HĐND TP chỉ ra nhiều lỗ hổng trong quản lý biệt thự cũ

Những thống kê gây hoài nghi của Sở Xây dựng

Bước sang những ngày cuối năm 2015, Ban Pháp chế HĐND TP Hà Nội công bố Báo cáo giám sát, trong đó có việc thực hiện Kết luận thanh tra xác định 312 biệt thự không thuộc đối tượng quản lý theo Quy chế quản lý, sử dụng nhà biệt thự được xây dựng từ trước năm 1954 trên địa bàn Hà Nội. Theo kết quả giám sát: 63 biệt thự tự phá dỡ, xây mới cơ quan quản lý không có hồ sơ, không xác định được thời điểm xây dựng; 19 biệt thự báo cáo là biến dạng hoàn toàn và xuống cấp nghiêm trọng nhưng không có hồ sơ đánh giá, thẩm định chất lượng; 2 biệt thự báo cáo là không tìm thấy nhưng thực tế đã tìm thấy; 48 biệt thự báo cáo đã phá dỡ, xây mới nhưng trên thực tế vẫn còn là biệt thự (16 biệt thự vẫn còn; 35 biệt thự chỉ sửa chữa, cơi nới, nâng tầng); 45 nhà (biệt thự) báo cáo không phải là biệt thự thì thực tế có 8 nhà là biệt thự…

Báo cáo của HĐND TP cũng chỉ ra lỗ hổng trong quản lý biệt thự, mặc dù Thủ tướng, UBND TP chỉ đạo dừng việc cấp phép xây dựng, phá dỡ biệt thự song Sở Xây dựng, UBND một số quận không thực hiện nghiêm túc, đã cấp phép để phá dỡ và xây dựng công trình mới ở 25 biệt thự cũ.

Cũng trong giai đoạn này, liên quan đến 312 biệt thự cũ cũng có sự vênh nhau về số liệu giữa Sở Xây dựng Hà Nội với Viện Quy hoạch và Kiến trúc đô thị (QH&KTĐT). Cụ thể, Sở Xây dựng đã tham mưu đưa 60 biệt thự nằm trong Danh mục biệt thự quản lý, được Viện QH&KTĐT cùng Hội đồng chuyên gia xét chọn thuộc các loại 1, 2, 3 vào Danh mục 312 biệt thự không thuộc đối tượng quản lý theo Quy chế quản lý nhà biệt thự (trong đó 19 biệt thự đánh giá không đúng; 10 biệt thự Sở Xây dựng chưa thống nhất, cần tham vấn ý kiến của Bộ Xây dựng);

Đồng thời, đưa 58 biệt thự được Viện QH&KTĐT cùng Hội đồng chuyên gia xét chọn xếp loại 4 vào Danh mục biệt thự quản lý theo quy chế quản lý nhà biệt thự (có 27 biệt thự được chấm điểm lại; 30 biệt thự được 3 tổ công tác liên ngành lập biên bản thống nhất với kết quả của Viện QH&KTĐT cùng Hội đồng chuyên gia xét chọn xếp loại 4, nhưng bộ phận tổng hợp và hội đồng thẩm định đưa vào loại 3 thuộc Danh mục biệt thự quản lý, trong đó có biệt thự phá dỡ, xây mới; 1 biệt thự không chấm điểm đưa vào loại 1) là việc làm tùy tiện, không đúng tiêu chí đã được xác định.

Thời điểm tháng 5-2011, Viện QH&KTĐT (đơn vị thực hiện gói thầu rà soát, đánh giá, phân loại, lập danh mục các nhà biệt thự xây dựng trước năm 1954 trên địa bàn các quận nội thành do Sở Quy hoạch Kiến trúc Hà Nội chỉ định thầu) dựa trên 5 tiêu chí, phân loại thành 4 nhóm để thực hiện việc chấm điểm và đã đưa ra kết quả rà soát, phân loại: Loại 1: 229 biệt thự; Loại 2: 432 biệt thự, Loại 3: 644 biệt thự; Loại 4: 235 biệt thự.

Biệt thự 51 Hàng Chuối, quận Hai Bà Trưng thuộc danh mục quản lý biệt thự nhóm 2 nay được cải tạo thành nhà hàng. Ảnh: X.D.

