Triều Tiên phát triển vũ khí hạt nhân gây bất ổn toàn khu vực

Theo chuyên gia phân tích Robet A. Manning, việc Triều Tiên có tên lửa đạn đạo xuyên lục địa gắn đầu đạn hạt nhân (ICBM) đang đặt ra câu hỏi rằng liệu "chiếc ô" bảo vệ của Mỹ trong khu vực Đông Á có còn đáng tin cậy nữa hay không?

54% người Hàn muốn có vũ khí hạt nhân

Chuyên gia Manning cho rằng các hành động khiêu khích của Bình Nhưỡng cũng đã làm xói mòn hy vọng của Hàn Quốc trong việc xây dựng quan hệ đối tác chiến lược với Trung Quốc nhằm xoay chuyển tình hình địa chính trị trong khu vực. Trước đây, sau mỗi lần Bình Nhưỡng thử hạt nhân lại có một làn sóng kêu gọi Hàn Quốc sử dụng chiến lược răn đe bằng vũ khí hạt nhân của mình và đề xuất này nhanh chóng bị lu mờ. Tuy nhiên, lần này, những lời kêu gọi ngày càng mạnh mẽ hơn. Rất nhiều lãnh đạo của Hàn Quốc, bao gồm cả các nhà lập pháp hàng đầu, cũng đã đề xuất sử dụng biện pháp này. Một cuộc thăm dò của Viện Asan gần đây cho thấy gần 54% người dân Hàn Quốc ủng hộ Seoul đi theo con đường sở hữu vũ khí hạt nhân. Xu hướng này là một dấu hiệu cho thấy sự bất ổn trên toàn khu vực Đông Bắc Á. Đối với Triều Tiên, vũ khí hạt nhân có thể được xem như một phương pháp răn đe rẻ tiền và vũ khí hạt nhân chính là lá chắn giúp Bình Nhưỡng chống lại cuộc tấn công từ Mỹ hoặc những nỗ lực thay đổi chế độ nước này, nhất là khi rút ra bài học về sự can thiệp của Mỹ tại Iraq và Libya (sau khi ông Muammar Gaddafi đã từ bỏ chương trình vũ khí hạt nhân).

"Chiếc ô" bảo vệ của Mỹ, được mở rộng thông qua các liên minh lâu dài của Mỹ trong khu vực, đã được củng cố và duy trì. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, Triều Tiên tiếp tục phát triển vũ khí hạt nhân và có khả năng chế tạo tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM). Washington đã phản ứng bằng cách tăng cường sự hiện diện quân sự của mình trong khu vực Đông Á cũng như hợp tác với các đồng minh để xây dựng một hệ thống phòng thủ tên lửa đa tầng. Vì vậy, Nhật Bản đã đầu tư nhiều vào hệ thống phòng thủ tên lửa đạn đạo, bao gồm cả việc hợp tác với Mỹ phát triển SM-32A, một hệ thống tên lửa di động sử dụng trên các tàu tuần dương Aegis. Hiện tại, Seoul cũng đang đàm phán với Washington về việc mua Hệ thống phòng thủ tên lửa THAAD có thể tích hợp với mạng lưới phòng thủ Mỹ- Nhật. Giống như Nhật Bản, Seoul cũng có một số tàu tuần dương Aegis, và cũng có thể triển khai các SM-32A khi các tàu này đi vào hoạt động.

