BigDaddy rap vẫn “thô”: Mong manh ranh giới phóng khoáng và phản cảm

Thông điệp bị lấn át bởi cách truyền tải

8 năm sau “Nóng” kết hợp với Hạnh Sino, BigDaddy của “Mẩy thật mẩy” một lần nữa đặt mình vào những tranh cãi liên quan đến vấn đề dung tục trong hình ảnh và ca từ.

Ca khúc gây tranh cãi ngay từ khi mới giới thiệu teaser vì tựa đề nhạy cảm. Ở bản ra mắt chính thức, MV có dòng chữ: “Music video này thích hợp cho người trưởng thành”.

“Mẩy thật mẩy” của BigDaddy thực ra chứa ngụ ý chuyển tải một tinh thần tốt: Đó là tôn trọng quyền lựa chọn của phụ nữ. Bởi vì phụ nữ xứng đáng. Phụ nữ có quyền làm đẹp bằng những cách khác nhau, trong đó có việc phẫu thuật thẩm mỹ. Nghĩa là không cần phải che giấu chuyện “sửa để đẹp” và những người khác giới cũng nên ủng hộ phụ nữ làm điều đó nếu phái đẹp cảm thấy muốn.

Ca khúc của BigDaddy gây tranh cãi vì cả ngôn từ lẫn hình ảnh đều nhiều nhạy cảm (Ảnh từ MV)

Nhưng ngụ ý của tác giả chẳng thể nào khiến khán giả cảm nhận hết được khi mà hình ảnh để chuyển tải thông điệp, ca từ, phần rap của “chính chủ” chỉ gợi lên những điều 18+. Cộng đồng mạng có ý kiến rằng: Họ thấy quá nhiều ngôn từ phóng túng quá đà và đi kèm với đó là không ít hình ảnh nhạy cảm. Nhiều động tác và vũ đạo phản ảnh chủ đề tình dục hơn là tôn trọng phụ nữ.

Nhìn vào chặng đường đã đi của BigDaddy, đây không phải lần đầu tiên nam rapper gây tranh cãi với ca khúc bị nhiều ý kiến cho là nhạy cảm, dung tục. Trước đó, năm 2013, BigDaddy cũng có bài “Nóng” kết hợp cùng Hạnh Sino. Bài này nhận ý kiến trái chiều, bị chê bai về chủ đề, cách khai thác.

Tinh thần của được truyền tải mạnh mẽ nhất qua lời rap, nhưng nếu chỉ nghe những đoạn như: “Em ghét mùa đông vì em nóng bỏng và luôn hở hở hang hang…” và đủ các đoạn còn “mạnh độ” hơn nữa thì BigDaddy khó trách khán giả phản ứng.

Đừng mặc định rap chỉ luôn là phóng túng

Rap thường được hiểu là một thể loại với nhiều cá tính, nổi loạn và phóng khoáng hơn các thể loại nhạc khác. Và lâu nay, người ta vẫn “mặc nhiên” nghĩ: Nhạc rap luôn bao hàm trong đó sự phóng túng, sự nổi loạn.

Nhìn vào các bản rap Mỹ - người ta có thể thấy những gì phóng túng nhất, thoải mái nhất, có khi là những thứ gì đó phản ánh sự “bụi bặm, trần trụi” của cuộc sống. Những hình ảnh sexy, gợi cảm, những từ lóng, những cuộc công kích, những chủ đề gai góc, tình dục cũng được đưa vào sản phẩm âm nhạc khá thường xuyên.

Nhưng, các nghệ sĩ kể cả thế giới và trong nước đều khẳng định: Tinh thần của rap là thông điệp, sự phóng túng, không đồng nhất với bản chất của rap. Theo rapper Hà Lê, bản chất của rap là dựa trên nền tảng của tinh thần hòa bình, công bằng, tình yêu và hạnh phúc.

Và có một điều mà đôi lúc sự tranh cãi sẽ không đi đến đâu, nếu không đặt trong bối cảnh văn hóa của sản phẩm ấy. Mọi tác phẩm nghệ thuật, đều phải đặt trong sự đánh giá mà bối cảnh văn hóa sản phẩm đó sinh ra. Rap có lịch sử sinh ra từ những khu ổ chuột Mỹ, trong bối cảnh xã hội khi đó phức tạp, nhiều “điểm tối”, từ bối cảnh đó, con người thể hiện những khát vọng công bằng, phản ánh thực tế nhưng để nói lên những khát khao sống đẹp của mình. Điều đó ảnh hưởng đến phong cách rap Mỹ. Nhưng chúng ta thì không!

BigDaddy vừa rời vị trí giám khảo một chương trình thiếu nhi đã phát hành một sản phẩm quá nhiều tranh luận (Ảnh: VTV Giải trí)

Rap Việt thừa hưởng tinh thần tự do, phóng khoáng của rap thế giới, thừa hưởng những cách gieo vần, chơi chữ, những ngụ ý vốn có của nhạc rap, nhưng bối cảnh văn hóa của chúng ta khác. Người nghe của các nghệ sĩ rap Việt là khán giả Việt, không phải khán giả Mỹ. Và khán giả Việt tất nhiên có những chuẩn mực riêng của văn hóa Việt, của thói quen sống, môi trường sống người Việt – nhất là thói quen đó nếu không sai, thì tác giả âm nhạc đừng nghĩ họ chê là không tiến bộ.

Tiếng Việt trong sáng và nhiều ngôn từ ẩn dụ. Rap Việt sau nhiều năm đã vươn dậy mạnh mẽ trong làng nhạc Việt chính bằng những bản rap hay, thâm thúy, ý nghĩa, chứ không dựa vào những ngôn ngữ “sốc”. Nhìn Đen Vâu và cái cách nam rapper này âm thầm thu thập khán giả của riêng mình mới thấy: Ngôn ngữ rap thấm thía và “sạch” bao nhiêu sẽ càng được yêu mến bấy nhiêu: “Em vào đời bằng đại lộ, anh vào đời bằng lối nhỏ”; “Đừng để đời chỉ là những chuỗi ngày được chấm công, miệng cười như nắng hạ, nhưng trong lòng thì chớm đông”…

Đen Vâu được yêu mến bởi lời rạp vừa giản dị vừa thâm thúy, còn hình ảnh trong các sản phẩm lại khá da dạng, lúc đơn giản, lúc chỉn chu (Ảnh từ MV)

Không nên mượn cớ rap là phóng túng để cổ vũ cho những điều nhạy cảm – dù có là nghệ sĩ rap ở phong cách nào đi chăng nữa, thì ý nghĩa thông điệp chỉ được khán giả đón nhận khi thông điệp đó được truyền tải bằng giai điệu, ngôn từ, nhịp rap đẹp.

Nhất là với BigDaddy – người vừa rời ghế huấn luyện viên một chương trình dành cho trẻ em chưa lâu, ra sản phẩm âm nhạc quá nhiều tranh cãi – thì bị chê, bị phản ứng là đương nhiên!

Cá tính và nữ tính trong nhạc Rap Việt: Tại sao không? Hai chương trình Rap Việt và King of Rap đang liên tiếp “chiếm sóng” top trend và sự chú ý của khán giả hiện nay. ...

Sân chơi truyền hình cho rap Việt: Bỏ trống đã quá lâu nên vừa ra mắt đã quá hút? Rap Việt và King of Rap vừa lên sóng đã cho thấy sức hút của thế giới nhạc rap với khán giả khi hai tập ...