Bài 1: Đánh thức tình yêu âm nhạc truyền thống từ sân khấu học đường

Chương trình “Bình dân học nhạc” tổ chức mỗi dịp hè thu hút đông đảo giới trẻ yêu nhạc cụ truyền thống. Ảnh M.Miên

Khi người trẻ say mê nhạc cụ truyền thống

Gần 3 năm nay, CLB Cầm Ca trường THPT Chuyên Hà Nội – Amsterdam là điểm đến yêu thích của nhiều bạn trẻ đam mê nhạc cụ truyền thống. Đây cũng là CLB âm nhạc nghệ thuật truyền thống duy nhất các trường THPT trên địa bàn TP Hà Nội về bảo vệ, gìn giữ, phát triển văn hóa dân tộc nói chung và nhạc cụ truyền thống nói riêng.

Từ câu lạc bộ nghệ thuật của học sinh, đến nay CLB Cầm Ca đã bước sang chương trình “Bình dân học nhạc” mùa thứ 3 thu hút khoảng 400 học viên các khóa học. Dịp tháng 7 vừa qua, CLB Cầm Ca khai giảng mùa thứ 3 với sự tham gia của hơn 100 học viên, những người yêu thích nhạc cụ dân tộc truyền thống.

Theo Chủ nhiệm CLB Cầm Ca Lê Hà Thu (SN 2003, Hà Nội), chương trình “Bình dân học nhạc” tổ chức 21 lớp học nhạc cụ và 1 lớp học lý thuyết, mỗi lớp được quản lý từ 2-5 học viên/giáo viên. Chỉ một vài buổi học vỡ lòng, các học viên đã tiếp cận, nhận biết từng loại nhạc cụ, học nhạc lý, nốt nhạc, làm quen việc đeo những chiếc móng gảy đến vị trí đặt ngón tay lên từng dây đàn. Những kiến thức mới về trường độ, quãng, cung, khóa son, gam rải,... đều được các bạn học viên tiếp thu rất nhanh.

Kế hoạch khóa học diễn ra trong gần hai tháng với mục tiêu phổ cập kiến thức âm nhạc cơ bản cho những người yêu thích và muốn tìm hiểu nhạc cụ dân tộc truyền thống. “Bình dân học nhạc” là một chương trình khai mở, giúp mọi người vượt qua những khó khăn ban đầu của bộ môn nghệ thuật, để từ đó khi đã đam mê, mỗi học viên lại tìm tiếp hành trình phù hợp để theo đuổi, học tập chơi nhạc cụ dân tộc truyền thống mà mình lựa chọn.

Lê Hà Thu - Người sáng lập CLB Cầm Ca và trực tiếp đứng lớp giảng dạy

Chương trình “Bình dân học nhạc” mùa thứ 3 có điểm mới khi có sự đồng hành của CLB âm nhạc cổ điển trường ĐH Kinh tế quốc dân (Hà Nội), với sự kết hợp khéo léo một số nhạc cụ phương Tây như guitar, piano, trống… cùng nhạc cụ dân tộc truyền thống để thắp sáng ngọn lửa nhiệt huyết cho người học.

Nhóm giảng viên Cầm Ca thường xuyên được sự chỉ bảo chuyên môn của các giảng viên, nghệ sĩ đàn dân tộc để hoàn thiện giáo trình giảng dạy học sinh. Bản thân là người trực tiếp giảng dạy đàn bầu, yêu thích cây đàn từ khi còn nhỏ, Lê Hà Thu cũng như các giảng viên trong CLB đều mang nhiệt huyết truyền tải đam mê và năng lượng tích cực đến các học viên. Một số các bạn giáo viên là các nghệ sĩ trẻ đồng hành với CLB Cầm Ca gồm: Trần Trúc Quân (Đàn nhị), Đặng Tuấn Anh (Sáo trúc); Nguyễn Hồng Anh (Sáo trúc); Trần Bảo Khánh (Đàn bầu); Trịnh Phan Hiển (Đàn bầu); Nguyễn Phương Thảo (Đàn bầu).

Mỗi nhạc cụ dân tộc đều có những âm vang riêng, cây đàn bầu đem đến tiếng lòng trầm bổng, tiếng sáo trúc vút lên như cánh đồng trải rộng trước mặt. Và để đưa nhạc cụ truyền thống từng bước tiếp cận hơn với giới trẻ, các nghệ sĩ trẻ cũng đưa nhạc cụ dân tộc hòa cùng âm thanh hiện đại, mang đến màu sắc mới mẻ, thu hút khán giả ngày một nhiều hơn.

Giới trẻ say mê, thích thú khi được làm quen việc đeo những chiếc móng gảy đến vị trí đặt ngón tay lên từng dây đàn.

Đó không chỉ dừng lại ở chơi những bản nhạc quen thuộc như “Bèo dạt mây trôi”, “Chú Cuội”, “Lới Lơ”..., CLB Cầm Ca còn làm mới cách thể hiện bài “Trống Cơm” bằng cách kết hợp giữa đàn bầu với tiết tấu beatbox, cover nhạc phim “Mắt biếc” thu hút gần 4.000 lượt yêu thích (like), hơn 1.000 bình luận và 550 lượt chia sẻ trên fanpage chính thức của bộ phim. Những sản phẩm âm nhạc mới của ca sĩ trẻ như “Có không giữ mất đừng tìm”, “Chạy về khóc với anh”, “Tình yêu màu nắng”, “Tình yêu màu nắng”… được thể hiện bằng các nhạc cụ dân tộc truyền thống mang đến sự tươi mới, cuốn hút cho giai điệu, được cộng đồng quan tâm, đón nhận, cổ vũ.

