Phòng thư ký tòa soạn:

Công việc đặc biệt

Tròn 8 năm về làm thành viên của phòng Thư ký tòa soạn báo PL&XH, những ngày đầu tiên với công việc vẫn in đậm trong tôi. Tôi có chút lo lắng, hồi hộp. Đó có lẽ cũng là cảm giác bình thường với bất kỳ ai khi bước chân vào một công việc hoàn toàn mới mẻ. Những bỡ ngỡ ban đầu rồi cũng qua, suốt hơn 6 năm làm việc tại phòng Thư ký tòa soạn đã cho tôi những trải nghiệm thú vị...

Là bộ phận chuyên môn được hình thành ngay từ những ngày đầu thành lập báo, qua 10 năm công tác, được sự quan tâm đào tạo của Ban biên tập, phòng Thư ký tòa soạn dần hoàn thiện và trưởng thành, đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu công việc.

Đội ngũ phòng Thư ký tòa soạn hiện gồm có: 2 trực Thư ký tòa soạn, 5 biên tập viên và 3 họa sĩ trình bày, 2 kỹ thuật viên sửa bài, 2 đọc morat và 4 PV. Ngần ấy con người, lãnh đạo Phòng đã cố gắng sắp xếp, phân công công việc một cách khoa học, phân định rõ công việc, trách nhiệm của từng khâu, cùng nỗ lực hoàn thành công việc được giao. Trong 10 năm công tác, phòng Thư ký tòa soạn đã tham mưu giúp việc cho Tổng biên tập và hoàn thành nội dung 1.945 số báo, trong đó có nhiều số báo đặc biệt kỉ niệm những ngày lễ lớn của đất nước, kỉ niệm ngày thành lập ngành Tư pháp Thủ đô, Tết Nguyên đán… Các số báo đều đảm bảo về nhiệm vụ chính trị, tuyên truyền giáo dục pháp luật tới mọi tầng lớp nhân dân đồng thời không ngừng cải tiến nội dung, chất lượng bài viết cũng như trình bày, đáp ứng được yêu cầu về nhiều mặt của đông đảo bạn đọc gần xa.

Mỗi vị trí có nhiệm vụ, trọng trách riêng, phía PV luôn quan tâm đến mảng thông tin mình theo dõi, còn bộ phận phòng Thư ký phải bao quát rộng khắp tin tức, cập nhật tình hình thời sự, tìm hiểu thông tin... để thẩm định và làm cho bài viết hay hơn. Phòng Thư ký có trách nhiệm tổ chức bài vở, nâng cao chất lượng bài viết, ví dụ từ một cái tin, hướng dẫn PV bổ sung thông tin đầy đặn, chuyên sâu hơn có thể thành một chuyên đề, một cụm bài dài kỳ-một công việc có ý nghĩa quan trọng trong việc sản xuất và làm mới thông tin.

Để có được những tin bài “sạch sẽ” hấp dẫn, lôi cuốn bạn đọc quả thật không đơn giản. Trong quá trình làm biên tập, có những bài viết chưa rõ thông tin, những biên tập viên phòng Thư ký chủ động trao đổi với PV bổ sung, làm rõ thông tin để bài viết được “đầy đặn”, để chắc chắn rằng thông tin đến bạn đọc là chính xác và trung thực.

Có lần tôi nghe PV nói: “Phòng Thư ký là sướng nhất, thời gian làm việc có vài tiếng, toàn ngồi một chỗ” mà thấy hơi tự ái. Vẫn biết là các đồng nghiệp trêu đùa bởi ai cũng biết “nỗi khổ” của phòng Thư ký khi những ngày xuất bản luôn phải “giương ăng ten” thường trực “ngóng” thông tin. Điện thoại bàn nhiều khi nóng rẫy, nào thì trao đổi với PV các phòng, nào thì trao đổi với cộng tác viên. Áp lực rất vô hình khi vừa trực, vừa lấy tin bài, vừa bao quát. Có những lúc phải chắt chiu, cắt đi gọt lại chỉ vì muốn thêm một cái tin bé tẹo vài chục chữ, cho PV vùng xa ngày mai đọc báo đỡ tủi thấy tin mình bị lọt. Có những khi phải đánh vật, gom từ cả chục cái tin ví như nội dung ngày khai giảng, tin bão lụt, tin các sự kiện thời sự trên cả nước để ngày mai có một sản phẩm gọn ghẽ ký nhóm PV. Làm tất cả nhưng không quên tự nhắc mình: “Luôn cố gắng đến mức tối đa đừng bỏ phí công sức lao động của anh em PV”.

Một buổi trao đổi nghiệp vụ của phòng Thư ký tòa soạn.