Trong khi đó, Bắc Kinh lập luận rằng Triều Tiên chỉ là cái cớ để Mỹ triển khai hệ thống phòng thủ tên lửa hiện đại, thực chất là để chống lại cả Bắc Kinh lẫn Bình Nhưỡng. Nhưng thực tế là hệ thống phòng thủ tên lửa của Mỹ không phải là để tấn công Trung Quốc. Sự thật là Bắc Kinh đang lo lắng quá mức trước việc nâng cấp quan hệ hợp tác quốc phòng và tích hợp hệ thống phòng thủ tên lửa ba bên Mỹ-Nhật-Hàn. Trung Quốc đã làm tổn hại uy tín của mình với Seoul khi nước này đánh giá thấp mối đe dọa từ Triều Tiên và công khai tuyên bố sẽ có hành động mạnh tay để cảnh báo Seoul trước việc Hàn Quốc mua THAAD. Trong các bình luận gần đây, Đại sứ Trung Quốc tại Hàn Quốc Khâu Quốc Hồng nói rằng, quan hệ Trung-Hàn có thể “bị phá hỏng chỉ trong một khoảnh khắc" nếu Hàn Quốc triển khai THAAD. Tuyên bố thẳng thừng bất thường này đã gây ra phản ứng mạnh mẽ từ phía Seoul.
Trên thực tế, đối với người Hàn Quốc, những cảnh báo về Triều Tiên đang sở hữu vũ khí hủy diệt hàng loạt lại không phải là mối đe dọa thật sự, nhưng việc Bắc Kinh tiếp tục bật đèn xanh cho cách "hành xử" của Triều Tiên dường như mới là vấn đề Seoul quan tâm.

Nhà lãnh đạo Kim Jong-un đang đẩy khu vực vào bất ổn.

"Trò chơi chiến tranh" của Triều Tiên

Trong khi đó, Triều Tiên vẫn tiếp tục bắn tên lửa tầm ngắn trong một động thái răn đe. Quân đội Hàn Quốc ngày 9-3 cho biết Triều Tiên đã bắn hai quả tên lửa đạn đạo tầm ngắn ra biển, với mục đích được cho là nhằm thể hiện sự bực tức đối với các cuộc tập trận thường niên giữa Washington và Seoul. Sau khi tuyên bố thu nhỏ thành công đầu đạn hạt nhân, hành động này của Bình Nhưỡng càng làm gia tăng sự thù địch và nguy cơ bất ổn trên bán đảo Triều Tiên, tạo ra một "trò chơi chiến tranh" đầy rủi ro trong khu vực.

Theo Bộ Quốc phòng Hàn Quốc, các tên lửa được phóng đi từ tỉnh Bắc Hwanghae đã di chuyển qua quãng đường khoảng 500km và sau đó rơi xuống vùng biển ngoài khơi phía Đông Triều Tiên. Trên thực tế, việc Bình Nhưỡng phóng tên lửa khi căng thẳng trong khu vực gia tăng không phải là điều đáng ngạc nhiên. Triều Tiên đã tỏ ra rất bất bình trước các cuộc tập trận quy mô nhất từ trước tới nay giữa Seoul và Washington, gọi đây là các hành động chuẩn bị cho một cuộc xâm lược, trong khi Mỹ và Hàn Quốc khẳng định đây chỉ là hoạt động diễn tập quốc phòng thường niên và hoàn toàn bình thường. Bình Nhưỡng cũng đang hết sức tức giận trước việc Liên hợp quốc (LHQ) áp đặt các lệnh trừng phạt bổ sung sau khi nước này tiến hành thử hạt nhân và tên lửa hồi đầu năm.

Vụ phóng tên lửa mới nhất của Triều Tiên diễn ra một ngày sau khi Bình Nhưỡng khiến dư luận dậy sóng với tuyên bố đã phát triển thành công công nghệ thu nhỏ đầu đạn hạt nhân gắn vào tên lửa. Tờ “Rodong Sinmun” của Triều Tiên đăng trên trang nhất nhiều bức ảnh chụp cảnh nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un và các nhà khoa học đang đứng cạnh một vật thể mà giới phân tích cho là mô hình của một đầu đạn - một vật thể nhỏ, có hình cầu màu bạc. Trong các bức ảnh người ta còn thấy có mô hình hoặc một tên lửa đạn đạo thực sự ở phía sau những người này. Tờ báo cho biết, nhà lãnh đạo Kim Jong-un đã gặp các nhà khoa học hạt nhân để nghe tóm tắt về thành quả hoạt động của họ, đồng thời tuyên bố rất hài lòng với việc đầu đạn hạt nhân đã đủ tiêu chuẩn và được thu nhỏ để lắp đặt vào các tên lửa đạn đạo.

