Cần có quy định kiểm soát giá trần với nhà thầu cung cấp dịch vụ phi tư vấn

Các Đại biểu Quốc hội tham gia đóng góp ý kiến vào Dự án Luật đấu thầu (sửa đổi).

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Lê Quang Mạnh cho biết tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo cơ quan thẩm tra phối hợp chặt chẽ với cơ quan soạn thảo và các cơ quan hữu quan bám sát mục tiêu, yêu cầu sửa đổi luật để hoàn thiện dự thảo Luật theo hướng: Rà soát, chỉnh lý phạm vi, đối tượng áp dụng luật, quy trình, thủ tục lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất giữa quy định của Luật Đấu thầu với các luật có liên quan; Rà soát quy trình, giảm thời gian đấu thầu, cải cách thủ tục hành chính, đẩy mạnh áp dụng đấu thầu qua mạng; Tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong hoạt động đấu thầu, đặc biệt là vướng mắc trong đấu thầu mua sắm thuốc, hóa chất, vật tư y tế thời gian qua; Quy định rõ các hành vi bị cấm, các ưu đãi đối với doanh nghiệp trong nước, nâng cao tính cạnh tranh, công khai, minh bạch, hiệu quả kinh tế trong hoạt động đấu thầu…

Tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội chỉ đạo Cơ quan thẩm tra dự án Luật Đất đai (sửa đổi) và các cơ quan liên quan tiếp tục rà soát, nghiên cứu hoàn thiện quy định của dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) về các trường hợp, điều kiện tổ chức đấu thầu, đấu giá quyền sử dụng đất cũng như cơ chế bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư… để bảo đảm tính khả thi, thống nhất và đồng bộ trong hệ thống pháp luật.

Cần có quy định kiểm soát giá trần với nhà thầu cung cấp dịch vụ phi tư vấn

Ngoài ra, hiện chưa có quy định kiểm soát giá trần với nhà thầu cung cấp dịch vụ phi tư vấn, mua sắm hàng hóa, xây lắp, hỗn hợp. Đại biểu cho rằng, đây là một trong những bất cập thời gian qua, đề nghị Ban soạn thảo quy định rõ nội dung để có sự thống nhất, đồng thời cần giải thích từ ngữ “giá đề nghị trúng thầu” là như thế nào.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Đấu thầu (sửa đổi).

Về giá chào hàng cạnh tranh tại Điều 24, đại biểu đề nghị bổ sung gói thầu hỗn hợp với giá gói thầu không quá 5 tỷ đồng vào trường hợp mà được áp dụng hình thức chào hàng cạnh tranh.

Đại biểu đề nghị làm rõ một số nội dung vấn đề liên quan đến quy định này. Cụ thể, nếu các bệnh viện vay vốn thì các hoạt động liên quan đến vốn vay có phải đấu thầu hay không? Nếu bệnh viện sử dụng vốn để thuê thêm trụ sở mua các thiết bị, thiết bị y tế chuyên dùng đặc thù như máy xạ trị gia tốc điều trị ung thư… thì các dịch vụ này có thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật Đấu thầu (sửa đổi) hay không? Đại biểu cho rằng, trong trường hợp này, nếu đấu thầu thì sẽ không phù hợp với đặc thù của ngành y tế, đặc biệt là khi đơn vị đang hoạt động tự chủ.

Bên cạnh đó, tại Điều 23 quy định về chỉ định thầu. Điểm c, Khoản 1 có nêu các trường hợp được áp dụng chỉ định thầu đối với các gói thầu mua sắm thuốc, hóa chất, thiết bị y tế, vật tư y tế để cấp cứu người bệnh theo quy định của Luật khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi) trong trường hợp cơ sở khám, chữa bệnh không có đủ thuốc, hóa chất, vật tư y tế, được hiểu là khi cơ sở khám bệnh, chữa bệnh không có đủ thuốc, hóa chất, vật tư y tế chỉ được chị định thầu để mua, cấp cứu người bệnh.

