Người mua bằng giả sẽ bị xử lý như thế nào?

Cựu Hiệu trưởng ĐH Đông Đô - bị can Dương Văn Hoà

Ngày 23-12, TAND TP Hà Nội đã mở phiên tòa xét xử sơ thẩm 10 bị cáo từng là cán bộ, lãnh đạo trường ĐH Đông Đô vì cấp bằng tiếng Anh giả hệ chính quy.

10 bị cáo hầu tòa trong vụ bằng giả ở ĐH Đông Đô hôm nay có 3 lãnh đạo nhà trường, gồm: Dương Văn Hòa – Hiệu trưởng trường ĐH Đông Đô, Trần Kim Oanh – Phó Hiệu trưởng, kiêm Phó Viện trưởng Viện Đào tạo liên tục; Lê Ngọc Hà – Phó Hiệu trưởng, kiêm Phó Viện trưởng Viện 4.0.

Viện Kiểm sát xác định, từ tháng 4-2018 đến tháng 3-2019, Hùng và đồng phạm đã làm, cấp bằng, giấy chứng nhận giả cho 431 trường hợp, thu lợi bất chính hơn 7,1 tỷ đồng.

Đến nay, CQĐT đã làm rõ 210 trường hợp được cấp văn bằng, giấy chứng nhận giả và việc sử dụng bằng giả để kiến nghị xử lý theo quy định; 221 trường hợp khác nhận văn bằng giả đã được xác định họ, tên, tuổi nhưng nơi cư trú, đơn vị công tác thì không xác định được.

Dư luận đặt câu hỏi, những người mua bằng giả của ĐH Đông Đô có bị liên đới trách nhiệm? Nêu quan điểm về vụ việc này, luật sư Đinh Thị Nguyên, Đoàn luật sư TP Hà Nội cho biết, việc học giả, bằng thật, năng lực kém, thiếu kỹ năng chuyên môn dẫn đến rất nhiều hệ lụy, tổn hại nhất là trong lĩnh vực y tế, giáo dục và công chức...

Nếu bác sĩ không có chuyên môn mà thăm khám, cấp phát thuốc, chữa bệnh sẽ nguy hiểm trực tiếp đến tính mạng con người, giáo viên không có bằng cấp mà đứng lớp cũng sẽ rất nguy hiểm. Chính vì vậy, để những cán bộ thiếu trình độ tồn tại trong bộ máy Nhà nước là điều không thể chấp nhận được.

Theo luật sư Nguyên, đối với những đối tượng tạo ra những văn bằng chứng chỉ giả, cần phải xử lý nghiêm. Người mua bằng giả cũng sẽ bị xử phạt hành chính về hành vi mua bằng giả.

Cụ thể, tại khoản 3 điều 21 Nghị định 04/2021/NĐ-CP Về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giáo dục quy định phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng đối với hành vi gian lận để được cấp văn bằng, chứng chỉ hoặc bản sao văn bằng, chứng chỉ.

"Như vậy, không chỉ người cung cấp, mà cả người tham gia mua bằng cấp cũng phải chịu xử phạt theo quy định của pháp luật bởi hành vi đều là gian lận để được cấp chứng chỉ, văn bằng”, luật sư Nguyên cho hay.

Ngoài ra, người mua bằng còn phải chịu hình thức xử phạt bổ sung buộc hủy bỏ văn bản có nội dung trái pháp luật; hủy bỏ văn bằng, chứng chỉ được cấp lại không đúng quy định của pháp luật hiện hành về nội dung hoặc thẩm quyền đối với hành vi vi phạm.

Một số trường hợp được cấp văn bằng giả sử dụng văn bằng đó để để xét tuyển nghiên cứu sinh hoặc bảo vệ luận án tiến sĩ, thi nâng ngạch thanh tra viên hoặc kê khai hồ sơ cán bộ. Những trường hợp này còn có thể bị truy tố trách nhiệm hình sự về tội “Làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức”; tội “Sử dụng con dấu, tài liệu giả của cơ quan, tổ chức” được quy định tại Điều 341 BLHS 2015, sửa đổi bổ sung 2017.

Cụ thể, người nào làm giả con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ khác của cơ quan, tổ chức hoặc sử dụng con dấu, tài liệu, giấy tờ đó thực hiện hành vi trái pháp luật, thì bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc bị phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm.

Ngoài ra, căn cứ theo Điều 539 BLHS 2015, những người này còn phạm tội “Giả mạo trong công tác”: Người nào vì vụ lợi hoặc động cơ cá nhân khác mà lợi dụng chức vụ, quyền hạn thực hiện một trong các hành vi làm, cấp giấy tờ giả với số lượng từ 2 giấy tờ giả đến 5 giấy tờ giả thì bị phạt tù từ 3 năm đến 10 năm; làm, cấp giấy tờ giả với số lượng từ 11 giấy tờ giả trở lên thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm. Như vậy, tùy vào mức độ hành vi vi phạm của từng người mà mức xử phạt có thể lên tới 23 năm tù.

Đối với bị cáo Trần Khắc Hùng, nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị, ngoài phải chịu các tội danh nêu trên, khi bị bắt còn phải chịu thêm tội trốn khỏi nơi giam, giữ hoặc trốn khi đang bị áp giải, đang bị xét xử được quy định tại Điều 386 Bộ luật hình sự 2015. Với các tội danh trên, bị cáo Hùng có thể bị phạt lên tới 26 năm tù.