Thực hiện công khai hóa quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất

Khu vực hồ Linh Đàm, quận Hoàng Mai, Hà Nội. Ảnh: Hải Linh

Là một nguyên tắc cơ bản trong quá trình quản lý đất đai

Chia sẻ về vấn đề minh bạch và công khai quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất trong Luật Thủ đô 2024, TS. Nguyễn Thị Thúy cho biết, minh bạch và công khai hóa quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất luôn là vấn đề được Nhà nước chú trọng nhằm quản lý hiệu quả và bảo đảm cho quyền của các chủ thể đối với đất đai, bảo đảm định hướng phát triển không gian và hạ tầng các đô thị.

Thực hiện công khai hóa các quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cần gắn với hoàn thiện hệ thống pháp luật và thực thi pháp luật đồng bộ, thống nhất, hiệu lực, hiệu quả với các cơ chế, chính sách ưu tiên, vượt trội nhằm phát triển Thủ đô, gắn với Luật Thủ đô (số 39/2024/QH15) và theo kết luận của Bộ Chính trị về Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, Đồ án Điều chỉnh Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065.

TS. Nguyễn Thị Thúy cho biết thêm, việc minh bạch, công khai hóa quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất là một nguyên tắc cơ bản trong quá trình quản lý đất đai của Nhà nước. Đối với Hà Nội có mục đích và ý nghĩa vô cùng quan trọng, theo Điều 44 Luật Thủ đô 2024 “TP Hà Nội và các tỉnh, TP trực thuộc Trung ương thuộc vùng Thủ đô, vùng đồng bằng sông Hồng, vùng kinh tế trọng điểm Bắc bộ, vùng động lực phía Bắc có trách nhiệm liên kết, phát triển theo các chương trình, dự án phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, hệ thống quy hoạch Quốc gia".

Thủ đô Hà Nội với vị trí, vai trò là trung tâm lớn về kinh tế, văn hóa, giáo dục, đào tạo, khoa học và công nghệ và hội nhập quốc tế của cả nước, nên việc thực hiện Quy hoạch chung Thủ đô là phù hợp với điều kiện xây dựng, phát triển Thủ đô là cực tăng trưởng của vùng động lực phía Bắc, trở thành TP kết nối toàn cầu, ngang tầm thủ đô các nước phát triển trong khu vực và thế giới.

Phát huy tiềm năng, lợi thế đặc thù của Thủ đô

Theo TS. Nguyễn Thị Thúy, Điều 29 Luật Thủ đô 2024 quy định: “nhiệm vụ quy hoạch chi tiết được lập đồng thời với việc lập đồ án quy hoạch chi tiết và tổ chức lấy ý kiến cộng đồng dân cư có liên quan cùng một thời điểm; việc thẩm định, phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch chi tiết phải được thực hiện trước, làm cơ sở thẩm định, phê duyệt đồ án quy hoạch chi tiết".

Như vậy, khi phạm vi và mức độ công khai càng rộng rãi và rõ ràng thì quyền và lợi ích của người sử dụng đất càng được bảo đảm, đúng với chủ trương và chính sách đã đề ra. Bởi khi được tiếp cận với thông tin về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, người sử dụng đất được chủ động hơn trong các giao dịch dân sự, phù hợp với mong muốn của mình.

Giảm khả năng bị thiệt hại bởi các trường hợp đất nằm trong quy hoạch bị thu hồi mà Nhân dân không nắm bắt được. Người dân có thể theo dõi, giám sát quá trình từ lập dự thảo đến triển khai trên thực tế và những vấn đề tranh chấp phát sinh sau đó. Ngoài ra, việc quy định rõ ràng và cụ thể sẽ khiến tỷ lệ tranh chấp về đất đai giảm đi đáng kể.

Cùng với đó, việc minh bạch, công khai kế hoạch sử dụng đất còn tránh được sự tùy tiện trong việc tiến hành các hình thức giao đất của cơ quan có thẩm quyền trên thực tế. Từ đó, bảo đảm quyền và lợi ích chính đáng của Nhân dân. Hơn nữa, Luật Đất đai năm 2024 cũng tăng cường công khai, minh bạch, sự tham gia của người dân trong công tác lập quy hoạch sử dụng đất thông qua việc tổ chức lấy ý kiến; bổ sung, hoàn thiện các quy định về việc thực hiện các quyền của người sử dụng đất trong các khu vực quy hoạch

Minh bạch, công khai hóa quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất để phát huy tiềm năng, lợi thế đặc thù của Thủ đô, lấy kinh tế, phát triển không gian đô thị là động lực chủ yếu, đồng thời nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân. Theo đó, thúc đẩy nền kinh tế phát triển qua những giao dịch bất động sản, hạn chế rủi ro cho các nhà đầu tư và ổn định giá trị thị trường.

Việc công khai, minh bạch hóa quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất sẽ mở rộng quyền lợi và tạo điều kiện cho các nhà đầu tư nước ngoài được nhận chuyển nhượng vốn đầu tư nước ngoài là giá trị sử dụng đất. Từ đó, thiết lập sự bình đẳng trong việc tiếp cận đất đai, thực hiện quyền và nghĩa vụ sử dụng đất giữa nhà đầu tư trong nước và nhà đầu tư nước ngoài. Nếu có kế hoạch chi tiết cũng như quy hoạch đất phù hợp với điều kiện tự nhiên của vùng Thủ đô, sẽ thu hút nhiều hơn nữa sự đầu tư từ các DN trong và ngoài nước, thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển của nền kinh tế thủ đô.

Ngoài ra cần tập trung xây dựng kế hoạch và chương trình phát triển đô thị theo mô thức đô thị trung tâm, đô thị vệ tinh, vùng đô thị... để triển khai thực hiện hai quy hoạch của Thủ đô có hiệu quả, trong đó thể hiện rõ các nhiệm vụ, chương trình, đề án, dự án lớn cần ưu tiên, có trọng tâm, trọng điểm, gắn với phân kỳ thời gian, nguồn lực thực hiện, đồng thời khẳng định vai trò, trách nhiệm của các cấp, các ngành, địa phương.