Máy sản xuất đá tuyết từ nước biển được vinh danh

Một tháng trước, sáng chế hoàn toàn “Made in Việt Nam”, tiết kiệm 80% chi phí này đã làm nức lòng giới KHCN trong nước và tạo ra hy vọng cho ngư dân Việt Nam trong việc đánh bắt thủy hải sản xa bờ.

“Máy làm đá tuyết từ nước biển phục vụ bảo quản hải sản đánh bắt xa bờ” là sáng chế của Viện Hàn lâm khoa học và công nghệ Việt Nam (VAST). Đây là sản phẩm đầu tiên được sản xuất trong nước từ khâu nghiên cứu, chế tạo và thử nghiệm thực tế trên tàu cá Việt Nam nhằm giúp ngư dân nâng cao chất lượng, kéo dài thời gian bảo quản hải sản trên tàu và bảo đảm tính ổn định trong mỗi chuyến đi. Được thực hiện từ tháng 3-2016 tới tháng 12-2017, đề tài nghiên cứu “Máy làm đá tuyết từ nước biển phục vụ bảo quản hải sản đánh bắt xa bờ” do Th.S Lê Văn Luân làm chủ nhiệm đề tài.

Xuất phát từ thực tế từ trước đến nay, ngư dân nước ta thường sử dụng đá xay nước ngọt trong mỗi chuyến đi, điều này đòi hỏi phải sử dụng lượng đá lớn và làm ảnh hưởng đến chi phí xăng dầu. Bên cạnh đó, hiện nay sản lượng khai thác thủy sản của nước ta khá cao, nhưng tỷ lệ thất thoát sau thu hoạch còn rất lớn, theo Tổng cục Thủy sản, tổn thất sau khai thác thủy sản ở Việt Nam chiếm khoảng 20 - 30% sản lượng khai thác.

Nguyên nhân chính của tình trạng tổn thất cao là do phần lớn tàu khai thác thủy sản có công suất nhỏ, thiếu trang thiết bị bảo quản sản phẩm, chủ yếu được bảo quản bằng nước đá xay. Công nghệ bảo quản hải sản khi khai thác xa bờ ở nước ta còn có nhiều điểm yếu, chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển và các thách thức đặt ra. Vì thế, Th.S Luân và các cộng sự đã nghiên cứu máy làm đá tuyết từ nước biển nhằm tiết kiệm chi phí và nâng cao chất lượng hải sản được bảo quản.

Th.S Lê Văn Luân giới thiệu về công trình Máy làm đá tuyết từ nước biển phục vụ bảo quản hải sản đánh bắt xa bờ. Ảnh: VAST

Th.S Lê Văn Luân cho biết: Do chủ động về mặt công nghệ, quy trình sản xuất, sản phẩm có giá thành cạnh tranh với các sản phẩm nhập ngoại trên thị trường. Mục tiêu của nhóm nghiên cứu sắp tới là tiếp tục thực hiện một nhiệm vụ khoa học cấp Nhà nước để nghiên cứu và sản xuất máy làm đá tuyết với công suất lên đến 10 tấn/24g cùng với việc phân tích và xây dựng một quy trình sơ chế và bảo quản cá ngừ đại dương chất lượng cao bằng đá tuyết nhằm nâng cao chất lượng cá ngừ, đáp ứng các tiêu chuẩn xuất khẩu khắt khe vào các thị trường Nhật Bản, châu Âu…

Ưu điểm của sản phẩm này là được tích hợp bộ điều khiển trung tâm với các chức năng bảo vệ và giám sát hoạt động của hệ thống nhằm tăng tính ổn và kéo dài tuổi thọ của thiết bị. Cụ thể, máy được lắp đặt có quy trình vận hành đơn giản, tự động hóa trong việc điều chỉnh thời gian, nhiệt độ bảo quản phù hợp với quy trình bảo quản hải sản. Người sử dụng có thể dễ dàng lựa chọn và điều chỉnh độ đậm đặc của sản phẩm đá tuyết trong dải từ 25% đến 95% hoặc theo nhiệt độ xác định. Đặc biệt máy còn hiển thị, thông báo thời gian máy chạy, sản lượng đá, lượng tiêu thụ nhiên liệu trong mỗi chuyến đi biển giúp chủ tàu có thể kiểm tra và theo dõi một cách dễ dàng.

Cũng theo chủ nhiệm đề tài cho biết, cái khó khăn nhất khi nghiên cứu chế tạo máy làm đá tuyết là phải tạo được một thiết bị không chỉ chịu được sự ăn mòn của nước biển mà còn phải nhỏ gọn để đặt được lên các con tàu đánh bắt xa bờ của Việt Nam.

TS Nguyễn Văn Thao, Tổng GĐ Trung tâm Phát triển công nghệ cao (VAST) cho biết: Đề tài “Nghiên cứu, chế máy làm đá tuyết từ nước biển phục vụ bảo quản hải sản đánh bắt xa bờ” được Chủ tịch VAST đặt hàng, được thực hiện trong thời gian là 18 tháng từ năm 2016 đến năm 2017 và sản phẩm của đề tài đã được hội đồng khoa học từ cấp cơ sở đến cấp Viện Hàn lâm đánh giá xuất sắc; quá trình thực nghiệm trên biển đã được các DN và chủ tàu thực hiện đánh giá cao. Đặc biệt ứng dụng máy làm đá tuyết trong việc bảo quản đánh bắt xa bờ đã được Bộ NN&PTNT công nhận là tiến bộ kỹ thuật trong ngành nông nghiệp thuộc lĩnh vực thủy sản.