Nicotine trong thuốc lá điện tử có thể gây đột tử ở trẻ sơ sinh

Thông tin trên được ThS - bác sỹ Nguyễn Tuấn Lâm, Tổ chức Y tế thế giới cảnh báo tại Hội thảo đổi mới thông tin về các kiến nghị liên quan đến quản lý thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng do Vụ Pháp chế-Bộ Y tế tổ chức chiều 25-9.

Phát biểu khai mạc tại hội thảo, ông Nguyễn Huy Quang, Vụ trưởng Vụ Pháp chế cho biết, Bộ Công thương đề xuất thí điểm cho phép công ty đa quốc gia được nhập thuốc lá nung nóng. Về nội dung này, Bộ Y tế đã có công văn gửi Chính phủ đề xuất không thí điểm với các trường hợp này. Đồng thời Bộ Y tế cũng kiến nghị Chính phủ cần có biện pháp mạnh cấm nhập khẩu, sản xuất cũng như sử dụng thuốc lá điện tử nung nóng tại Việt Nam.

Theo Vụ trưởng Vụ Pháp chế, các nghiên cứu đã chứng minh, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng có tác hại không thua kém thuốc lá truyền thống. Ngoài ra, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng còn có một số tác hại khác liên quan như lợi dụng hút thuốc lá để sử dụng các chế phẩm ma tuý, hay tính an toàn của thuốc lá điện tử khi sử dụng gây cháy nổ…

Chung quan điểm này, bà Nguyễn Hạnh Nguyên, Quản lý Chương trình phòng chống tác hại thuốc lá và bệnh không lây, Tổ chức HealthBridge Canada tại Việt Nam cho biết, ngành công nghiệp thuốc lá quảng cáo, giới thiệu về tính an toàn, giảm hại, cai nghiện của thuốc lá mới khi chưa có đầy đủ bằng chứng khoa học và kết luận từ các cơ quan y tế gây hiểu nhầm đối với người tiêu dùng. Ngành công nghiệp thuốc lá cho rằng sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng an toàn hơn thuốc lá điếu truyền thống; là giải pháp cai giảm tác hại thuốc lá; giúp cai nghiện thuốc lá truyền thống. Tuy nhiên, thực tế cho thấy thiếu cơ sở khoa học để công ty thuốc lá tuyên bố “thuốc lá điện tử giảm hại và an toàn hơn 95% so với thuốc lá thông thường”.

ThS. Bác sỹ Nguyễn Tuấn Lâm, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khẳng định: “Con số 95% giảm hại chỉ là do một nhóm các chuyên gia tự phong đưa ra, không có bằng chứng đáng tin cậy nào. Trong nhóm có 2 người là làm tư vấn cho nhà phân phối và nhà sản xuất thuốc lá. Họ tư nhận là có mâu thuẫn lợi ích”.

Về luận điểm thuốc lá điện tử/thuốc lá nung nóng giúp cai nghiện thuốc lá truyền thống, tại báo cáo về đại dịch thuốc lá toàn cầu năm 2019, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) kết luận: “Không giống như các dược phẩm chứa và không chứa nicotine đã được thử nghiệm có tác dụng giúp bỏ thuốc lá, WHO không xác nhận thuốc lá điện tử giúp hỗ trợ cai nghiện”.

ThS.Bác sỹ Nguyễn Tuấn Lâm, Tổ chức Y tế thế giới tại Việt Nam cảnh báo: Nicotine trong thuốc lá điện tử/thuốc lá nung nóng ảnh hưởng đến não của thai nhi (Ảnh: V.H)

Ngoài ra, các nghiên cứu cho thấy hút thuốc lá mới đã làm giảm hoặc cản trở việc cai thuốc lá ở cấp độ quần thể thông qua việc sử dụng kép (xen kẽ giữa thuốc lá truyền thống và thuốc lá điện tử/thuốc lá nung nóng) hoặc cả 3 loại này.

Theo Khảo sát về sử dụng thuốc lá mới ở giới trẻ do tổ chức HealthBridge và Hội Y tế công cộng thực hiện tháng 7-2020, một trường hợp nam, 21 tuổi chia sẻ: Lần đầu em chỉ hút thuốc lá điện tử để bỏ thuốc lá truyền thống. Nhưng mà hút một thời gian thì em cảm thấy nó nhạt đi nên nhiều khi em hút 1,2 điếu kiểu cho đỡ thèm, đỡ nhạt.

Bà Hạnh Nguyên cảnh báo, việc sử dụng thuốc lá điện tử/thuốc lá nung nóng không an toàn cho trẻ em, thanh thiếu niên và thanh niên; nicotine có trong thuốc lá điện tử/thuốc lá nung nóng là chất gây nghiện cao và gây hại cho sự phát triển của não bộ của thanh thiếu niên và trẻ nhỏ. Đồng thời, làm tăng nguy cơ gây nghiện các chất gây nghiện khác trong tương lai, đồng thời làm tăng nguy cơ bắt đầu hút thuốc lá truyền thống; nguy cơ bệnh tật, tử vong do các bệnh liên quan đến thuốc lá điện tử/thuốc lá nung nóng.

Phân tích về ảnh hưởng của nicotine đối với phát triển não trẻ em và vị thành niên, ThS. Bác sỹ Nguyễn Tuấn Lâm thông tin: Não tiếp tục phát triển đến 25 tuổi, nicotine gây hại cho phát triển ở não thai nhi và trẻ nhỏ; nicotine có thể đi qua nhau thai dẫn đến hậu quả bất lợi, bao gồm hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh, giảm thính lực và béo phì. Sử dụng nicotine ở tuổi thiếu niên gây hại cho các thành phần của não kiểm soát sự chú ý, học tập, tâm trạng; sử dụng nicotine ở tuổi vị thành niên cũng có thể làm tăng nguy cơ nghiện các chất gây nghiện khác trong tương lai.

Bác sỹ Nguyễn Tuấn Lâm dẫn chứng, nghiên cứu Meta-Analysis cho thấy, người trẻ tuổi thử sử dụng thuốc lá điện tử có nguy cơ bắt đầu sử dụng thuốc lá truyền thống cao hơn 3,5 lần so với nhóm không dùng thuốc lá điện tử.

Bà Nguyễn Hạnh Nguyên nhấn mạnh, việc sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng không an toàn cho trẻ em và thanh thiếu niên và thanh niên. “Trong khi đó, trên thực tế các sản phẩm thuốc lá mới đang nhắm vào giới trẻ để tạo ra một thế hệ nghiện thuốc mới”.

Để thu hút người sử dụng, các hãng thuốc lá quảng cáo thuốc lá điện tử có tác dụng cai nghiện thuốc lá truyền thống, không gây hại; kèm theo đó là nhiều chiêu thức bán hàng trên mạng xã hội nhằm vào giới trẻ: giá rẻ, tạo xu hướng thời thượng cho sản phẩm; thiết kế sản phẩm hiện đại, bắt mắt, đa dạng kiểu dáng và kích thước; đóng gói như kẹo; nhiều hương vị... tạo ấn tượng của thanh thiếu niên về sản phẩm-động lực thúc đẩy sử dụng. Mục đích của ngành công nghiệp thuốc lá là tìm kiếm người hút thuốc (khách hàng) thay thế (50% số người hút thuốc lá trưởng thành sẽ tử vong sớm).