70% người cao tuổi “đeo” ít nhất 2 bệnh

Đây là những thông tin được bà Nguyễn Ngọc Quỳnh, Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA) cung cấp tại Hội thảo Già hóa dân số và sức khỏe người cao tuổi-Nghiên cứu dọc và vai trò cộng tác viên dân số trong chăm sóc sức khoẻ người cao tuổi tại cộng đồng do Tổng cục DS-KHHGĐ phối hợp với UNFPA, Viện Nghiên cứu Kinh tế ASEAN và Đông Á (ERIA-Nhật Bản) cùng Viện Dân số, Sức khỏe và Phát triển (PHAD-Việt Nam) tổ chức ngày 12-12.

Theo kết quả nghiên cứu tổng quan già hoá dân số và chăm sóc sức khoẻ người cao tuổi tại châu Á và Việt Nam do UNFPA thực hiện, Việt Nam có dân số trong độ tuổi lao động (15-64) giảm dần qua các năm: Năm 2014 là 69% đến năm 2020 sẽ là 68% và dự báo đến năm 2049 giảm còn 64%.

Song song đó, tỷ lệ trẻ em từ 0-14 tuổi năm 2014 là 23% sẽ giảm dần theo các mốc thời gian và còn 17% vào năm 2049; tỷ lệ người cao tuổi trên 65 là 7% năm 2014 tăng lên 18% vào năm 20149.

Già hoá kèm theo các vấn đề về sức khoẻ, khuyết tật ở tuổi trên 60 chiếm tới 43,28%. Số người cao tuổi gặp ít nhất 1 loại khó khăn trong sinh hoạt hành ngày tăng từ 28% ở người 60-69 tuổi lên hơn 50% ở người trên 80 tuổi. Trung bình số năm đau ốm là 7,3 năm (10% của tuổi thọ).

Trong khi đó , gần 50% người cao tuổi không có thẻ BHYT. Hơn nữa, BHYT cũng chưa đáp ứng nhu cầu chăm sóc sóc khỏe của người cao tuổi.

Khi nghiên cứu về tình hình người cao tuổi tự đánh giá tình trạng sức khỏe năm 2011 thì có tới 65,4% tự đánh giá yếu và rất yếu; chỉ 29.8% tự đánh giá bình thường; Khoảng 1,5 triệu người cao tuổi có nhu cầu hỗ trợ trong các hoạt động sống hàng ngày.

Dự báo năm 2019, sẽ có 4 triệu người cao tuổi có nhu cầu hỗ trợ hàng ngày. Năm 2019 khoảng 4 triệu người cao tuổi có nhu cầu hỗ trợ hàng ngày. Tỷ lệ này đạt khoảng 10 triệu người vào năm 2049.

ThS. BS. Vũ Công Nguyên Phó Viện Trưởng, Viện Dân số, Sức khoẻ và Phát triển (PHAD) cho biết: Kết quả khảo sát của PHAD về sức khoẻ người cao tuổi Việt Nam cho thấy, 62,3% người cao tuổi Việt Nam mắc bệnh tăng huyết áp và 86,3% trong số đó có điều trị; 12,2% cụ bà được chẩn đoán loãng xương, tỉ lệ này ở cụ ông là 5,5%; với bệnh thiếu máu/nhồi máu cơ tim có 13,2% cụ bà từng được bác sỹ chẩn đoán mắc và 10,8% cụ ông được chẩn đoán mắc… Tỉ lệ này tăng cao theo độ tuổi.

Các đại biểu tham gia Hội thảo nhằm tìm ra giải pháp chăm sóc sức khoẻ người cao tuổi tốt nhất (ảnh T.A)

Trong khi đó, mô hình gia đình hiện ngày càng nhỏ, số lượng gia đình 3-4 thế hệ giảm dần. Xu hướng thanh niên nông thôn di cư ra đô thị mạnh mẽ (già hóa dân số nông thôn). Có gần 30% người cao tuổi sống một mình hoặc chỉ sống cùng vợ/chồng cũng là người cao tuổi hoặc cháu dưới 10 tuổi.

Người cao tuổi khi gặp các vấn đề về sức khoẻ thường mất 1 tuần đến 1 tháng, chi phí chăm sóc phục hồi chức năng tốn kém. Trong khi đó, cán bộ, người hướng dẫn phục hồi chức năng hạn chế về trình độ. Chăm sóc người cao tuổi thường thì gia đình là người chăm sóc chính.

Các trung tâm bảo trợ xã hội và chăm sóc người cao tuổi (432 cơ sở nhà nước và 10 cơ sở tư nhân) hiện nuôi dưỡng hơn 10.000 người cao tuổi. Hệ thống bệnh viện công có 1.063 bệnh viện và 170 bệnh viện tư nhưng số giường dành cho người cao tuổi rất hạn chế do ngàng càng gia tăng bệnh mạn tính.

Để chăm sóc sức khoẻ cho người cao tuổi cần có chiến lược sức khỏe và thúc đẩy già hóa khỏe mạnh trong suốt vòng đời, nhấn mạnh vào chăm sóc sức khỏe ban đầu, chăm sóc phòng ngừa; phối hợp chăm sóc y tế và chăm sóc phi y tế (chăm sóc xã hội); nhấn mạnh vào chăm sóc tại nhà và tại cộng đồng; xây dựng chính sách, kế hoạch về dịch vụ và phân bổ ngân sách theo các cấp và các ngành để đảm bảo người cao tuổi tiếp cận được dịch vụ phù hợp…

Phát triển nguồn nhân lực và lao động hợp lý, đầu đủ và được đào tạo để đáp ứng nhu cầu chăm sóc đa dạng của người cao tuổi; cung cấp thông tin cho người cao tuổi và người chăm sóc để người cao tuổi và gia đình có thể tự chăm sóc, tự đưa ra các quyết định về việc chăm sóc cũng như góp ý kiến về dịch vụ.