Chuyện những người nổi tiếng ở nhà lao Phú Quốc

Cuộc vượt ngục nghẹt thở

Cuộc vượt ngục "thần thánh" này được ông Trường cùng một người bạn tù tên Hoàng Sơn (tên thật Nguyễn Văn Bành) bàn bạc và lên kế hoạch rất chi tiết và tỉ mỉ. Đứng trước cuộc vượt ngục sinh tử, cả hai ông đã phải tự dằn lòng mình rằng: Nếu may mắn thoát được khỏi nơi đây sẽ tìm cách phối hợp với lực lượng bên ngoài giải cứu những bạn tù còn lại, còn trong trường hợp bị địch phát hiện và bắt giữ trên đường trốn chạy thì sẽ thà chết chứ không bao giờ khai ra tổ chức.

Sau một quá trình quan sát quy luật hoạt động của lính canh trong nhà lao, ông Trường phát hiện ra con đường duy nhất có thể tẩu thoát ra khỏi nhà tù là vùi mình trong thùng rác hôi thối mà các lính canh thường sai tù nhân mang đổ vào các buổi chiều bên ngoài khu vực nhà lao.

Sau khi đã cùng ông Sơn bàn bạc, lên kế hoạch một cách khá tỉ mỉ, hai ông đã tìm cách liên hệ và xin phép lãnh đạo của tổ chức ngầm trong tù để vượt ngục. Nhận được sự đồng ý, vào khoảng 16h ngày 19-12-1970, tức trước một giờ đồng hồ lính canh mang rác thải của các tù nhân đi đổ.

Một số tù nhân trước đó đã được phân công làm nhiệm vụ đánh lạc hướng lính canh. Lợi dụng lúc lính canh không để ý, hai ông đã nhanh nhẹn cuộn tròn mình chui vào thùng đựng rác. Lập tức, những tù nhân khác đã dùng rác thải được thu gom bốc mùi hôi thối phủ lấp hai người tù để tránh sự phát hiện của lính canh. Bước đầu trong kế hoạch đã diễn ra suôn sẻ. Nói đến đoạn ngụp lặn trong thùng rác bầy nhầy, hôi thối ông Trường rùng mình, lạnh sống lưng. Lúc đó mùi hôi thối làm ông đến ngột thở, ruồi muỗi vo ve, nhưng ông vẫn phải cắn răng chịu đựng không dám cử động, dù chỉ là nhích mình. Bởi chỉ cần một động tác nhỏ khi đó, sẽ bị giặc phát hiện và đồng nghĩa với cái chết.

Nằm bất động như một xác chết trong thùng rác hôi thối suốt gần 1 tiếng đồng hồ, đến khoảng hơn 17h, hai thùng rác chứa ông Trường và ông Sơn đã được di chuyển tới bãi tập kết cách xa khu vực trại giam. Vì rác thải vốn hôi thối, sợ bẩn, lính canh đã bắt những tù nhân trực tiếp đổ rác còn chúng đứng cách xa khoảng 100m để quan sát và canh gác. Khu vực tập kết rác vốn là một cái hố rất sâu và rộng, mùi hôi thối bốc lên nồng nặc, theo như lời ông Trường miêu tả người bình thường nếu không quen mùi chỉ cần đứng gần một lúc là có thể chết ngạt.

Khi rác được đổ xuống, ông Trường đã khéo léo cuộc tròn mình như một quả bóng lăn xuống hố sâu. Xung quanh ông Trường khi đó chỉ có rác là rác, một mùi hôi thối nồng nặc bốc lên. Tuy vậy, vì sự an toàn tuyệt đối ông vẫn cố nằm bất động để nghe ngóng tình hình, khoảng 15 phút sau khi nhận thấy xung quanh khá yên tĩnh ông mới dám trườn mình, ngẩng đầu quan sát tìm người đồng đội cùng tham gia vượt ngục của mình, nhưng trước mắt ông tất cả chỉ là một màn đêm đen ngòm.

Vượt qua hệ thống hàng rào dây thép gai mới chỉ là bước đầu trong hành trình vượt ngục, để có thể thoát hẳn khỏi khu vực bị địch chiếm đóng, ông Trường còn phải vượt qua hệ thống bãi mìn cài đặt dày đặc, thoát khỏi hệ thống pháo sáng của địch và bọn lính tuần tra cùng một khu đầm lầy có chiều rộng khoảng 1km.

"Chuồng cọp" dùng để tra tấn các tù nhân tại nhà giam Phú Quốc. Ảnh do nhân vật cung cấp

Ý tưởng đến tình cờ!

Trong kí ức của ông Trường thời gian bị giam cầm ở nhà lao Phú Quốc sẽ mãi là những kí ức hãi hùng, nhưng đồng thời cũng là hào hùng nhất trong kiếp con người nhỏ nhoi của ông. Mỗi lần hồi tưởng lại quãng thời gian đó, những kí ức lại bỗng ùa về như mới ngày hôm qua.

Ông Trường cho biết: Thời gian đầu khi mới bị chuyển từ nhà lao Pleiku về nhà tù Phú Quốc, ông đã tìm cách liên lạc và móc nối với những người tù khác trong đó có cả tù chính trị.

Tại nhà tù Phú Quốc khi đó, tồn tại một tổ chức Đảng ngầm hoạt động bí mật do tù nhân tự lập ra. Khi đã tìm hiểu cặn kẽ, ông Trường đã xin tham gia vào tổ chức bí mật này và trở thành một thành viên hoạt động tích cực. Các tù nhân liên lạc với nhau bằng đủ mọi cách như: dùng ký hiệu, cử chỉ, nếu khi cần truyền tải một thông điệp dài không thể dùng ký hiệu các tù nhân dùng mực trong con mực nằm trong khẩu phần ăn hàng ngày để viết lên những tờ giấy xé nhỏ của bao bì xi măng khi tù nhân xây dựng các công trình trong trại giam. Họ liên lạc, trao đổi thông tin trong mọi hoàn cảnh khi ăn cơm, khi lao động v.v...

Vốn mang trong mình dòng máu của một người lính đặc công, ông Trường lúc nào cũng canh cánh phải cống hiến một phần xương máu của mình cho độc lập - tự do của dân tộc. Và để làm được điều đó thì trước mắt cần phải thoát được khỏi chốn ngục tù này. Với ý nghĩ đó, ông Trường luôn nung nấu ý định vượt ngục và trong một lần tình cờ bị lính canh phân công đi đổ rác thải cho tù nhân, ý tưởng vượt ngục bằng thùng rác đã lóe lên trong đầu người chiến sĩ. Cuộc vượt ngục sinh tử đã bắt đầu được manh nha.

(còn nữa)
Xuân Thắng