Đổi mới, sáng tạo vì một nền báo chí chuyên nghiệp, hiện đại và nhân văn

Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam Hồ Quang Lợi phát biểu tại phiên trù bị Đại hội Hội Nhà báo Việt Nam lần thứ XI, nhiệm kỳ 2020-2025.

Dịp này, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam Hồ Quang Lợi đã có cuộc trao đổi với báo Kinh tế & Đô thị để làm sâu sắc thêm về tinh thần đổi mới, sáng tạo của các cấp Hội trong chặng đường hơn 5 năm qua và tinh thần này sẽ tiếp tục được thực hiện trong nhiệm kỳ tới, xây dựng một nền báo chí chuyên nghiệp, hiện đại, nhân văn.

Thưa ông, để nói về chặng đường của Hội Nhà báo Việt Nam nhiệm kỳ 2015 – 2020, ông sẽ nhắc tới điều gì?

- Có thể nói, với tư cách là một tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp, vai trò và vị thế của Hội Nhà báo Việt Nam không ngừng được nâng cao. Đổi mới, sáng tạo là tinh thần xuyên suốt của nhiệm kỳ qua với nhiều dấu ấn tốt đẹp. Tinh thần ấy được lan tỏa từ T.Ư Hội đến Hội Nhà báo các tỉnh, TP, các liên chi hội, chi hội và cơ quan báo chí... Kết quả nổi bật được thể hiện trên nhiều lĩnh vực, từ rèn luyện bản lĩnh chính trị, nâng cao trình độ nghiệp vụ, nêu cao đạo đức nghề nghiệp, bảo vệ quyền làm nghề hợp pháp, quyền lợi chính đáng của hội viên đến tham gia xây dựng chính sách báo chí, triển khai các hoạt động đối ngoại, xã hội - từ thiện, văn hoá - thể thao...

Sự đổi mới, sáng tạo ấy biểu hiện rõ nét nhất qua việc hoạt động các cấp Hội ngày càng đi vào chiều sâu, bám sát những nhiệm vụ trọng tâm, trọng điểm của đất nước, thực tế xã hội phong phú, cũng như bắt nhịp với những xu hướng mới trong đời sống báo chí. Vì thế, hoạt động của tổ chức Hội ngày càng có sức thu hút đối với đông đảo hội viên cũng như công chúng báo chí. Đây là nhiệm kỳ có số hội viên được kết nạp đông nhất từ trước đến nay. Tính đến cuối năm 2021, Hội Nhà báo Việt Nam có 27.448 hội viên, sinh hoạt tại 63 Hội Nhà báo các tỉnh, TP, 20 liên chi hội, 205 chi hội trực thuộc.

Một dấu ấn nổi bật trong nhiệm kỳ X là việc Bảo tàng Báo chí Việt Nam chính thức đi vào hoạt động đúng dịp kỷ niệm 95 năm ngày Báo chí cách mạng Việt Nam. Đây là “Ngôi nhà di sản” quý giá, không chỉ ưu giữ và phát huy giá trị cao quý rất đáng tự hào của báo chí Việt Nam mà còn thấy cả dòng chảy lịch sử, văn hoá, tinh thần dân tộc. Một minh chứng nữa cho sự đổi mới, sáng tạo trong hoạt động Hội là sự chuyển đổi từ mô hình Hội báo Xuân, vốn được tổ chức 5 năm một lần sang Hội báo toàn quốc được tổ chức hàng năm. Đây là cuộc biểu dương sức mạnh của báo chí trong thời đại công nghệ số, đồng thời cũng là dịp để các nhà báo nhận thức rõ hơn trách nhiệm xã hội của mình, sự kỳ vọng của xã hội đối với báo chí.

Trong nhiệm kỳ qua, Hội Nhà báo Việt Nam đã có những hoạt động thực sự hiệu quả, thiết thực. Phải chăng đây chính là chìa khóa để thu hút hội viên, thưa ông?

- Đúng vậy. Trong hành trình 5 năm đầy sôi động, ngoài việc củng cố tổ chức, Hội Nhà báo Việt Nam đã xác định đúng những nhiệm vụ trọng tâm để triển khai thực hiện. Một trong số đó là việc nâng cao trình độ nghiệp vụ báo chí cho đội ngũ những người làm báo. Các chương trình đào tạo, bồi dưỡng ngày càng được cải tiến, đa dạng hóa, cập nhật kiến thức, kinh nghiệm tác nghiệp trong kỷ nguyên số, sử dụng công nghệ truyền thông mới với sự tham gia của các giảng viên uy tín trong nước và nước ngoài. Nhiệm kỳ qua, Trung tâm Bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí Hội Nhà báo Việt Nam đã tổ chức được 574 lớp học cho hơn 21.000 lượt học viên. Việc bồi dưỡng nghiệp vụ cho hội viên còn được thực hiện thông qua hơn 70 hội thảo, tọa đàm, diễn đàn về các vấn đề nóng, cấp thiết trong nghề.

