Tại sao đứng lâu, mặc quần bó lại có thể gây vô sinh?
Theo dõi Pháp luật & Xã hội trên![]() |
Ảnh minh họa. |
Theo ThS.BSCKI Trần Quốc Khánh (khoa Phẫu thuật tiết niệu, Bệnh viện Bạch Mai), tình trạng này phổ biến hơn chúng ta tưởng, và nhiều người chỉ nhận ra khi đã quá muộn.
Giãn tĩnh mạch tinh (varicocele) là tình trạng giãn bất thường của hệ thống đám rối tĩnh mạch ở bìu - một trong các nguyên nhân vô sinh nam có thể điều trị. Bệnh hình thành do sự suy yếu hoặc bất thường trong cấu trúc hệ thống mạch máu vùng bìu. Trong đó, có bốn nhóm nguyên nhân chính.
Thứ nhất là bất thường giải phẫu. Tĩnh mạch tinh trái thường dài hơn và đổ vào tĩnh mạch thận trái theo góc vuông, khiến máu dễ bị ứ đọng, gây giãn mạch. Trong khi đó, tĩnh mạch phải lại đổ vào tĩnh mạch chủ dưới theo góc nhọn, nên ít bị ảnh hưởng hơn.
Thứ hai là suy van tĩnh mạch. Các van trong lòng mạch có chức năng ngăn chặn dòng máu chảy ngược. Khi van bị suy yếu hoặc không có van, máu bị dội ngược liên tục, làm tăng áp lực và khiến tĩnh mạch ngày càng giãn rộng.
Thứ ba là chèn ép cơ học. Một số trường hợp, tĩnh mạch thận trái bị ép giữa động mạch chủ và động mạch mạc treo tràng, gây ứ máu kéo dài. Điều này đặc biệt phổ biến ở người trưởng thành hoặc có khối u vùng bụng.
Cuối cùng là các yếu tố nguy cơ từ thói quen sinh hoạt. Đứng lâu, vận động quá sức, mặc quần bó sát hoặc có tiền sử gia đình mắc bệnh đều làm tăng nguy cơ giãn tĩnh mạch tinh.
Giãn tĩnh mạch tinh thường tiến triển âm thầm, với các triệu chứng không đặc hiệu. Tuy nhiên, nếu chú ý, nam giới có thể nhận ra bệnh thông qua những dấu hiệu sau:
- Cảm giác nặng, đau âm ỉ ở bìu, đặc biệt khi đứng lâu, vận động mạnh hoặc vào cuối ngày. Cơn đau giảm khi nghỉ ngơi.
- Sờ thấy búi tĩnh mạch nổi cộm dưới da bìu, giống như “búi giun”.
- Trong giai đoạn nặng (độ III), có thể nhìn thấy rõ các mạch máu giãn.
- Tinh hoàn có thể bị teo nhỏ, ảnh hưởng đến chức năng sản xuất tinh trùng.
Một số trường hợp phát hiện bệnh khi gặp khó khăn trong việc có con, dù không sử dụng biện pháp tránh thai suốt một năm.
Để chẩn đoán giãn tĩnh mạch tinh, các bác sĩ thường kết hợp thăm khám lâm sàng và các xét nghiệm cận lâm sàng. Khi kiểm tra, bệnh nhân sẽ được yêu cầu đứng thẳng, hít sâu và rặn mạnh (nghiệm pháp Valsalva) để bác sĩ quan sát sự thay đổi kích thước tĩnh mạch.
Các phương pháp chẩn đoán hình ảnh phổ biến gồm:
- Siêu âm Doppler màu: đánh giá lưu lượng máu, phát hiện dòng trào ngược và đo đường kính tĩnh mạch. Nếu tĩnh mạch giãn trên 3mm sau nghiệm pháp Valsalva, bệnh nhân có thể đã bị giãn tĩnh mạch tinh.
- Chụp mạch máu: được chỉ định trong những trường hợp phức tạp hoặc cần xác định vị trí tổn thương trước phẫu thuật.
- Xét nghiệm tinh dịch đồ và phân mảnh ADN tinh trùng: đánh giá số lượng, chất lượng tinh trùng, xác định mức độ ảnh hưởng của bệnh đến khả năng sinh sản.
Giãn tĩnh mạch tinh có thể được điều trị nếu phát hiện sớm. Tuy nhiên, nhiều nam giới vẫn chủ quan, bỏ qua các dấu hiệu ban đầu. Những thói quen như đứng lâu, mặc quần bó sát hay tập luyện quá sức tưởng chừng vô hại nhưng lại có thể "giết chết" tinh hoàn theo thời gian.
![]() | Một bệnh nhân nguy kịch vì bỏ thuốc Basedow, uống nước kiềm theo “thầy lang” trên Facebook |
![]() | Tự chữa ngứa tại nhà bằng kiến ba khoang, nam thanh niên phải nhập viện cấp cứu |

Pháp luật và Xã hội
Mở Zalo, bấm quét QR để quét và xem trên điện thoại