Biểu tượng mới của Thủ đô xanh

Một góc phối cảnh dự án. Ảnh Sở Xây dựng Hà Nội.

Từ ý tưởng đến hành động

Theo Sở Xây dựng Hà Nội, trong tháng 11/2025, TP sẽ trình Đồ án quy hoạch trục Đại lộ cảnh quan sông Hồng để xin ý kiến các bộ, ngành T.Ư trước khi hoàn thiện và trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Động thái này đánh dấu bước chuyển quan trọng, từ giai đoạn ý tưởng quy hoạch sang bước chuẩn bị triển khai thực tế, hướng tới hiện thực hóa một trong những dự án hạ tầng, cảnh quan quy mô lớn nhất trong lịch sử phát triển Thủ đô.

Tổ công tác liên ngành được thành lập từ cuối tháng 10 đang khẩn trương rà soát hiện trạng, xác định quy mô, phạm vi và đề xuất cơ chế về đất đai, giải phóng mặt bằng, tái định cư. Song song với đó, các sở, ngành liên quan phối hợp nghiên cứu phương án đầu tư hạ tầng giao thông, cây xanh, cảnh quan hai bên bờ sông, nhằm bảo đảm sự đồng bộ trong triển khai.

Theo kế hoạch, dự án Đại lộ cảnh quan sông Hồng sẽ được khởi công vào đầu năm 2026, với mục tiêu hình thành trục không gian đô thị trung tâm hiện đại, bền vững trong định hướng phát triển Hà Nội đến năm 2050. Dự án có quy mô nghiên cứu gần 11.000ha, trải dài hơn 40km qua các quận, huyện Long Biên, Hoàn Kiếm, Hai Bà Trưng, Đống Đa, Ba Đình, Tây Hồ, Đông Anh, Thanh Trì và Thường Tín. Tổng vốn đầu tư dự kiến từ 300.000 đến 400.000 tỷ đồng, một con số cho thấy tầm vóc và độ phức tạp chưa từng có. Theo định hướng quy hoạch, Đại lộ sông Hồng sẽ được triển khai theo 3 giai đoạn: Giai đoạn một, giải phóng mặt bằng, tạo quỹ đất sạch cho hạ tầng; Giai đoạn hai, xây dựng tuyến đại lộ kết hợp giao thông, công viên và không gian văn hóa; Giai đoạn ba, phát triển hai tuyến tàu điện một ray (monorail) dọc hai bờ, kết nối trực tiếp với mạng lưới metro hiện có và tương lai.

Điểm đặc sắc của dự án là cấu trúc không gian đa tầng, đa chức năng: thềm cao dành cho khu đô thị, trung tâm dịch vụ; thềm trung gian là công viên, quảng trường, không gian bán ngập; thềm thấp bố trí công viên sinh thái – “lá phổi xanh” của khu vực nội đô. Cùng với đó, hệ thống giao thông được thiết kế đồng bộ, gồm đường bộ, đường sắt đô thị, đường thủy và cầu kết nối ngang dọc hai bên sông. TP đang nghiên cứu thêm các cầu và hầm vượt sông nhằm tăng khả năng liên kết vùng, giảm tải cho khu vực trung tâm. Trưởng phòng Tài chính – Đầu tư, Sở Xây dựng Hà Nội Phan Trường Thành cho biết: “Đại lộ cảnh quan sông Hồng không chỉ là công trình giao thông, cảnh quan, mà còn là biểu tượng phát triển xanh và hội nhập của Thủ đô trong thời kỳ mới”.

TP đặt ra 4 mục tiêu lớn: giải quyết ùn tắc giao thông và khớp nối hạ tầng vùng trung tâm; giảm thiểu ô nhiễm môi trường, cải thiện chất lượng không khí và nguồn nước; tạo hành lang thoát lũ an toàn song hành với xây dựng công viên, không gian sinh thái; và phát triển kinh tế – du lịch – dịch vụ ven sông, hình thành khu đô thị kiểu mẫu bên dòng sông Hồng. Theo quy hoạch, hơn 3.000ha đất ven sông sẽ dành cho công viên cây xanh, quảng trường, công viên chuyên đề, những không gian công cộng mở phục vụ hoạt động văn hóa, thể thao, nghệ thuật. Hệ sinh thái này không chỉ giúp Hà Nội xanh hơn, đáng sống hơn, mà còn là giải pháp quan trọng giúp Thủ đô thích ứng với biến đổi khí hậu, hướng tới phát triển bền vững.