Các thông tin từ một quốc gia bí ẩn như Triều Tiên khó có thể được kiểm chứng và truyền thông nước này đã từng có “tiền sử” tự chế ra các bức ảnh để đánh lừa dư luận. Tuy nhiên, đây là lần đầu tiên Triều Tiên công khai các thiết kế hạt nhân của mình, mặc dù vẫn chưa rõ liệu Bình Nhưỡng đã thu nhỏ đầu đạn tới cỡ cần thiết hay mới chỉ đang tìm cách làm được điều này.

Bộ Quốc phòng Hàn Quốc nhanh chóng chỉ trích Triều Tiên về thông tin nói trên, đồng thời cho rằng tuyên bố của Bình Nhưỡng đã tạo ra “thách thức trực tiếp và cực kỳ nghiêm trọng” đối với cộng đồng quốc tế.

Trước đó ngày 7-3, Triều Tiên đã tuyên bố sẵn sàng tấn công hạt nhân phủ đầu sau khi Mỹ và Hàn Quốc tiến hành các cuộc tập trận Giải pháp Then chốt/ Đại bàng non, sự kiện kéo dài tới tận cuối tháng 4-2016. Triều Tiên từng nhiều lần nói rằng họ sở hữu các đầu đạn hạt nhân cỡ nhỏ đủ để lắp vào các tên lửa tầm xa có thể nhắm tới các mục tiêu ở Mỹ, song nhiều chuyên gia vẫn đặt dấu hỏi về tuyên bố này. Theo chuyên gia Whang Joo-ho tại Đại học Kyung Hee, Hàn Quốc, vật thể hình tròn trong các bức ảnh mà “Rodong Sinmun” đăng tải có thể là mô hình của một phiên bản đầu đạn hạt nhân có chứa uranium hoặc plutonium. Ông khẳng định đây chắc chắn là một mô hình bởi Kim Jong-un và những người khác sẽ không đứng gần một đầu đạn thật do lo ngại về nguy cơ nhiễm xạ. Trong khi đó, chuyên gia phân tích kỳ cựu Karl Dewey thuộc tổ chức nghiên cứu quốc phòng và không gian IHS Jane's, cho rằng vật thể hình cầu có thể là một đầu đạn đơn giản, trong đó chứa chất đồng vị hydro để kích nổ dễ dàng hơn. Ông cho rằng thiết bị Triều Tiên công bố có dạng hình cầu nên rất khó để chứa hai thiết bị nổ bên trong, trong khi bom nhiệt hạch thường có dạng chóp nón với hai phần riêng biệt. Ông nhấn mạnh: “Ít có khả năng vật thể này là một quả bom nhiệt hạch. Bom nhiệt hạch là một quả bom kép chứa bên trong bom nguyên tử và bom hydro, và bởi vậy nó thường có dạng thuôn dài.”

Theo các chuyên gia phân tích Hàn Quốc, trong các bức ảnh nói trên còn có sự xuất hiện của tên lửa đạn đạo KN-08 hoặc mô hình của loại tên lửa có tầm bắn lên tới 10.000 km này. Tên lửa KN-08, được Triều Tiên công bố lần đầu vào năm 2012, có khả năng được phóng từ một bệ phóng di động, và khó có thể giám sát được bằng vệ tinh. Bộ Quốc phòng Hàn Quốc không đánh giá cao sức công phá và hiệu quả của tên lửa KN-08.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ John Kirby đã từ chối bình luận về năng lực hạt nhân của Triều Tiên, nhấn mạnh đây là vấn đề liên quan đến khía cạnh tình báo, song ông nói với báo giới rằng Mỹ đang hết sức lưu tâm tới các tuyên bố của Bình Nhưỡng. Ông cho rằng nhà lãnh đạo Triều Tiên, khoảng hơn 30 tuổi, cần tập trung gia tăng chất lượng cuộc sống và thỏa mãn các yêu cầu của người dân trong nước, thay vì điên cuồng theo đuổi những mục tiêu “liều lĩnh.”

Minh Tâm