Tuy nhiên, trong Luật khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi) không có quy định nào về vấn đề này. Hiện nay dự thảo Luật Đấu thầu (sửa đổi) lại nêu thực hiện theo quy định của Luật khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi). Do vậy đề nghị thay thế cụm từ “cấp cứu người bệnh” thành “trong tình trạng khẩn cấp, cấp bách”. Đồng thời, cần quy định rõ hơn về trường hợp cấp bách trong y tế, cơ quan nào xác định trường cấp bách.

Rà soát, sửa đổi các quy định liên quan đến hủy thầu:

Tham gia các quy định về hủy thầu, đại biểu Nguyễn Văn Huy, Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình cho biết, tại Khoản 4, Điều 17 của dự thảo luật quy định tổ chức, cá nhân vi phạm quy định pháp luật dẫn đến hủy thầu theo quy định tại Điểm c, điểm d Khoản 1 và Điểm c, điểm d Khoản 2 điều này phải đền bù chi phí cho các bên liên quan và bị xử lý theo quy định của pháp luật có liên quan. Dẫn chiếu tới Điều 90 của dự thảo luật và tại khoản 1 Điều 90 của dự thảo luật quy định tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật về đấu thầu của pháp luật có liên quan, tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự trường hợp hành vi vi phạm pháp luật về đấu thầu gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân phải bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật.

Như vậy, đối chiếu nội dung xử phạt trong trường hợp hủy thầu được quy định tại Khoản 4, Điều 17 cũng như tại Khoản 1, Điều 90 có sự trùng lặp. Do vậy, đại biểu đề nghị bỏ Khoản 4, Điều 17 và chỉ cần quy định tại Khoản 1, Điều 90 là đã đầy đủ.

Về hủy thầu đối với lựa chọn nhà đầu tư, dự thảo luật đã tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội và chỉnh lý Điểm b, khoản 2, Điều 17, theo đó, dự thảo luật đã thống kê các trường hợp hủy thầu đối với lựa chọn nhà đầu tư, trong đó có trường hợp quy định tại Điểm b là thay đổi mục tiêu, quy mô, địa điểm, vốn đầu tư, thời hạn thực hiện dự án đầu tư kinh doanh làm thay đổi tiêu chuẩn đánh giá trong hồ sơ mời thầu đã phát hành.

Theo quy định tại Khoản 4, Điều 17 dự thảo luật, trường hợp hủy thầu theo quy định tại Điểm b Khoản 2 các bên liên quan sẽ không được đền bù chi phí, đại biểu cho rằng đây là điểm chưa phù hợp, đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung quy định trong trường hợp này nhà đầu tư cũng được đền bù về chi phí tương tự như đối với các trường hợp tại Điểm c, Điểm d Khoản 2, Điều 17. Trường hợp hủy thầu do lỗi của cơ quan nhà nước gây ra gây thiệt hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, cơ quan nhà nước phải bồi thường thiệt hại theo quy định Luật Trách nhiệm bồi thường nhà nước.

Hiện Dự thảo Luật chưa quy định khoản bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật dân sự hay theo cơ chế riêng của Luật Đấu thầu và trình tự, thủ tục để thực hiện. Vì vậy, đề nghị bổ sung cụ thể về cơ chế, quy trình, thủ tục đền bù chi phí cho các bên liên quan khi hủy thầu.

Cần tạo môi trường bình đẳng giữa các nhà thầu:

Tranh luận với các ý kiến về việc đấu thầu mua sắm tập trung, trước ý kiến của một số đại biểu đề nghị bỏ quy định tại Điểm a Khoản 1 Điều 53 dự thảo Luật quy định: “Trường hợp mua thuốc hiếm, thuốc cần mua số lượng ít thì có thể áp dụng hình thức mua sắm tập trung”, đại biểu Nguyễn Anh Trí, đoàn ĐBQH TP Hà Nội đặt lại câu hỏi nếu bỏ quy định này thì lấy đâu ra thuốc chữa cho bệnh nhân nhất là với những bệnh hiếm, bệnh nhân ở xa…

Đại biểu Nguyễn Anh Trí - Đoàn ĐBQH TP Hà Nội phát biểu tranh luận với các ý kiến về việc đấu thầu mua sắm tập trung.

