Tăng cường truyền thông nâng cao nhận thức về dân số

Khám sức khỏe cho người cao tuổi trên địa bàn huyện Thanh Trì. Ảnh: M.N

Là một huyện ngoại thành phía Nam Thủ đô Hà Nội, với diện tích hơn 6.292 ha, Thanh Trì không chỉ đối mặt với áp lực từ sự gia tăng dân số cơ học mà còn phải xử lý những vấn đề xã hội liên quan như mất cân bằng giới tính khi sinh và tỷ lệ sinh con thứ ba trở lên vẫn ở mức cao. Những thách thức này đòi hỏi sự chỉ đạo quyết liệt, sự phối hợp chặt chẽ giữa các ban ngành và sự nỗ lực bền bỉ của đội ngũ làm công tác dân số tại địa phương.

Trong năm qua, công tác lãnh đạo, chỉ đạo của huyện được đẩy mạnh với việc ban hành 9 văn bản từ UBND huyện và 6 văn bản từ Ban Chỉ đạo Dân số và Phát triển. Trung tâm Y tế huyện cũng đã chủ động triển khai 39 văn bản hướng dẫn các xã, thị trấn thực hiện các kế hoạch cụ thể, bám sát mục tiêu đề ra. Nhờ đó, các chỉ tiêu về dân số - kế hoạch hóa gia đình đạt nhiều kết quả đáng khích lệ. Trong năm, tổng số trẻ sinh ra tại huyện là 3.262, tăng 155 trẻ so với năm 2023, trong đó tỷ lệ sinh con thứ ba trở lên dự kiến đạt 5,77%, giảm so với năm trước.

Công tác sàng lọc trước sinh và sơ sinh được triển khai hiệu quả với tỷ lệ đạt lần lượt 93,74% và 92,09%, đảm bảo đạt các chỉ tiêu giao. Tỷ số giới tính khi sinh được kiểm soát ở mức 109 trẻ trai trên 100 trẻ gái. Bên cạnh đó, các biện pháp kế hoạch hóa gia đình cũng đạt và vượt các mục tiêu đề ra. Số ca sử dụng dụng cụ tử cung đạt 107% kế hoạch, trong khi thuốc tránh thai tiêm và thuốc cấy lần lượt đạt 125% và 109% chỉ tiêu.

Để đạt được những kết quả trên, huyện đã không ngừng nâng cao công tác tuyên truyền, giáo dục thông qua nhiều hình thức sáng tạo. Trong năm, các đơn vị chức năng đã tổ chức 103 buổi truyền thông chuyên đề và 35 cuộc truyền thông lồng ghép, thu hút hàng nghìn lượt người tham gia. Nội dung tuyên truyền không chỉ tập trung vào việc thực hiện kế hoạch hóa gia đình mà còn hướng tới nâng cao nhận thức về giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh, chăm sóc sức khỏe sinh sản và sức khỏe người cao tuổi. Tại các xã và thị trấn, hệ thống phát thanh được sử dụng hiệu quả với hơn 5.331 phút phát sóng, góp phần lan tỏa thông điệp đến từng người dân.

Một trong những điểm sáng của năm 2024 là việc triển khai Đề án "Tăng cường sàng lọc bệnh, tật bẩm sinh, di truyền". Đề án này đặc biệt chú trọng đến việc phát hiện sớm các bệnh như tan máu bẩm sinh (Thalassemia) ở học sinh. Trong năm, có 98,5% học sinh lớp 8 tại huyện được xét nghiệm sàng lọc bệnh, vượt xa mục tiêu đề ra. Ngoài ra, hàng chục nghìn tờ rơi và tài liệu đã được phát hành để nâng cao nhận thức cộng đồng về các bệnh di truyền cũng như tầm quan trọng của việc sàng lọc.

Dù đạt được nhiều thành tựu, công tác dân số của huyện Thanh Trì vẫn còn đối mặt với không ít khó khăn. Một số xã như Ngũ Hiệp, Yên Mỹ và Ngọc Hồi vẫn ghi nhận tỷ lệ sinh con thứ ba trở lên ở mức cao hơn mặt bằng chung, trong đó Yên Mỹ có mức tăng đáng kể tới 5,75%. Tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh vẫn hiện diện, đặc biệt tại các xã Liên Ninh và Duyên Hà, nơi tỷ số giới tính vượt 115 trẻ trai trên 100 trẻ gái. Nguyên nhân chủ yếu là do tư tưởng trọng nam, muốn có nhiều con trai vẫn còn tồn tại trong một bộ phận không nhỏ người dân.

Ngoài ra, đội ngũ cán bộ làm công tác dân số cũng phải đối mặt với nhiều thách thức. Một số cán bộ chưa thực sự phát huy được vai trò tham mưu, phối hợp với các ban ngành chưa chặt chẽ, trong khi trình độ chuyên môn và kỹ năng tuyên truyền của nhiều cộng tác viên còn hạn chế. Một số trang thiết bị y tế tại các cơ sở đã hỏng hóc, làm ảnh hưởng đến hiệu quả của các chương trình sàng lọc.

Bước sang năm 2025, huyện Thanh Trì đặt mục tiêu tiếp tục nâng cao chất lượng dân số, giảm tỷ lệ sinh con thứ ba trở lên xuống còn 5,82%, đồng thời tăng cường các hoạt động sàng lọc trước sinh, sơ sinh và chăm sóc sức khỏe người cao tuổi. Để đạt được các mục tiêu này, huyện sẽ tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo từ các cấp ủy Đảng và chính quyền. Công tác tuyên truyền sẽ được đổi mới cả về hình thức lẫn nội dung, tập trung vào các nhóm đối tượng có nguy cơ cao. Các chương trình giáo dục sức khỏe sinh sản và khám sức khỏe trước hôn nhân sẽ được mở rộng để nâng cao nhận thức của thanh niên trong độ tuổi kết hôn.

Bên cạnh đó, huyện cũng sẽ tiếp tục triển khai Đề án "Tăng cường sàng lọc bệnh, tật bẩm sinh, di truyền" và nhân rộng các mô hình chăm sóc sức khỏe người cao tuổi tại cộng đồng. Công tác tập huấn, nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ và cộng tác viên sẽ được chú trọng, nhằm đảm bảo chất lượng triển khai các chương trình dân số. Đồng thời, các biện pháp kiểm tra, giám sát sẽ được tăng cường để kịp thời phát hiện và khắc phục những tồn tại trong quá trình thực hiện.

Tăng cường thực hiện công tác dân số trong tình hình mới