Dịch bệnh kéo dài, nhiều hướng dẫn viên phải chật vật với nghề

TP HCM từng là trung tâm du lịch lớn của Việt Nam. Ảnh: Bưu Điện Thành phố

Nhiều doanh nghiệp lữ hành phá sản

Sở Du lịch TP HCM cho biết, đến tháng 5-2021, TP HCM chỉ còn 567/1049 DN lữ hành đang hoạt động. Theo đăng ký kinh doanh, hiện toàn thành phố có 1.049 DN lữ hành, trong đó 567 DN đang hoạt động (chiếm 52%), 105 DN tạm ngưng hoạt động (chiếm 9,6%), 392 DN không hoạt động (chiếm 35,9%), 27 DN thay đổi trụ sở đi nơi khác (chiếm 2,5%).

Thống kê từ UBND TP Thủ Đức và các quận, huyện trên địa bàn TP, chỉ còn khoảng 50% lượng DN lữ hành đang hoạt động. Trong đó, có đến 90% DN lữ hành vừa và nhỏ, DN chuyên thị trường outbound đã tạm ngưng hoạt động. Từ 1-1-2020 đến 31-5-2021 có tổng cộng 171 DN kinh doanh lữ hành rút giấy phép hoạt động (trong đó có 152 DN outbound và 19 DN lữ hành nội địa).

Trong khi đó, kết quả một khảo sát mới đây do Hội đồng tư vấn Du lịch Việt Nam thực hiện cũng chỉ ra, hiện trên cả nước có 18% DN đã cho toàn bộ nhân viên nghỉ việc; 48% DN cho 50 - 80% nhân viên nghỉ việc và 75% DN có các hình thức hỗ trợ tài chính khác nhau đối với số lao động mất việc.

Nguyên nhân dẫn đến thực trạng này là do dịch bệnh bùng phát trở lại lần thứ 4 khiến DN lữ hành trên cả nước lao đao. Do tâm lý lo ngại, lượng khách hoãn/hủy tour du lịch lên đến 80 - 90% trong tháng 5 và tháng 6-2021, đúng dịp cao điểm du lịch hè.

Nhiều HDV lao đao

Hiện nay trên cả nước có hơn 27.000 HDV quốc tế và nội địa, trong đó các Sở Du lịch quản lý đội ngũ HDV lớn nhất nước là Hà Nội (5.846 HDV), Đà Nẵng (4.728 HDV), TP HCM (6.105 HDV). Trong khi đó, nguồn nhân lực du lịch trong nước mỗi năm có thêm 15.000 sinh viên/học viên ra trường (2020) và ước tính có khoảng 2.600 HDV được cấp thẻ.

Trước tác động của dịch Covid-19, ngành du lịch có lẽ là ngành chịu ảnh hưởng nhiều nhất, trước tiên và cũng sẽ phục hồi chậm nhất. Nhân lực ngành du lịch, dịch vụ “đau đầu” chuyển sang các nghề khác để kiếm thu nhập, từ kinh doanh bất động sản, bảo hiểm, giáo viên ngoại ngữ, bán hàng online, shipper, về quê tránh dịch, các chủ doanh nghiệp có khả năng tài chính thì hoạt động cầm chừng chờ thời.

Hoàng Nhật Linh (sinh năm 1995, quê Thanh Hóa) cho biết, hiện Linh vẫn ở TP HCM chứ không về quê và cũng đã “trễ” tiền nhà do đợt bùng phát dịch thứ 4 này. Không chỉ riêng Linh mà nhiều anh em trong nghề đều gặp khó khăn.

Những HDV làm nhiều nghề khác nhau trong mùa dịch. Ảnh: FBNV

Nhật Linh lạc quan cho biết vào thời gian giãn cách xã hội đã học được cách làm clip trên mạng xã hội: “Trước đây mình khá “gà” trong việc sử dụng các phần mềm trên di động, nhưng sau khi mày mò mình đã biết cách quay, dựng video, chèn các hiệu ứng và các kỹ thuật biên tập khác để video sản xuất ra ngày càng sinh động và thu hút. Là người đam mê nghiên cứu lịch sử, văn hóa dân tộc, mình mong muốn thông qua các vlog chia sẻ kiến thức để giới thiệu, quảng bá các địa danh, nét đẹp đất nước, con người Việt Nam đến người xem. Đây cũng là dịp để mình trau dồi và vận dụng kiến thức tích lũy được!”

Bạn Lê Minh Trực (sinh năm 1994, quê Bến Tre) gắn bó với công việc trong lĩnh vực du lịch và sự kiện được 6 năm: “Điều mình nhận ra là luôn phải chuẩn bị sức khỏe thật tốt để có thể theo đuổi công việc này. Mình đã từng dẫn những đoàn khách Tây đi từ Bắc chí Nam trong 14 - 21 ngày, lên rừng xuống biển, nhiệt độ nóng - lạnh thay đổi có thể chỉ trong một buổi, nếu không có sức khỏe thì không thể nào triển khai tour tốt và chăm sóc khách chu đáo được. Đối với những tour dẫn khách ra nước ngoài, sức khỏe là yếu tố quan trọng giúp HDV hoàn thành tốt chuyến đi”.

