Bổ sung vitamin bừa bãi: “con dao hai lưỡi” có thể hủy hoại gan và tăng nguy cơ ung thư

Bổ sung vitamin không đúng cách có thể gây hại cho sức khỏe.

Trường hợp của anh Ngô, 45 tuổi, ở Trung Quốc, là ví dụ điển hình cho việc lạm dụng vitamin tổng hợp. Ban đầu, vì cảm thấy mệt mỏi do áp lực công việc, anh mua một lọ vitamin tổng hợp với hy vọng “lấy lại năng lượng”. Tuy nhiên, do không thấy hiệu quả, anh đã tự ý tăng liều từ 1 viên lên 8 viên mỗi ngày.

Chỉ sau hơn một tuần, anh bắt đầu buồn nôn, chướng bụng, vàng da và phải nhập viện khẩn cấp. Kết quả xét nghiệm cho thấy anh bị suy gan cấp tính, bác sĩ chẩn đoán nguyên nhân là viêm gan do quá liều vitamin tổng hợp.

“Vitamin không phải là thuốc bổ vô hại. Dùng sai cách hoặc quá liều có thể gây tổn thương gan, thận và tim mạch,” bác sĩ điều trị cho biết.

Theo Giáo sư Lý Dĩnh, chuyên ngành Dinh dưỡng và Vệ sinh Thực phẩm, Đại học Y khoa Cáp Nhĩ Tân (Trung Quốc), đa số người khỏe mạnh với chế độ ăn cân bằng không cần bổ sung vitamin.

“Nếu tuân thủ tháp dinh dưỡng hợp lý, ăn đa dạng thực phẩm và kiểm soát calo, nguy cơ thiếu vitamin là rất thấp,” bà nói.

Ngược lại, bổ sung quá liều có thể gây hại. Ví dụ, thừa canxi làm tăng nguy cơ sỏi thận và bệnh tim mạch, thừa vitamin D dẫn đến loãng xương hoặc ngộ độc, thừa vitamin A có thể gây rối loạn kinh nguyệt và tổn thương gan.

Những người trên 60 tuổi, có chế độ ăn đơn điệu hoặc mắc bệnh mạn tính, có thể cần bổ sung vitamin, nhưng phải có chỉ định của bác sĩ và tuyệt đối tránh dùng liều cao.

Một tổng hợp của Tổ chức Đặc nhiệm Dịch vụ Dự phòng Hoa Kỳ (USPSTF) năm 2022, dựa trên 84 nghiên cứu với hơn 740.000 người, cho thấy bổ sung vitamin thường xuyên không giúp giảm nguy cơ bệnh tim, ung thư hay tử vong. Ngược lại, quá liều có thể làm tăng tỷ lệ mắc ung thư.

Cùng kết luận này, nghiên cứu đăng trên Tạp chí Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ (JAMA, tháng 6/2024) cho biết:

- Người uống vitamin tổng hợp hằng ngày có nguy cơ tử vong cao hơn 4%.

- Beta-Carotene (tiền chất Vitamin A) làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch 10% và ung thư phổi 20%.

- Vitamin D và E không có tác dụng phòng bệnh, thậm chí vitamin D quá liều gây sỏi thận.

Đáng chú ý, nghiên cứu tại Viện Công nghệ Liên bang Thụy Sĩ phát hiện, Vitamin B3 liều cao có thể kích thích ung thư vú bộ ba âm tính di căn lên não, làm tăng nguy cơ tử vong tới 27%.

- Vitamin nhóm B: Dùng quá liều dễ gây bồn chồn, mệt mỏi, đỏ da, ngứa ngáy.

- Vitamin A: Quá liều gây ngộ độc cấp tính (chóng mặt, nôn, tiêu chảy) và ngộ độc mạn tính (đau khớp, rối loạn nội tiết).

- Vitamin C: Dùng quá 1.000 mg/ngày có thể tăng nguy cơ huyết khối, cao huyết áp.

- Vitamin D: Cơ thể có thể tự tổng hợp qua ánh nắng, bổ sung thừa sẽ gây tăng canxi máu và ngộ độc.

Vitamin là “con dao hai lưỡi” – thiếu gây hại, nhưng thừa còn nguy hiểm hơn. Người dân cần hiểu rõ nhu cầu dinh dưỡng của bản thân, chỉ bổ sung khi thật sự cần thiết và theo hướng dẫn của bác sĩ.

Ăn uống cân bằng mới là nguyên tắc vàng của sức khỏe. Đừng để việc tự ý uống vitamin trở thành con đường ngắn nhất dẫn đến bệnh viện.

	Vitamin D3 và K2 - sự kết hợp giúp trẻ hấp thu canxi tối ưu
	Sai lầm phổ biến khi dùng vitamin tổng hợp cho trẻ mà cha mẹ nên biết
	Thực phẩm giúp tăng cường miễn dịch, nâng cao sức đề kháng vào mùa Thu