Giãn cách, học online kéo dài, nữ sinh phải điều trị bệnh tâm lý

BS. Trần Thị Sáu, Khoa Khám bệnh-Bệnh viện Tâm thần ban ngày Mai Hương cho biết: Trước khi bắt đầu năm học mới, nữ sinh này đã có biểu hiện lo âu, buồn chán và dùng vật sắc nhọn cắt tự cắt vào tay. Thời điểm đó, gia đình gọi điện xin ý kiến tư vấn của bác sĩ. Sau khi được tư vấn, tình trạng của nữ sinh đã được cải thiện.

Khi bắt đầu năm học mới, cùng thời điểm giãn cách xã hội nên học sinh phải học online. Học được một thời gian, nữ sinh này tiếp tục xuất hiện tình trạng buồn chán, suy nghĩ tiêu cực… Đồng thời kèm theo các biểu hiện hay cáu gắt và bắt đầu lặp lại hành vi cắt tay, hành hạ cơ thể. Chia sẻ với bác sỹ, nữ sinh tiết lộ: Mỗi khi làm đau bản thân như vậy, em cảm thấy tư tưởng thoải mái hơn.

Theo BS. Trần Thị Sáu, áp lực học tập, cùng với việc phải ở nhà lâu do dịch bệnh sẽ ảnh hưởng rất lớn đến tâm lý, tư tưởng của mọi người nói chung và lứa tuổi học sinh nói riêng. Với những trường hợp như nữ sinh trên, khi đang ở lứa tuổi thay đổi tâm sinh lý nên những tác động khách quan bên ngoài ảnh hưởng rất lớn đến tư tưởng, suy nghĩ, tâm lý, hành vi.

Cũng theo BS này, sau khi Hà Nội nới lỏng các biện pháp chống dịch, số người đến khám sức khỏe tâm thần gia tăng hơn bình thường. Bệnh nhân đến khám ở mọi lứa tuổi nhưng nhóm tuổi vị thành niên, thanh niên chiếm tỷ lệ cao nhất.

Trường hợp ca bệnh trên không phải hiếm gặp, theo báo cáo “Tình hình Trẻ em Thế giới 2021; Trong tâm trí tôi: thúc đẩy, bảo vệ và chăm sóc sức khỏe tâm thần của trẻ em” do Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF) công bố ngày 5-10: Đại dịch Covid-19 đã gây ra những lo ngại đáng kể đối với sức khỏe tâm thần của cả một thế hệ trẻ em và thanh thiếu niên cũng như các bậc cha mẹ và người chăm sóc.

Số liệu ước tính mới nhất cho thấy: cứ 7 em thì có hơn 1 trẻ vị thành niên từ 10-19 tuổi trên toàn cầu đã bị chẩn đoán mắc rối loạn tâm thần. Mỗi năm có gần 46.000 trẻ vị thành niên tử vong do tự tử, khiến đây trở thành một trong năm nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở nhóm tuổi này. Trong khi đó, giữa nhu cầu về sức khỏe tâm thần và kinh phí hỗ trợ sức khỏe tâm thần vẫn còn tồn tại khoảng cách lớn.

Giám đốc điều hành UNICEF Henrietta Fore chia sẻ: 18 tháng qua là khoảng thời gian dài đằng đẵng đối với tất cả chúng ta, đặc biệt là trẻ em. Những đợt phong tỏa toàn quốc và việc hạn chế di chuyển liên quan đến đại dịch đã khiến các em phải trải qua những năm tháng cuộc đời khó quên khi phải rời xa gia đình, bạn bè, trường lớp, việc vui chơi-những yếu tố then chốt của tuổi thơ.

“Đại dịch đã gây ra tác động đáng kể, song đó mới chỉ là bề nổi của tảng băng chìm. Từ trước khi đại dịch bùng phát, đã có quá nhiều trẻ em phải gánh chịu những vấn đề sức khỏe tâm thần chưa được giải quyết. Đầu tư của các chính phủ vào việc đáp ứng những nhu cầu cấp thiết này còn quá hạn chế. Mối liên hệ giữa sức khỏe tâm thần và kết quả cuộc sống trong tương lai chưa được quan tâm đúng mức”, bà Henrietta Fore nói.

Dịch Covid-19 đã gây ra những ảnh hưởng nặng nề với sức khỏe tâm thần của trẻ. Kết quả ban đầu từ một cuộc khảo sát quốc tế về trẻ em và người trưởng thành ở 21 quốc gia được thực hiện bởi UNICEF và Gallup-đơn vị được đề cập trong Báo cáo cho thấy: trung bình cứ 5 người trong độ tuổi từ 15-24 được khảo sát thì có 1 người cho biết họ cảm thấy chán nản hoặc hầu như không có hứng thú làm bất cứ việc gì.