Trong khi đó Đào Duy Thắng (sinh năm 1996, TP HCM) theo đuổi nghề tour guide trekking - hướng dẫn viên du lịch mạo hiểm xuyên rừng, khách tham gia sẽ có những chuyến đi bộ đường dài, leo núi nhiều ngày. “Mình cũng như các bạn trẻ yêu thích trải nghiệm thiên nhiên, chinh phục địa hình rừng núi, mỗi chuyến đi dù có vất vả nhưng mang đến dấu ấn của hành trình tuổi trẻ, những cảm xúc khó quên cùng với bạn đồng hành. Lúc này không dẫn đoàn được nên mình cũng “cuồng chân” lắm chứ, nhưng thời gian này mình tận dụng để rèn thêm ngoại ngữ và đóng góp sức trẻ trong công cuộc phòng chống dịch Covid-19 tại TP HCM. Nếu kiểm soát được dịch sớm thì chúng mình sẽ sớm quay lại với nghề đúng không nào!” – bạn Duy Thắng chia sẻ.

Nguyễn Hữu Khánh (An Giang) hiện tham gia công tác phòng chống dịch Covid-19 chia sẻ từ Ký túc xá Đại học Sài Gòn: “Mình đã tình nguyện tham gia hỗ trợ khu cách ly từ hơn một tháng nay, nhiệm vụ tuy vất vả nhưng mình rất vui khi được đóng góp một phần công sức với hi vọng sớm đẩy lùi dịch bệnh và tất nhiên chúng ta sẽ sớm được làm du lịch trở lại”.

“Ngoài là một HDV nội địa, mình đang làm công tác điều hành tour cho các đoàn sinh viên chuyên ngành đi thực tập, thực tế chuyên môn nên vào dịp này, cứ thời gian rảnh là mình tranh thủ đọc, ôn luyện và nghiên cứu them về hệ thống tuyến điểm du lịch Việt Nam để có thêm kiến thức và thực tiễn cho việc tổ chức và điều hành tour sau này ngày càng chất lượng hơn” – Hữu Khánh nói.

Chuỗi hoạt động trực tuyến chia sẻ "dân trong nghề" thu hút sự quan tâm của người trẻ.

Còn Vũ Nguyễn Minh Trí (TP HCM): "Mùa dịch làm cho chúng ta “mất kết nối” với thế giới bên ngoài nên mình với nhóm bạn mới nảy ra ý tưởng tổ chức các buổi giao lưu trực tuyến là một cách hữu hiệu để nuôi dưỡng đam mê khi đang giãn cách. Thấu hiểu trước tình trạng dịch Covid-19 ảnh hưởng 2 năm dẫn đến nhiều anh em HDV đã chuyển đổi nghề, các bạn sinh viên chuyên ngành du lịch vừa ra trường chưa kịp vào nghề và sinh viên đang theo học đều khá lo lắng trước tình trạng du lịch “đóng băng”, chúng mình xây dựng sân chơi bổ ích với các nội dung trao đổi được chọn lọc sao cuốn hút, gần gũi, sát với đời sống và công việc để người tham dự đều thấy hào hứng".

“Mong muốn tổ chức buổi đầu tiên chỉ là các bạn trẻ trong ngành du lịch cùng tụ họp qua phần mềm Zoom, giao lưu để chia sẻ kinh nghiệm trong nghề và những chuyện buồn vui mùa dịch. Nhưng sau đó sự kiện nhận được sự quan tâm, ủng hộ từ quý anh chị đồng nghiệp, quý thầy cô, chuyên gia trong nghề cũng như các bạn sinh viên tham dự - đây là nguồn động lực to lớn để chúng mình đầu tư nội dung kịch bản để các số tiếp theo được chuyên nghiệp hơn và trở thành không gian uy tín để “dân trong nghề” giao lưu, trao đổi học thuật, kinh nghiệm thực tế để người xem được mở mang tầm mắt”, Minh Trí cho biết.

Được biết “Chuỗi giao lưu trực tuyến Gen Z Zone ngành du lịch” do nhóm của bạn Minh Trí tổ chức từ tháng 7-2021 vào tối Thứ bảy hàng tuần đến nay đã được 4 số, thu hút gần 2.500 lượt tham dự đến từ 30 đơn vị DN, trường ĐH-CĐ-TCCN có đào tạo ngành du lịch trên toàn quốc. Các buổi giao lưu có chủ đề đa dạng, khách mời là chuyên gia giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực, nội dung gần gũi, hấp dẫn với “dân trong nghề” như chuyện nghề HDV nội địa/quốc tế, tổ chức sự kiện trong du lịch, kinh doanh và điều hành tour, đến chủ đề “bắt trend giới trẻ” giao lưu cùng Travel blogger để có góc nhìn mới về trải nghiệm du lịch.