Đại biểu Nguyễn Anh Trí chia sẻ với kinh nghiệm nhiều năm trong ngành thấm thía điều này khi mà thiếu thuốc điều trị cho bệnh nhân do đấu thầu quá ít nhiều khi nhà cung cấp không bán. Do đó, Bộ Y tế đã có một đơn vị đấu thầu tập trung để đấu thầu hết cho chung cho cả nước. Từ thực tế trên, đại biểu Nguyễn Anh Trí đề nghị giữ quy định này trong luật.

Thảo luận tại phiên họp, đại biểu Nguyễn Hữu Chính, Đoàn ĐBQH TP Hà Nội cho rằng theo quy định về hồ sơ mời thầu tại khoản 1 Điều 44, những nhà thầu có kinh nghiệm thực hiện nhiều hợp đồng trước đó sẽ có lợi thế hơn. Tuy nhiên, để Hội đồng đấu thầu thực hiện thực sự minh bạch, có hiệu quả thì cần tạo ra môi trường bình đẳng giữa các nhà thầu, không nên chỉ hạn chế tập trung lựa chọn nhà thầu, nhà kinh doanh có kinh nghiệm mà hạn chế cơ hội cho các doanh nghiệp trẻ nhưng có sự đầu tư bài bản, hoàn toàn có đủ điều kiện thực hiện tốt gói thầu.

Do vậy, kinh nghiệm đã thực hiện các dự án tương tự trước đó chỉ là một trong những tiêu chí rất nhỏ trong hồ sơ mời thầu; hồ sơ mời thầu cần tập trung vào những yếu tố chính liên quan đến chất lượng, tiến độ, giá cả gói thầu. Trường hợp vẫn lựa chọn yếu tố về uy tín của nhà thầu thì cần có quy định cụ thể, cơ sở, tiêu chí xác định đánh giá uy tín của nhà thầu.

Bên cạnh đó, đại biểu nhận thấy, quy định tại khoản 2 Điều 44 chưa phù hợp bởi xuất xứ hàng hóa không phải là yếu tố tạo nên chất lượng hàng hóa. Tiêu chí đánh giá chất lượng hàng hóa thông thường dựa trên các thông số kỹ thuật, thực tế sử dụng của chính hàng hóa đó. Quy định như vậy có thể dẫn tới việc áp dụng, áp đặt ý chí chủ quan trong quá trình đánh giá, lựa chọn nhà thầu, không bảo đảm tính cạnh tranh lành mạnh trong hoạt động đấu thầu.

Về chỉ định thầu, đại biểu nhất trí với quy định tại Điều 23 dự thảo Luật quy định về các trường hợp được chỉ định thầu, trong đó bổ sung trường hợp gói thầu cung cấp thuốc, hóa chất, thiết bị y tế để cấp cứu người bệnh trong trường hợp cơ sở khám bệnh, chữa bệnh không đủ thuốc, hóa chất, thiết bị y tế.

Gói thầu mua thuốc, thiết bị y tế chỉ duy nhất có một hãng sản xuất trên thị trường do yêu cầu giải pháp công nghệ. Áp dụng chỉ định thầu trong trường hợp này là giải pháp kịp thời đối với các trường hợp cấp bách. Tuy nhiên, để tránh bị lạm dụng, đại biểu cho rằng cần cân nhắc và quy định chi tiết tiêu chí, điều kiện áp dụng, hình thức chỉ định thầu.

Đối với các gói thầu tư vấn, thi công, di dời các công trình hạ tầng kỹ thuật, rà phá bom mìn, vật nổ để phục vụ công tác giải phóng mặt bằng, đại biểu cho rằng cần xem xét kỹ lưỡng có nên đưa trường hợp này áp dụng quy định chỉ định thầu hay không.

Theo đại biểu, việc thi công các công trình hạ tầng kỹ thuật phục vụ công tác giải phóng mặt bằng tương đối phổ biến, không quá phức tạp và cũng không mang tính đặc thù để lựa chọn hình thức chỉ định thầu mà không áp dụng hình thức đấu thầu là không cần thiết.

	Cần có những quy định cụ thể hơn về tổ chức tư vấn định giá đất
	Nhiều đại biểu đặc biệt quan tâm đến các quy định về đấu thầu mua thuốc, vật tư y tế
	Đề nghị loại bỏ các trường hợp chỉ định thầu đối với gói thầu tái định cư