Những chiến sĩ thầm lặng

Làm ở phòng thư ký, “khoái nhất” ấy là khi số lượng bài vở nhiều, Thư ký tòa soạn chủ động lựa chọn những bài chất lượng tốt của PV và sợ nhất là tình trạng “ăn đong” bài vở. Nhiều khi xuất bản in ra một số báo đọc lại thấy tiếc. Tại sao mình không làm tốt hơn? Tại sao để bỏ lọt thông tin?... Có những tình huống lẽ ra phải bổ sung thông tin, bài viết sẽ đầy đủ hơn, hay hơn… Phải thừa nhận, trong quá trình làm việc, có lúc phòng Thư ký chúng tôi xử lý tin bài chưa thật chuẩn. Những ai làm báo chắc đều hiểu tai nạn nghề nghiệp là khó tránh khỏi. Nhưng sau mỗi lần như vậy, chúng tôi đều cố gắng phân tích, mổ xẻ tìm ra những thiếu sót để rút kinh nghiệm, sửa chữa.

Xen kẽ khoảng thời gian ra báo các ngày là các buổi thảo luận của phòng Thư ký về các đề tài được dư luận quan tâm, đóng góp ý kiến, gợi ý những nội dung cần triển khai, nghiêm túc rút kinh nghiệm đối với những tin bài cụ thể. Thẳng thắn đưa ra ý kiến, bày tỏ quan điểm, nhận xét những mặt được và chưa được trong phát hiện đề tài, triển khai và xử lý tin bài. Nói vậy để thấy vai trò của phòng Thư ký tòa soạn là rất đặc biệt. Tác phẩm xuất hiện trên mặt báo, thành công, thậm chí có loạt bài giành giải báo chí thì khi xướng danh chỉ tên tác giả được nhắc tới mà ít ai để ý đến phía sau, sự chăm chút thầm lặng của của các bộ phòng Thư ký tòa soạn.

Bên cạnh công tác biên tập nội dung là công tác trình bày, bây giờ thị giác của người đọc còn đòi hỏi cả một nghệ thuật trình bày để bài viết sinh động, hấp dẫn. Trong nhiều trường hợp bị đổ bài, hụt trang… lúc đó họa sĩ trình bày phải sử dụng nhiều phương pháp để nâng giá trị cho bài viết. Và nếu người làm nội dung thường xong trước thì người làm kỹ thuật là khâu cuối cùng. Có những hôm cuối giờ bài phông bị đổ, Thư ký trực phải “kè kè” bên cạnh họa sĩ để sắp xếp lại trang bìa, những hôm như vậy nhìn mấy anh em họa sĩ ai cũng căng như dây đàn. Nếu ví bài báo của PV như người mẫu trên sàn diễn thời trang hay một nàng hoa hậu lộng lẫy thì họa sĩ trình bày chính là chuyên gia make up của họ.

Để trình bày đẹp, người họa sĩ cần phải có những nguyên liệu tốt như: ảnh chụp nét, ánh sáng vừa đủ, bài viết và biên tập đúng kết cấu của trang báo... Điều này không phải lúc nào cũng có đủ. Ngoài mỹ thuật, họa sĩ trình bày còn phải chịu áp lực về mặt kỹ thuật, thời gian và thường là người về muộn nhất phòng Thư ký. Để có những trang báo đẹp và đúng, người họa sĩ phải học hỏi, tìm tòi nhiều kiến thức, tích lũy kinh nghiệm đặc biệt là tránh những sai sót vì đây là khâu nếu để ra sai sót thì không thể kiểm soát được.

Công việc cuối cùng trong ngày của họa sĩ làm báo là truyền file sang nhà in, báo thường in buổi tối có hôm ban đêm. Công việc in ấn là của nhà in nhưng để có sản phẩm in đẹp, đúng tiến độ đòi hỏi người họa sĩ phải theo dõi, kiểm tra, đôn đốc. Đó là chưa kể những hôm bị cúp điện bất ngờ, mấy anh em họa sĩ lại ôm máy tính đem sang bên nhà in copy file. Không kể có những trường hợp báo in ra mới phát hiện lỗi, người họa sĩ sẽ cùng nhà in phải xử lý. Đến khi “ra lò” được những tờ báo đẹp có khi đã gần sáng, vừa đói, vừa mệt nhưng lại... vui! Vui vì nhìn những tờ báo do chính tay mình góp công sức tạo ra, thấm đượm bao tâm huyết của tập thể.

Vâng! Nhìn lại một chặng đường. Nhìn lại một thập kỷ. Cứ mỗi dịp kỷ niệm sinh nhật báo, những cán bộ của phòng Thư ký nói chung cũng như tập thể tòa soạn nói riêng luôn phát huy tối đa trí tuệ tập thể, yêu thương giúp đỡ nhau trong mọi công việc, tất cả vì uy tín, bản sắc tờ báo. Dù khó khăn, vất vả, nhiều lo toan trong cuộc sống, nhưng những cán bộ, nhân viên phòng Thư ký tòa soạn chắc chắn sẽ không lùi bước để phấn đấu vì mục tiêu chung. Bởi chúng tôi, mỗi cá nhân trong tập thể phòng Thư ký vẫn luôn luôn tâm huyết, yêu nghề và quyết tâm “sống chết” với nghề. Hẳn là vậy.

Thanh Tuấn