƠXH chưa phải đối mặt với quá nhiều cạnh tranh. Tuy nhiên, trong trường hợp có nhiều DN cùng đăng ký thực hiện một dự án, cần xây dựng tiêu chí lựa chọn nhà thầu minh bạch và hiệu quả. Tiêu chí quan trọng nhất nên là thời gian hoàn thành dự án, thay vì chỉ tập trung vào yếu tố chi phí. DN nào cam kết và chứng minh được khả năng hoàn thành dự án sớm, đúng tiến độ nên được ưu tiên lựa chọn. Cách tiếp cận này không chỉ thúc đẩy tiến độ triển khai NƠXH mà còn bảo đảm hiệu quả thực hiện, mang lại lợi ích thiết thực cho người dân và xã hội.

	Nghiên cứu thành lập Quỹ Nhà ở quốc gia để phát triển nhà ở giá rẻ
	Thủ tướng chỉ đạo 10 nhóm nhiệm vụ, giải pháp đột phá cho nhà ở xã hội