Theo đó, có đến 114 biệt thự, Sở Xây dựng và liên ngành đánh giá không đúng. Cụ thể: Có 19 biệt thự Sở Xây dựng báo cáo là biến dạng hoàn toàn và xuống cấp nghiêm trọng (trong đó có 4 biệt thự đan xen sở hữu đã bán hết cho các hộ có hợp đồng thuê nhà, 15 biệt thự đan xen sở hữu chưa bán hết cho các hộ có hợp đồng thuê nhà); nhưng không có hồ sơ đánh giá, thẩm định chất lượng. 2 biệt thự Sở Xây dựng báo cáo không tìm thấy (trong đó 1 biệt thự đan xen sở hữu chưa bán hết; 1 biệt thự Nhà nước quản lý) thực tế đã tìm thấy 1 biệt thự số B1/P18 Hoàng Hoa Thám (số mới: 7, ngõ 55, Hoàng Hoa Thám); và biệt thự số 28 Điện Biên Phủ, Sở Xây dựng đánh giá thuộc sở hữu nhà nước nằm trong danh mục 44 biệt thự không được bán, thuộc Bộ Quốc phòng...

Tiếp tục chỉ ra nhiều lỗ hổng trong quản lý biệt thự cũ

Tháng 12- 2016, để chuẩn bị cho kì họp HĐND TP vào tháng 7-2017, UBND TP giao Sở Xây dựng chủ trì việc rà soát, đề xuất điều chỉnh danh mục biệt thự thuộc đối tượng quản lý, sử dụng theo “Quy chế quản lý, sử dụng nhà biệt thự được xây dựng từ trước năm 1954 trên địa bàn TP Hà Nội” theo quy định Nghị quyết số 17/2013/NQ-HĐND. Sở Xây dựng có trách nhiệm đề xuất, báo cáo TP trình HĐND TP xem xét điều chỉnh Nghị quyết của HĐND TP theo thẩm quyền.

Bước vào kì họp HĐND TP Hà Nội, tháng 7-2017, HĐND TP Hà Nội chính thức thông qua tờ trình điều chỉnh danh mục 970 biệt thự trong Nghị quyết 18/2008 của HĐND TP Hà Nội. Cùng với đó, điều chỉnh danh mục biệt thự cũ trước năm 1954 cần tập trung nguồn lực để bảo tồn theo Nghị quyết 24 từ 225 xuống còn 218 biệt thự. Như vậy, Hà Nội đã rút 148 biệt thự ra khỏi danh mục quản lý.

Mặc dù thông qua việc điều chỉnh, đưa 148 biệt thự ra khỏi danh mục quản lý nhưng tại kì họp, các đại biểu HĐND một lần nữa lại nêu đích danh những lỗ hổng trong việc quản lý, thậm chí là bỏ lọt biệt thự cũ của các đơn vị liên quan, trong đó có Sở Xây dựng. Đại biểu Nguyễn Nguyên Quân - Trưởng Ban Đô thị HĐND TP Hà Nội đánh giá có nhiều sai sót trong quá trình rà soát biệt thự trên địa bàn TP. Việc kiểm tra để lập ra danh sách 148 biệt thự cũ không có sự tham gia của 5 quận (Ba Đình, Hoàn Kiếm, Đống Đa, Hai Bà Trưng, Tây Hồ) có nhà biệt thự nên dẫn đến sai sót về việc đánh giá xác định biệt thự và địa chỉ số nhà.

Có chuyện nhầm địa chỉ, nhầm cả nhà phố, công trình có giá trị kiến trúc khác không phải là biệt thự, để sót biệt thự nằm trong các khuôn viên rộng; biệt thự bị phá dỡ, xây dựng mới. Rà soát thực tế, ông Quân nhận thấy nhiều rất nhiều biệt thự được chính quyền cấp phép cho phá dỡ xây dựng mới không báo cáo lại Chính phủ, HĐND TP theo Đề án quản lý. Do vậy, ông Quân cho rằng, việc điều chỉnh lại danh mục là để sửa các sai sót trên và bổ sung biệt thự mới phát hiện và đưa ra khỏi danh mục những biệt thự đã phá, xây dựng công trình khác, không còn là biệt thự.

Đại biểu Nguyễn Hoài Nam - Trưởng Ban Pháp chế HĐND TP Hà Nội cho biết, HĐND TP đã yêu cầu các đơn vị liên quan phải giải trình rõ hơn về những hạn chế, thiếu sót, nguyên nhân và trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị trong công tác quản lý biệt thự thời gian qua, giải pháp, biện pháp khắc phục. Tuy nhiên, trong báo cáo trả lời tại kì họp chưa thấy nội dung này. Ông Nguyễn Hoài Nam cho biết, chính bản thân ông đã nhiều lần chất vấn, yêu cầu thanh tra, giám sát biệt thự trên địa bàn. Tuy nhiên, đến nay – khi kì họp HĐND đang diễn ra thì Thủ đô lại mất thêm 141 biệt thự, trong đó có hàng loạt biệt thự bị phá dỡ do không quản lý tốt.

(Còn nữa)

Biệt thự cũ và những câu chuyện về giá trị của văn hóa, lịch sử và kiến trúc

Nguy cơ biến dạng biệt thự cũ - Kỳ 2: Hàng chục biệt thự trong danh mục quản lý vẫn bị phá dỡ