Có thể nói âm nhạc dân tộc đã từng rất khó để thu hút giới trẻ bởi sự khác biệt giữa không gian và thời gian, nhưng nay đã từng bước chinh phục được những “khán giả khó tính” ấy qua từng ca khúc mang hơi thở của cuộc sống thời đại hòa quyện cùng những giá trị văn hóa lâu bền.

Thông điệp cô gái trẻ Lê Hà Thu muốn truyền tải chính là nâng cao giá trị âm nhạc truyền thống trong cộng đồng. Đối với Lê Hà Thu, trong hơn 3 năm hoạt động, xuất hiện trước hàng trăm ngàn khán giả, CLB Cầm Ca không chỉ dừng lại ở việc đem âm nhạc đến cộng đồng, không muốn chỉ bản thân tỏa sáng mà điều tuyệt vời nhất là được thấy những thanh âm trong trẻo ấy lan tỏa và ngân vang mãi bằng cách làm sao để thật nhiều người biết chơi nhạc cụ truyền thống. Ngoài giá trị mang âm nhạc truyền thống đến với đời sống, góp phần đưa tinh thần, ý thức bảo vệ văn hóa truyền thống dân tộc đến gần hơn với giới trẻ, tiếp nối những nỗ lực bảo tồn và phát triển di sản âm nhạc Việt Nam.

Điều lạ là các khóa học được tổ chức đều hoàn toàn miễn phí. Nguồn kinh phí hoạt động trích quỹ từ số tiền cát-xê biểu diễn của các nghệ sĩ. Một phần để duy trì hoạt động CLB Cầm Ca, một phần trích quỹ từ thiện khi đến biểu diễn tại trại trẻ mồ côi, viện dưỡng lão. Đối với các thành viên CLB Cầm Ca, số tiền nhỏ mang món quà ý nghĩa, san sẻ và kết nối yêu thương.

Học sinh học nhạc cụ truyền thống qua dự án cộng đồng “Đưa bộ môn nhạc cụ dân tộc đến với các trường THPT trên địa bàn TP. Hà Nội”

Kết nối và lan tỏa

Khởi động từ tháng 6/2022, chuỗi chương trình của dự án cộng đồng “Đưa bộ môn nhạc cụ dân tộc đến với các trường THPT trên địa bàn TP. Hà Nội” do Thành đoàn Hà Nội và Tổ chức Giáo dục FPT đồng triển khai đã chào sân tại trường THPT Lý Thường Kiệt (quận Long Biên) và nhận được sự đón chào nồng nhiệt từ khán giả trẻ.

Nhiều bạn trẻ cho hay, như một chương trình ngoại khóa về nghệ thuật giúp học sinh trải nghiệm, tìm hiểu về nhạc cụ dân tộc. Tại đây, các bạn trẻ có cơ hội say mê nhịp phách, tiếng sênh, học gảy đàn, thổi sáo,…Ngoài ra, với cách truyền thụ âm nhạc bằng chương trình biểu diễn, trải nghiệm thực tế giúp các em phân biệt từng loại nhạc cụ hay các làn điệu dân ca. Trước đây, nhiều bạn cho biết cảm thấy xa lạ với các nhạc cụ dân tộc thì nay có được “mục sở thị” những thanh âm mê hoặc mới cảm nhận đủ được ý thức giữ gìn, nâng niu nhạc cụ dân tộc.

Chị Hoàng Thanh Tâm, Trưởng ban Thanh niên trường học, Thành đoàn Hà Nội cho biết, sau giai đoạn 1 thí điểm tại trường THPT Lý Thường Kiệt đón nhận hiệu ứng tích cực của các bạn trẻ. Dự án nhanh chóng lan tỏa tới đông đảo trường học trên địa bàn Hà Nội. Giai đoạn 2 sẽ tổ chức chương trình biểu diễn tại một điểm trường THPT quận Hoàng Mai vào ngày 21/8. Bước vào năm học mới, các chương trình sẽ được tổ chức đồng loạt tại tất cả các điểm trường THPT trên địa bàn TP Hà Nội.

Có thể khẳng định, người trẻ không quay lưng với âm nhạc dân tộc chỉ là ít có cơ hội tìm hiểu nên khó thích, khó yêu. Trong những năm qua, âm nhạc dân tộc thực sự bùng nổ tại các sân chơi nghệ thuật học đường. Nổi bật là CLB Cầm Ca trường THPT Chuyên Hà Nội – Amsterdam. Cùng với dự án cộng đồng về nhạc cụ dân tộc do Thành đoàn Hà Nội và Tổ chức Giáo dục FPT đồng triển khai, được khởi xướng từ đầu tháng 6 vừa qua, góp phần bồi đắp và lưu truyền giá trị truyền thống qua bộ môn Nhạc cụ dân tộc, mang những giá trị văn hóa đến cộng đồng học sinh Thủ đô. Nhờ đó, “đánh thức” tình yêu âm nhạc truyền thống bằng cách ươm mầm “hạt giống” tương lai từ cánh cửa tri thức ở độ tuổi học đường.

(còn nữa)

“Bắc nhịp tang bồng” kết nối giá trị văn hóa truyền thống