Một kết quả nổi bật nữa là việc tổ chức thành công Giải Báo chí Quốc gia hàng năm, có sức lan tỏa mạnh trong xã hội, khích lệ lao động sáng tạo, tinh thần cống hiến, thúc đẩy báo chí phát triển. Ngoài ra, Hội còn phối hợp với các bộ, ban, ngành T.Ư tổ chức thành công hàng chục giải báo chí toàn quốc khác như: Búa liềm vàng; Phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; Đại đoàn kết toàn dân tộc; Dân vận khéo; Tự hào nông dân Việt Nam…

Bên cạnh rèn nghề, Hội Nhà báo Việt Nam đã có những giải pháp gì để nâng cao đạo đức nghề nghiệp của những người làm báo, thưa ông?

- Cần khẳng định rằng, đạo đức nghề nghiệp là vấn đề cốt lõi, có ý nghĩa sống còn trong hoạt động báo chí. Qua 5 năm thực hiện “10 điều quy định đạo đức nghề nghiệp của người làm báo” và 3 năm thực hiện “Quy tắc sử dụng mạng xã hội của người làm báo Việt Nam”, đã có nhiều chuyển biến tích cực, góp phần ngăn chặn, đẩy lùi các biểu hiện tiêu cực, vi phạm đạo đức nghề nghiệp, để báo chí càng ngày càng phát triển lành mạnh, đúng hướng.

Ngoài ra, Hội đã thành lập và đi vào hoạt động có nề nếp gần 290 hội đồng xử lý vi phạm đạo đức nghề nghiệp từ T.Ư xuống cơ sở, phát hiện và xử lý nghiêm minh nhiều trường hợp vi phạm trong hoạt động nghề nghiệp. Hội cũng đã ban hành quyết định về việc sinh hoạt của hội viên là phóng viên thường trú của các cơ quan báo chí tại địa phương để đảm bảo quản lý chặt chẽ hội viên hoạt động xa tòa soạn; đưa vào sử dụng hiệu quả phần mềm theo dõi việc đăng, sửa bài, gỡ bài trên báo điện tử, về cơ bản đã ngăn chặn được hiện tượng "sáng đăng, trưa gặp, chiều gỡ". Hội Nhà báo Việt Nam cũng đặc biệt chú trọng bảo vệ quyền hành nghề hợp pháp, quyền lợi chính đáng của hội viên. Trên thực tế, có nhiều nhà báo bị ngăn cản hoạt động đúng pháp luật, bị phá hoại phương tiện, thu giữ tài liệu, bị đe dọa, hành hung không chỉ với bản thân mà còn với gia đình họ. Khi xảy ra những vụ việc như vậy, Hội Nhà báo Việt Nam đã lên tiếng kịp thời, có thái độ quyết liệt, mãnh mẽ, phối hợp với các cơ quan chức năng, địa phương thực hiện nhiều biện pháp cần thiết, xử lý nghiêm minh. Các hội viên, nhà báo ngày càng cảm thấy gắn bó với tổ chức H, thấy rõ Hội là điểm tựa tin cậy.

Cùng với Chỉ thị 43 ngày 8-4-2020 của Ban Bí thư về “tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với hoạt động của Hội Nhà báo Việt Nam trong tình hình mới”, Văn kiện Đại hội XIII của Đảng chỉ rõ: “Xây dựng nền báo chí, truyền thông chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại”. Đây sẽ là kim chỉ nam để Đại hội XI Hội Nhà báo Việt Nam đề ra những nhiệm vụ trọng tâm trong nhiệm kỳ tới, thưa ông?

- Đổi mới, sáng tạo sẽ tiếp tục là phương châm hành động với quyết tâm mãnh mẽ của Hội Nhà báo Việt Nam nhiệm kỳ XI. Đó là việc xây dựng hệ thống tổ chức Hội vững mạnh toàn diện từ T.Ư đến địa phương, thống nhất, chặt chẽ theo Điều lệ Hội; đẩy mạnh chuyển đổi số báo chí, nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ trong kỷ nguyên số gắn với nêu cao đạo đức nghề nghiệp; tăng cường công tác kiểm tra giám sát, kịp thời phát hiện, ngăn chặn và xử lý nghiêm minh các sai phạm, kiên quyết bảo vệ quyền lợi chính đáng của hội viên… Các hoạt động của Hội Nhà báo Việt Nam trong nhiệm kỳ tới cần tập trung xây dựng đội ngũ người làm báo vững vàng bản lĩnh chính trị, tinh thông nghề nghiệp, đạo đức nghề nghiệp trong sáng, góp phần phát triển nền báo chí cách mạng Việt Nam giàu tính chiến đấu, nhân văn, chuyên nghiệp và hiện đại.

Xin trân trọng cảm ơn ông!