Người thầy của những ngôi sao Olympic

Từ năm 2003 PGS.TSKH Nguyễn Thế Khôi được cử làm trưởng đoàn, tiếp nối các bậc tiền bối đi trước là GS Dương Trọng Bái và GS Đàm Trung Đồn góp phần giúp đội tuyển Vật lý đạt nhiều dấu ấn, với các học sinh tiêu biểu như Đặng Ngọc Dương đạt giải Nhất tuyệt đối kỳ thi Olympic Vật lý quốc tế năm 2002, Nguyễn Thị Phương Dung giành Huy chương Vàng kỳ thi Olympic Vật lý quốc tế năm 2005, Đỗ Thị Bích Huệ giành huy chương Vàng kỳ thi IphO năm 2014… Không chỉ đồng hành cùng học sinh trong các kỳ thi Vật lý quốc tế, PGS.TSKH Nguyễn Thế Khôi còn là cố vấn chương trình Đường lên đỉnh Olympia từ đầu những năm 2000.

Thế nhưng để có được thành tích như vậy phía sau đó là sự cố gắng nỗ lực không chỉ của các em học sinh mà còn ghi nhận công sức của những người thầy như thầy Nguyễn Thế Khôi. Và những kỷ niệm mà thầy Khôi còn lưu giữ là những thước phim tài liệu quý báu để giúp đỡ các em học sinh Việt Nam khi bước ra thi đấu trên trường quốc tế. PGS.TSKH Nguyễn Thế Khôi cũng thường lưu ý các em học sinh: “Ra nước ngoài, việc ăn uống ở những chỗ đông người cũng cần phải ý tứ, tế nhị. Đa số các bữa ăn đều là buffet, nên khi ăn các em học sinh chỉ nên lấy vừa phải, đủ ăn, tránh bỏ thừa, lãng phí. Ở các nước phương Tây, việc để thừa đồ ăn thể hiện sự thiếu văn hóa”.

Bên cạnh đó, PGS.TSKH Nguyễn Thế Khôi cũng nhận xét rằng đa số các em học sinh Việt Nam vốn rụt rè, giao tiếp kém hơn học sinh các nước khác. Để tránh tình trạng này, khi chuẩn bị lên đường, vị trưởng đoàn học sinh Việt Nam thường phải nhắc nhở các học sinh trong đội tuyển chuẩn bị các tiết mục văn nghệ và các món quà nhỏ để tặng các bạn học sinh nước ngoài. Các em học sinh cũng thường phải mang một ít thuốc đề phòng các bệnh cảm sốt nhẹ. “Trong hàng chục lần dẫn đoàn đi thi, chưa có sự cố nào đặc biệt xảy ra đối với sức khỏe của các thành viên trong đoàn”, thầy Khôi thông tin.

Sau khi các em học sinh làm bài thi xong, bài làm sẽ được photo đưa cho ban giám khảo nước chủ nhà chấm và phát cho lãnh đạo các đoàn chấm để kiểm tra đối chiếu. Sau đó, có buổi thảo luận về điểm các bài thi giữa ban giám khảo và trưởng phó đoàn. Phần lớn các bài thi được ban giám khảo chấm rất cẩn thận, tuy nhiên cũng có những lần, cách làm bài sáng tạo của học sinh khiến giám khảo có chút nhầm lẫn khi chấm. Những lúc đó, trưởng phó đoàn phải đấu tranh để bảo vệ quyền lợi cho học sinh. Nhiều lần, qua việc trao đổi giữa lãnh đạo đoàn và giám khảo mà học sinh Việt Nam đã đổi màu huy chương.

Năm 2002, cuộc thi Olympic Vật lý quốc tế được tổ chức tại Bali (Indonesia). Khi đó cậu học sinh Việt Nam là Đặng Ngọc Dương đã đạt điểm khá cao và giành Huy chương Vàng. Tuy nhiên khi chấm lại bài làm của học sinh, thầy Đàm Trung Đồn, khi đó là trưởng đoàn và thầy Khôi, khi đó là phó đoàn, nhận thấy rằng Dương đáng đạt điểm cao hơn thế. Sau khi lãnh đạo đoàn trình bày cách làm sáng tạo của Dương ra trước hội đồng chấm thi của nước chủ nhà, em học sinh này đã được cộng thêm gần 4 điểm và trở thành thí sinh có điểm số cao nhất cuộc thi. Lúc đó, thành tích của Dương cao hơn thành tích của học sinh đạt huy chương Vàng của đoàn Trung Quốc tới 2 điểm. Dương trở thành thí sinh Nhất tuyệt đối của cuộc thi, đồng thời còn được nhận thêm giải đặc biệt về bài thi thí nghiệm có điểm số cao nhất.

Năm 2005, cuộc thi được tổ chức ở Tây Ban Nha, một lần nữa thầy Khôi cùng các thành viên trong đoàn lại giúp cho học trò mang “vàng” về cho Tổ quốc. Khi đó, cô học sinh Nguyễn Thị Phương Dung (Vĩnh Phúc) đủ điểm đạt Huy chương Bạc, theo kết quả chấm của giám khảo. Tuy nhiên, sau khi chấm bài làm của Dung, thầy Khôi nhận thấy bài làm của cô học sinh bị chấm thiếu. Sau buổi thảo luận điểm, Phương Dung đã xuất sắc giành được huy chương Vàng một cách xứng đáng. Đến bây giờ, Phương Dung vẫn là nữ sinh duy nhất của Việt Nam giành huy chương Vàng Olympic Vật lý quốc tế. Và còn nhiều, rất nhiều những học sinh ưu tú khác đã mang vinh quang lại cho đất nước, đó chính là những món quà khiến thầy Khôi luôn trân trọng.

Hà Hương / PL&XH