Đề xuất giảm lãi suất cho vay mua nhà ở xã hội xuống 3 - 4,8%

Từ 1/8/2024 điều kiện mua nhà ở xã hội hiện hành mở ra rất nhiều so với quy định cũ. Ảnh: H.Y

Nghị định số 100/2024 quy định chi tiết một số điều của Luật Nhà ở về phát triển và quản lý nhà ở xã hội đã chính thức có hiệu lực thi hành từ ngày 1/8/2024. Trong đó, một số quy định mới liên quan đến cho vay nhà ở xã hội do Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) thực hiện so với trước đây, gồm: đối tượng vay vốn được mở rộng hơn; nhiều điều kiện vay vốn để mua, thuê mua nhà ở xã hội, nhà ở cho lực lượng vũ trang Nhân dân được lược giảm bớt; điều chỉnh mức cho vay đối với xây dựng hoặc cải tạo, sửa chữa nhà ở.

Cũng tại Nghị định này quy định lãi suất cho vay bằng lãi suất cho vay đối với hộ nghèo do Thủ tướng Chính phủ quy định trong từng thời kỳ, lãi suất nợ quá hạn bằng 130% lãi suất cho vay. Như vậy, với mức lãi suất quy định đối với cho vay hộ nghèo hiện nay là 6,6%/năm, lãi suất cho vay mua và thuê nhà ở xã hội tại NHCSXH được điều chỉnh tăng thêm 1,8%/năm so với trước.

Xoay quanh việc điều chỉnh này, Hiệp hội Bất động sản TP Hồ Chí Minh (HoREA) cho rằng, việc điều chỉnh mức tăng như trên là chưa phù hợp với bản chất của khoản vay nhà ở xã hội. Mức lãi suất 6,6% không chỉ tăng 1,37 lần với trước đây mà còn cao hơn lãi suất vay 5% của gói 30.000 tỷ đồng.

Chủ tịch HoREA Lê Hoàng Châu cho rằng nhiều người mua nhà ở xã hội sẽ phải đối mặt áp lực trả lãi vay hàng tháng vượt dự kiến. Do đó, HoREA đề xuất điều chỉnh giảm lãi suất cho vay xuống 3 - 4,8% mỗi năm; giữ nguyên mức lãi vay 4,8% mỗi năm với khoản vay mua nhà ở xã hội tại NHCSXH để tạo sự ổn định, nhất là trong lúc người mua nhà còn đang khó khăn.

Ông Lê Hoàng Châu cho rằng bản chất của khoản vay khi thuê, mua nhà ở xã hội thông qua NHCSXH mang tính trung, dài hạn đến 25 năm, khác với khoản vay ưu đãi dành cho hộ nghèo chỉ khoảng 3 năm trở lại. Việc áp dụng lãi suất vay trung, dài hạn giống như khoản vay cho vay hộ nghèo sẽ làm cho người vay bất an, bởi lãi suất có thể tiếp tục thay đổi, thậm chí điều chỉnh hằng năm.

Hơn nữa, đối tượng người mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội tại khu vực đô thị là nơi tập trung dân cư với mật độ cao, hoạt động chủ yếu trên lĩnh vực phi nông nghiệp nên có tính đặc thù về an sinh xã hội.

Do đó, HoREA cho rằng cần thiết kế các chính sách phù hợp, trong đó có chính sách ưu đãi tín dụng hợp lý, sát với thực tế để không cào bằng chính sách giữa đối tượng hưởng chính sách về nhà ở xã hội tại khu vực đô thị với hộ nghèo theo chuẩn quy định trong từng thời kỳ.

Theo Bộ Xây dựng, báo cáo mới nhất của các địa phương cho thấy, từ 2021 đến nay, cả nước có 619 dự án nhà ở xã hội được triển khai với quy mô hơn 561.800 căn. Trong đó, 79 dự án hoàn thành cung cấp khoảng 40.700 căn hộ. Số này chỉ bằng 7,2% quy mô các dự án được triển khai.

Người mua nhà ở xã hội hiện có thể tiếp cận vốn vay ưu đãi theo ba kênh, gồm: vay từ NHCSXH với mức lãi vay trước 1/8 là 4,8% một năm, sau 1/8 là 6,6%/năm; vay từ gói tín dụng 120.000 tỷ đồng với lãi suất thấp hơn lãi thương mại của bốn ngân hàng thương mại nhà nước 1,5 - 2%; các chương trình về nhà ở cho các đối tượng chính sách.

Về triển khai thực hiện gói tín dụng 120.000 tỷ đồng cho vay nhà ở xã hội, theo Bộ Xây dựng, hiện nay, ngoài 4 ngân hàng thương mại cổ phần nhà nước gồm BIDV, Vietinbank, Agribank, Vietcombank đã có thêm Ngân hàng Tiên Phong (TPbank) và VPBank đã có văn bản đăng ký tham gia chương trình với số tiền đăng ký của mỗi ngân hàng là 5.000 tỷ đồng.

Về tiến độ giải ngân, theo Bộ Xây dựng, đến hết quý 2/2024, các ngân hàng thương mại đã giải ngân với số tiền là 1.234 tỷ đồng bao gồm: 1.202 tỷ đồng cho chủ đầu tư tại 12 dự án; 32 tỷ đồng cho người mua nhà tại 5 dự án.

Hiện mới có 32/63 UBND tỉnh gửi văn bản hoặc công bố trên cổng thông tin điện tử về danh mục dự án tham gia chương trình với 73 dự án. Trong đó Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Bắc Ninh, Bình Định mỗi tỉnh đã công bố có từ 5 - 6 dự án.

Nhìn chung quy định về điều kiện mua nhà ở xã hội hiện hành mở ra rất nhiều so với quy định cũ. Theo quy định của Chính phủ từ 1/8/2024, người thuộc diện mua nhà ở xã hội có thu nhập không quá 15 triệu đồng/tháng, hộ gia đình thu nhập không quá 30 triệu đồng/tháng sẽ được vay vốn ưu đãi để thuê, mua nhà ở xã hội.

Chấm dứt dự án sau 20 năm “đắp chiếu” trên “đất vàng” Mỹ Đình