Covid-19 đã chuẩn bị bước sang năm thứ ba, và đại dịch này đang tiếp tục tác động nặng nề lên sức khỏe tâm thần cũng như điều kiện sống của trẻ em và thanh thiếu niên. Theo dữ liệu mới nhất từ UNICEF, cứ 7 em thì có ít nhất 1 em trong tổng trong tổng số trẻ em trên toàn cầu bị ảnh hưởng trực tiếp bởi các đợt phong tỏa. Hơn 1,6 tỷ trẻ em phải hứng chịu những thiệt hại nhất định về giáo dục. Gián đoạn trong sinh hoạt, giáo dục, giải trí cũng như trăn trở về thu nhập gia đình và sức khỏe đang khiến nhiều người trẻ rơi vào cảnh lo sợ, tức giận và băn khoăn về tương lai...

Số những người đến khám sức khỏe tâm thần tại BV ban ngày Mai Hương gia tăng sau giãn cách, trong đó lứa tuổi thanh thiếu niên chiếm cao nhất (ảnh minh họa-P.C)

Những rối loạn tâm thần được chẩn đoán bao gồm rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD), lo âu, tự kỷ, rối loạn lưỡng cực, rối loạn cư xử, trầm cảm, rối loạn ăn uống, khuyết tật trí tuệ và tâm thần phân liệt có thể gây tổn hại đáng kể đến sức khỏe, việc học tập, kết quả cuộc sống và năng lực tạo gia thu nhập sau này của trẻ em và thanh thiếu niên.

Không chỉ gây tác động khôn lường đối với cuộc sống của trẻ em, rối loạn tâm thần dẫn đến khuyết tật hoặc tử vong ở thanh thiếu niên còn làm thâm hụt khoản đóng góp ước tính lên tới gần 390 tỷ đô la Mỹ mỗi năm cho các nền kinh tế, theo một phân tích mới của Trường Kinh tế London có trong báo cáo.

Từ những thực tế trên, UNICEF kêu gọi các chính phủ, đối tác trong khu vực công và tư nhân cam kết, trao đổi và hành động nhằm nâng cao sức khỏe tâm thần cho tất cả trẻ em, trẻ vị thành niên và người chăm sóc, bảo vệ những người cần giúp đỡ và chăm sóc những đối tượng dễ bị tổn thương nhất, thông qua:

Đầu tư khẩn cấp cho sức khỏe tâm thần của trẻ em và trẻ vị thành niên không chỉ trong ngành y tế mà còn nhiều ngành khác, nhằm hỗ trợ phương pháp tiếp cận toàn xã hội trong công tác phòng ngừa, thúc đẩy và chăm sóc.

Tích hợp và nhân rộng các can thiệp dựa trên bằng chứng trong lĩnh vực y tế, giáo dục và bảo trợ xã hội, bao gồm: các chương trình nuôi dạy con cái đóng vai trò thúc đẩy chăm sóc nuôi dưỡng mang tính đáp ứng và hỗ trợ sức khỏe tâm thần của cha mẹ và người chăm sóc; đảm bảo các trường học hỗ trợ sức khỏe tâm thần thông qua các dịch vụ chất lượng và những mối quan hệ tích cực.

Xã hội cần phá vỡ sự im lặng xung quanh vấn đề sức khỏe tâm thần, bằng cách xóa bỏ kỳ thị, tăng cường hiểu biết và xem xét nghiêm túc những trải nghiệm của trẻ em và thanh niên.

"Cần có những bước và cách tiếp cận cụ thể cho gia đình, nhà trường và cộng đồng nhằm thúc đẩy, bảo vệ và chăm sóc tốt hơn cho hạnh phúc của trẻ em và thanh thiếu niên. Mục tiêu của chúng ta là toàn xã hội phải chấm dứt kỳ thị liên quan đến sức khỏe tâm thần, cần hành động nhiều hơn để nuôi dưỡng hạnh phúc, cũng như nhận ra các yếu tố đe dọa đến sức khỏe tâm thần. Những đầu tư của chúng ta hôm nay trong việc xây dựng một nền tảng sức khỏe tâm thần mạnh mẽ ở mọi trẻ em sẽ được đền đáp bằng sức khỏe tâm thần mạnh khỏe suốt đời của người dân. Việc xây dựng và phân bổ ngân sách cho Chiến lược Sức khỏe Tâm thần Quốc gia cho trẻ em và thanh thiếu niên là cần thiết để xây dựng nền tảng đó", bà Rana Flowers, Trưởng Đại diện UNICEF tại Việt Nam cho biết.