Triệu chứng rối loạn tâm thần do nghiện mạng xã hội

Thực trạng nghiện mạng xã hội hiện nay

Tại Việt Nam, tình trạng lệ thuộc mạng xã hội hay nghiện mạng xã hội được các chuyên gia đánh giá là rất phổ biến. Theo báo cáo Digital 2021 của công ty quảng cáo kỹ thuật số We Are Social (Anh), Việt Nam có khoảng 72 triệu người dùng mạng xã hội, tương đương hơn 73% dân số. Nhóm 25-34 tuổi và 18-24 tuổi lần lượt là hai nhóm sử dụng nhiều nhất nên hay xuất hiện tình trạng lệ thuộc nhất.

Báo cáo Digital 2021 cho thấy mỗi ngày, người Việt dùng Internet trung bình 6 tiếng 47 phút, trong đó 2 tiếng 21 phút dành riêng cho mạng xã hội. Hiện tượng này không phải mới. Báo cáo "Tác động tâm lý của mạng xã hội với tâm lý người dùng" năm 2017 của Chương trình Nghiên cứu Internet và Xã hội (VPIS) thuộc Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Hà Nội chỉ ra 20% người Việt vào mạng xã hội trên ba tiếng mỗi ngày, 54% truy cập hơn một tiếng một ngày. 39% rất đau buồn nếu mạng xã hội bị đóng cửa, 37% khẳng định nó là phần quan trọng của cuộc sống và 35% khó chịu, lạc lõng nếu không được truy cập trong 1-2 ngày.

Đặc biệt, khi tiến hành thực nghiệm 72 giờ không mạng xã hội, hơn 43% người tham gia vi phạm cam kết ngay sau sáu tiếng đầu tiên. Những trạng thái cảm xúc thường thấy là mất kết nối với bạn bè, lạc hậu do không nắm được các thông tin đang diễn ra và bứt rứt, thiếu thốn một thứ gì đó.

Triệu chứng rối loạn tâm thần do nghiện mạng xã hội giống nghiện ma túy

- Thèm chơi game. Người rối loạn tâm thần do nghiện mạng xã hội tỏ ra quan tâm quá mức tới game online (hoặc mạng xã hội) khi phải xa máy tính, smart phone. Họ luôn thèm muốn được vào lại, luôn nói về game, mất tập trung, hay cáu gắt hoặc mất các hứng thú khác.

- Chơi game, vào mạng liên tục không nghỉ trong nhiều giờ. Người rối loạn tâm thần do nghiện mạng xã hội tiêu tốn rất nhiều thời gian ngồi trước màn hình tivi hoặc máy tính để chơi game. Họ có thể bào chữa về việc vào mạng là để làm việc, tìm thông tin, đọc thư điện tử, có thể nói dối.

- Không kiểm soát được thời gian trên máy tính. Người bị rối loạn tâm thần do nghiện mạng xã hội dự định online trong 15-20 phút, nhưng họ không thể ngừng lại như dự kiến mà sử dụng liên tục trong nhiều giờ.

- Bỏ bê các công việc khác. Người rối loạn tâm thần do nghiện mạng xã hội nghiện game không học bài, không làm bài tập, không hoàn thành công việc ở cơ quan và ở nhà. Các trường hợp nặng, họ sẽ bỏ qua cả việc vệ sinh cá nhân và không chịu tắm rửa.

- Người rối loạn tâm thần do nghiện mạng xã hội luôn che giấu các cảm giác và tình huống khó chịu.

- Người rối loạn tâm thần do nghiện mạng xã hội tự dùng thuốc để điều trị cho mình chứ không báo cho gia đình viết và không chịu đi chữa bệnh (sợ ảnh hưởng đến thời gian chơi game hoặc vào mạng xã hội). Khi có các cảm giác và tình huống khó chịu, họ lại chơi game để che giấu các cảm giác và tình huống khó chịu này. Người nghiện game dùng thế giới ảo để chạy trốn các vấn đề nảy sinh trong cuộc sống thực.

- Nói dối về thời gian chơi game (hoặc vào mạng xã hội).

- Sử dụng sai về tiền bạc. Rối loạn tâm thần do nghiện mạng xã hội luôn tìm cách nâng cấp phần mềm, phần cứng, đường truyền để thỏa mãn ham muốn chơi game của mình. Họ có thể tiêu nhiều tiền để chơi game ở các điểm chơi game công cộng.

- Cảm xúc không ổn định. Cũng như nghiện ma túy, người nghiện game online (hoặc mạng xã hội) có trạng thái phấn khích khi chơi game. Nhưng trạng thái này nhanh chóng chuyển thành thất vọng. Trạng thái thất vọng này có thể chỉ tồn tại trong lúc chơi game, nhưng cũng có thể tồn tại bền vững cả ngày.

Triệu chứng rối loạn tâm thần do nghiện mạng xã hội như trầm cảm

Đây là triệu chứng rối loạn tâm thần do nghiện mạng xã hội. Họ có nét mặt đơn điệu, ngơ ngác, buồn bã, các nếp nhăn giãn ra. Tình trạng khí sắc giảm bền vững trong cả ngày.

Những người nghiện là trẻ vị thành niên. Họ rất dễ nổi cáu vô cớ trong vài phút đến vài chục phút, sau đó lại trở về như bình thường.

- Mất hứng thú và sở thích. Các sở thích trước đây như âm nhạc, thể thao, hội họa, phim, ảnh, mua sắm, đi dã ngoại…. dần biến mất. Đối với trẻ thì hầu như không còn quan tâm gì đến bài vở, thậm chí trốn học để đi chơi game hoặc vào mạng xã hội.

- Mất ngủ. Nghiện mạng xã hội thường ngủ rất ít, thức quá khuya thậm chí chơi thâu đêm.

- Ăn uống thất thường, bỏ ăn. Họ ăn chiếu lệ, không có cảm giác ngon miệng, thế nên những người nghiện đều gầy và sút cân rõ rệt.

- Rối loạn tâm thần vận động. Các hoạt động đều hoạt động chậm chạp, lờ đờ khi ra ngoài đời thực. Họ suy nghĩ một cách khó khăn, chậm chạp, tăng khoảng nghĩ trước khi trả lời. Nhưng khi không được chơi game hoặc vào mạng xã hội, họ đi lại liên tục và có thể trở thành kích động.

- Khó suy nghĩ, tập trung hoặc ra quyết định. Thái độ lúng túng hiện rõ trên nét mặt và hành vi. Do khó tập trung suy nghĩ và chú ý, kết quả học tập và làm việc của họ rất sút kém.

- Ý nghĩ muốn chết và hành vi tự sát.

Rối loạn tâm thần do nghiện mạng xã hội tuy không phải bệnh nan y những rất khó có thể điều chỉnh một sớm một chiều được. Hơn nữa bệnh này cần sự kết hợp của rất nhiều phía: bản thân, gia đình, thầy cô, bạn bè, đồng nghiệp và xã hội.