Thách thức và niềm tin

Với quy mô và tầm ảnh hưởng lớn, Đại lộ sông Hồng chắc chắn phải đối mặt với nhiều thách thức. Ước tính, khoảng 40.000 người dân trong vùng sẽ bị ảnh hưởng và cần được bố trí tái định cư. TP xác định đây là yếu tố then chốt, bởi chỉ khi người dân đồng thuận, dự án mới có thể triển khai thuận lợi. Hà Nội cam kết thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư minh bạch, bảo đảm quyền lợi và sinh kế cho người dân. Nguồn vốn đầu tư khổng lồ cũng là bài toán không dễ giải. Hà Nội dự kiến huy động theo mô hình đối tác công – tư (PPP), kết hợp ngân sách với vốn xã hội hóa từ các tập đoàn, DN trong và ngoài nước. Một số nhà đầu tư tiềm năng như Liên danh Văn Phú – Đèo Cả, MIK Group, VPBank đã bày tỏ quan tâm. Việc thu hút được những DN có năng lực sẽ giúp dự án bảo đảm tiến độ, giảm áp lực cho ngân sách và gia tăng hiệu quả đầu tư.

TP đồng thời xây dựng cơ chế điều hành linh hoạt, trong đó quy định rõ trách nhiệm từng cơ quan, đơn vị, bảo đảm giám sát chặt chẽ và minh bạch. Ứng dụng công nghệ hiện đại trong quản lý quy hoạch, giám sát thi công, cùng chuyển đổi số trong lĩnh vực xây dựng, đô thị sẽ được đẩy mạnh nhằm giảm thiểu rủi ro, tránh phát sinh chi phí. Một trong những nguyên tắc quan trọng là không bê tông hóa dòng sông. Toàn bộ hạng mục hạ tầng ven sông phải tuân thủ tiêu chí cân bằng tự nhiên, bảo đảm khả năng thoát lũ và gìn giữ hệ sinh thái đặc trưng. Các chuyên gia kiến nghị cần tích hợp dữ liệu thủy văn, quy hoạch thủy lợi, giao thông thủy vào tổng thể thiết kế để bảo đảm tính bền vững lâu dài.

Một điểm mới trong cách làm lần này là sự tham gia của người dân. Hà Nội yêu cầu các quận, huyện ven sông tổ chức lấy ý kiến Nhân dân về phương án quy hoạch, nhằm bảo đảm tính minh bạch và đồng thuận xã hội cao. Đây là cách tiếp cận hiện đại trong quy hoạch đô thị, coi người dân không chỉ là đối tượng thụ hưởng, mà còn là chủ thể tham gia kiến tạo không gian sống. Song song, việc bảo tồn giá trị văn hóa, làng nghề, không gian tín ngưỡng ven sông cũng được coi trọng. Nhiều chuyên gia đề xuất cần giữ lại dấu ấn lịch sử của sông Hồng, dòng sông gắn bó với quá trình hình thành Thăng Long Hà Nội, để trục đại lộ trở thành “trục văn hóa – lịch sử – sinh thái”, mang đậm bản sắc Thủ đô.

Nếu được triển khai đúng lộ trình, Đại lộ cảnh quan sông Hồng sẽ làm thay đổi căn bản diện mạo phía Đông và phía Nam TP, mở rộng không gian phát triển, kết nối Hà Nội với các tỉnh đồng bằng Bắc Bộ. Dự án được kỳ vọng trở thành “lá phổi xanh” khổng lồ, đồng thời là trục giao thông, cảnh quan, kinh tế trọng điểm của Thủ đô trong thế kỷ XXI. Theo quy hoạch tổng thể phát triển Thủ đô đến năm 2030, tầm nhìn 2050, trục sông Hồng được xác định là xương sống của không gian đô thị trung tâm, là ranh giới kết nối giữa nội và ngoại đô, đồng thời là động lực thúc đẩy Hà Nội hướng tới mục tiêu “TP xanh, văn hiến, văn minh, hiện đại và thông minh”.

Vận hành AI để Thủ đô xanh - sạch - đẹp Việc chuẩn hóa và hiện đại hóa toàn diện công tác vệ sinh môi trường là yêu cầu cấp thiết, vừa là bước đi chiến ...

Lan tỏa tinh thần vì một Thủ đô Xanh – Sạch – Đẹp Hưởng ứng chiến dịch “Chung tay vì môi trường Thủ đô Xanh – Sạch – Đẹp” do Công an thành phố Hà Nội phát động, ...